Recensie: Runa RECENSIE

Runa is een jong meisje dat op een dag in 1884 in de Salpêtrière kliniek in Parijs wordt afgeleverd. In tegenstelling tot alle andere patiënten van de beroemde dokter Charcot reageert ze niet op alle (in die tijd) gangbare behandelmethoden. Eén van de studenten geneeskunde, Jori Hell, ziet dit als zijn kans om te promoveren en stelt Charcot voor om als eerste in de wereld geestesziekte uit de hersenen te snijden. De gepensioneerde inspecteur Lecoq onderzoekt een zaak waarbij een bekende van hem dood is gevonden. De verschillende aanwijzingen brengen Lecoq en Hell steeds dichter bij elkaar. Runa lijkt hierin de verbindende schakel, maar wat deze schakel is blijft lang een raadsel.

Vera Buck heeft op een prachtige en tegelijk verschrikkelijke manier de tijdsgeest van 1884 in de psychiatrie neer weten te zetten. Wat destijds zeer toonaangevend en baanbrekend was, roept nu vooral walging op.  De manier waarop de patiënten, voornamelijk vrouwen, worden behandeld lijkt niet ver af te staan van mishandeling. De wisselbaden, afzondering en niet in de laatste plaats de voorstellingen die dokter Charcot geeft als college. Met enige regelmaat heb ik met mijn hand voor mijn mond van ongeloof zitten lezen. Je weet dat het er vroeger zo aan toe ging, maar toch maakt het diepe indruk. Dit maakt deze setting ook de perfecte achtergrond voor een thriller. Want is het niet je ergste nachtmerrie om gebruikt te worden als proefkonijn en je alle zeggenschap over jezelf verloren bent?

Je vraagt je gedurende het verhaal ook steeds meer af wat Runa allemaal heeft doorstaan om te zijn geworden wie ze nu is. Toch lijkt er wel een sprankje hoop te zijn in het karakter van Jori Hell, die vooral wil promoveren om zijn grote liefde Pauline te kunnen helpen. Via hem krijg je als lezer ook de menselijke kant, de wens om te helpen, van de psychiatrie te zien.

Het verhaal van Runa wordt vanuit drie verschillende personages verteld. Jori Hell, de Zwitserse geneeskunde student die naar Parijs is gekomen om te promoveren. Lecoq, de gepensioneerde en aan de drank geraakte inspecteur met een voorliefde voor de fysionomie (oude leer die stelt dat de persoonlijkheid af te lezen is aan het uiterlijk van de mens). En Maxime Chevrier, een adolescent met een voorliefde voor schrijven. De laatste is ook de verteller van het verhaal.

Het boek is opgedeeld in verschillende delen die allemaal een onderdeel van wetenschappelijk onderzoek voorstellen. Deze delen zijn weer opgedeeld in hoofdstukken. In het begin is het wat moeilijk om het verhaal te volgen, met name omdat je de personages nog moet leren kennen maar ook omdat het wennen is aan de setting van Parijs in 1884. Daarna is het verhaal makkelijk te lezen en goed te volgen. In het begin is het ook even wennen aan alle medisch psychiatrische termen die worden gebruikt en niet worden uitgelegd. Ondanks het grote aantal bladzijdes (509!), had ik het boek zo uit. Vooral omdat het zo spannend is dat je zo snel mogelijk wilt weten hoe het afloopt.

Alles bij elkaar is Runa een aanrader voor wie van literaire thrillers houdt. Een sterke maag is wel een vereiste vanwege alle gruwelijke experimenten en de staat van de psychiatrie in 1884 die in het verhaal voorkomen. Deze hebben op mij nog meer indruk gemaakt dan de moorden die opgelost moesten worden.  Dit neemt niet weg, of maakt misschien wel juist dat Runa een goed boek is en een debuut om trots op te zijn van Vera Buck.