Recensie: Z.g.a.n. RECENSIE

Het leven van Sullivan - Sully - Moss is waardeloos. Althans, dat vindt hij zelf. Maar zijn poging er einde aan te maken mislukt en Sullivan belandt in het ziekenhuis. Daar komt hij tot het inzicht dat hij als persoon misschien wel waardeloos is, zijn organen zijn dat niet. Hij besluit een nier te doneren aan een vreemde. Voor hij dat mag doen, moet hij aan allerlei eisen voldoen: geen drank meer, fit worden, en om zichzelf te onderhouden heeft hij een baan nodig. Iets tot een goed einde brengen is nooit Sully's sterkste punt geweest. Dat weet hij zelf, en dat weet zijn omgeving. Zal het hem deze keer wél lukken?

Heb je Het Rosie Project van Graeme Simsion gelezen? Dan zal Z.g.a.n. van Debra Oswald je op veel vlakken bekend voorkomen. De boeken spelen allebei in het verre Australië en hebben elk een bijzondere hoofdpersoon. Dit geeft het verhaal iets apart mee. Je herkent de wereld waarin de personages leven, maar toch is het soms net even anders. Ditzelfde geldt voor de hoofdpersonen. Ze reageren vaak precies op een andere manier dan je zou verwachten. Een goed uitgangspunt voor een boeiend boek natuurlijk!

Maar er zijn zeker ook verschillen. Zo is in Het Rosie Project alleen hoofdpersoon Don aan het woord. In Z.g.a.n. wordt het verhaal vanuit meerdere perspectieven verteld. Misschien maar goed ook. Sullivan Moss is niet de meest sympathieke hoofdpersoon. Hij is egoïstisch, kan goed zeuren en neemt geen verantwoording voor zijn eigen leven. Toch krijgt Oswald het voor elkaar dat je hem en de anderen in zijn omgeving een happy end toewenst. Z.g.a.n. kent sowieso een vrij hoog feel good gehalte. Er gaat van alles mis, maar voor veel is er een oplossing.

Een minpunt is dat Z.g.a.n. door dat grote aantal vertellers traag op gang komt. Het duurt even voor je door hebt hoe alles met elkaar verbonden is. Helaas blijft dat geheel daarna ook slechts doorkabbelen. Nergens wordt het echt spannend of page turning. Toch is het niet lastig het einde van het boek te halen. Met 'orgaandonatie' heeft Oswald een origineel onderwerp gekozen voor haar debuut. Maar Z.g.a.n. is absoluut geen zwaar boek geworden. Het mag dan geschreven zijn met een serieuze ondertoon, Oswald heeft een lichte manier van vertellen. Het verhaal zit ook vol humor, waardoor het makkelijk wegleest.

Z.g.a.n. gaat over familie, vriendschap en liefde, maar is geen overdreven zoet boek. Daarvoor zijn de personages niet sympathiek genoeg. Het is misschien een vreemd compliment, maar Oswald heeft zo echte mensen gemaakt van haar hoofdrolspelers. Ze zijn niet perfect, en maken fouten die iedereen zou kunnen maken. Hierdoor belanden ze in allerlei maffe en onhandige situaties. Misschien hier en daar wat al te onhandig, aan de andere kant kun je je zo voorstellen dat het je zelf zou overkomen. Dan ben je blij dat jij degene bent die met een boek op de bank zit!