• onze waardering

Recensie: Kompas RECENSIE

Kompas beschrijft één lange slapeloze nacht van de Oostenrijkse musicoloog Franz Ritter uit Wenen, die doodziek in bed liggend door zijn leven en dromen dwaalt. Op het achterplat wordt een vergelijking gemaakt met de verhalen van Duizend-en-een-nacht en inderdaad doet de vertelvorm van Kompas daaraan denken, al zijn bovengenoemde verhalen een stuk toegankelijker. Het is lastig het plot van dit boek te omschrijven; het boek leest als een koortsdroom en springt van de hak op de tak.

Volgens de flaptekst leest het boek  'in het tempo van het echte leven', elke pagina zou anderhalve minuut in real time beschrijven. Dat klinkt spannend, maar het verteltempo van deze vuistdikke roman is zeer traag, niet alleen omdat het boek maar één nacht uit het leven van Franz beschrijft zonder actieve gebeurtenissen, maar ook door de zware onderwerpen die de revue passeren (oriëntalisme, het spanningsveld tussen het Oosten en het Westen, Syrië, maar ook een dwaaltocht door boeken en muziek die Franz Ritter ooit heeft gelezen of beluisterd , de reizen die hij heeft gemaakt, de mensen die hij heeft ontmoet, en dan met name zijn liefdesgeschiedenis met zijn grote liefde Sarah). Het trage tempo wordt benadrukt doordat Mathias Enard opvallend lange zinnen gebruikt; de openingszin van Kompas beslaat een volledige pagina, waarmee de auteur direct de toon zet.

Het boek is opgedeeld in omvangrijke hoofdstukken met ellenlange alinea's die zich laten lezen als een oneindige monoloog, wat wordt benadrukt door het ontbreken van witregels. Er wordt geregeld geciteerd uit brieven, gedichten, liedjes of andere teksten, waarbij de auteur er niet voor schuwt om al op de derde pagina de hoofdpersoon drie pagina's lang uit het proefschrift van zijn geliefde Sarah te laten citeren.

Laat ik eerlijk zijn: hoewel het verhaal knap in elkaar zit, is dit boek niet mijn cup of tea. Maar dat is waarschijnlijk mijn gebrek: Mathias Enard won met Kompas de Prix Goncourt in 2015, de belangrijkste literaire prijs van Frankrijk en wordt door de pers omschreven als een grandioze roman. Kompas is serieuze kost voor de liefhebbers van intellectuele literatuur – wie van light reads houdt verwijs ik graag door naar de sprookjes van Sheherazade.

Kompas

  • Onze waardering:

             
  • Members waardering:

    1  2  3  4  5 
    (0 stemmen)
  • Omschrijving:

    Grandioze roman waarin het kompas naar het Oosten wijst

    Gekluisterd aan zijn bed, met een nog niet gediagnosticeerde ziekte onder de leden, denkt de Oostenrijkse musicoloog Franz Ritter terug aan zijn grote, onbereikbare liefde Sarah en hun gezamenlijke avonturen in het Midden-Oosten. In één koortsachtige, slapeloze nacht mijmert Franz over oosterse en westerse beschavingen, vooral de aantrekkingskracht en invloed van het Oosten op het Westen.
    In lange en toch lichtvoetige zinnen trekt een karavaan voorbij van musici, onderzoekers, reizigers en auteurs uit zowel het Oosten als Westen. Kompas leest in het tempo van het echte leven: iedere bladzijde van deze labyrintische roman beschrijft anderhalve minuut. Net als Sheherazade uit Duizend-en-eennacht probeert Franz Ritter met zijn herinneringen de dood op afstand te houden.

Meer info

Nieuwste artikelen

  • Als ik je morgen weer zie – Robbie Couch

  • De rivalen – Vi Keeland

  • Beers balkon - Jeroen Berkhout

  • Italopop - Vanja van der Leeden

  • Toespijs - Judith Cyrus

Gerelateerde artikelen

  • Recensie: Hoe praat ik met mijn paard?

  • Recensie: Vechten tot je een ons weegt

  • VIP-readers over De bakkersdochter

Zoek in artikelen