Recensie: Zachtjes stroomt de Una RECENSIE

Mustafa Husar, een oorlogsveteraan uit Bosnië, gaat jaren na de oorlog naar een cultuurhuis. Daar wordt hij op het podium geroepen door een Fakir die een hypnose-act met hem wil uitvoeren. Onder hypnose gaat Mustafa terug naar zijn kindertijd, toen hij met zijn grootmoeder langs de Una woonde. Deze idyllische setting maakt langzaam maar zeker plaats voor het gruwelijke landschap van de Balkanoorlog, die het leven van Mustafa helemaal op zijn kop zette.

Zachtjes stroomt de Una van Faruk Sehic is vooral een heel sfeervol boek. Doorheen zijn jeugdherinneringen neemt het hoofdpersonage je mee naar de Una, een rivier die altijd vol leven zit. In het begin van het boek spelen zijn herinneringen zich vooral af in de natuur: onder andere de vissen, de vogels en de planten worden uitvoerig beschreven. Hoe meer het boek vordert, hoe meer flitsen van de burgeroorlog door zijn herinneringen trekken. Deze beelden zijn minder rooskleurig: denk aan doden, ruïnes, het leven aan de frontlinie...

Alle beschrijvingen zijn prachtig en poëtisch, de sfeervolle beschrijving primeert ook duidelijk boven het verhaal. Het is alsof Faruk Sehic eerder het gevoel van Mustafa's jeugdjaren en zijn ervaringen tijdens de Balkanoorlog wil meegeven, dan een opsomming van de feiten. Dat 'gevoel' komt ook heel goed over, je waant je in een kleine wereld langs de Una. Voor degenen die niet houden van lange beschrijvingen kan dit wel langdradig worden. Soms zijn de beschrijvingen zodanig lang, dat je niet meer weet waar in het verhaal dat allemaal juist past. Ook dat draagt bij tot de sfeer van het boek, maar ik denk niet dat iedereen dat kan appreciëren.

Het boek is opgedeeld in heel korte hoofdstukjes, van tussen de 2 en de 7 pagina's. Het fragmentarische karakter van het boek maakt het soms wat ingewikkelder, maar ook levensechter. Het feit dat het geen chronologische vertelling is, maakt dat je als lezer het gevoel hebt dat je in het warrige hoofd van een ex-militair kan kijken, iets wat Faruk Sehic heel goed gedaan heeft.

Ook is het boek doorspekt met tekeningen. De sobere zwart-wit tekeningen passen heel goed bij de sfeer van het boek. Zo lijkt dit boek wel een klein poëziealbum, dat je af en toe eens kan openslaan om te genieten van de sfeer en de mooie woorden.

Er is één ding wat dit boek nog mist volgens mij: vriendschap. Mustafa laat uitschijnen dat hij vrienden heeft, bijvoorbeeld buurjongentjes en kameraden in het leger, maar op geen enkel ogenblik wordt daar verder op ingegaan. Dit boek beschrijft puur de omgeving van Mustafa en zijn innerlijke strijd. Ik kan me inbeelden dat vriendschappen of relaties met mensen je ook vormen als persoon, zeker in de oorlog, dus op dat vlak lijkt het me dat Faruk Sehic hier nog meer mee had kunnen doen.

Zachtjes stroomt de Una van Faruk Sehic is geen gewone roman, maar een poëtische uiteenzetting van een hoog niveau. Door zijn prachtige beschrijvingen waan je jezelf bij de prachtige natuur van de Una, en later midden in de burgeroorlog.