Recensie: Casanova, De avonturen van een geniale verleider RECENSIE

Laurence Bergreens biografie Casanova, De avonturen van een geniale verleider geven ons een mooi overzicht van het leven van Giacomo Girolamo Casanova de beroemd 18e-eeuwse avonturier uit Venetië, wiens naam synoniem werd voor vrouwenversierder.

We danken de kennis over het leven van Casanova aan de uitgebreide 12-delige memoires die Casanova in de laatste jaren van zijn leven zelf schreef.  We weten allemaal dat Casanova vele vrouwen verleid heeft en dat hij een gokker en een losbol was. De ultieme 'player' zouden wij tegenwoordig zeggen.

Geboren in 1725 was hij een typisch product van zijn geboortestad Venetië. Venetië was een aparte staat in die tijd, die zichzelf nogal isoleerde van andere naties om hun eigen normen en waarden te behouden. Die normen en waarden waren vaak nogal losbandig. Zo hadden de inwoners van Venetië de gewoonte om maskers en verhullende mantels te dragen, zodat ze betrekkelijk anoniem hun zaken en pleziertjes konden regelen. Theaters, bordelen, prostitutie en gokken waren heel populair en dat was precies de wereld waar Casanova uit voortkwam. Zijn moeder was een actrice en zijn vader was een violist en toneelschrijver, maar zijn biologische vader was waarschijnlijk de adellijke mecenas van zijn moeder. Zelfs de kloosters in Venetië waren geen vrome plaatsen van onthouding, eerder kweekplaatsen voor jonge vrouwen die voor het gearrangeerde verplichte huwelijk met een oude kerel, nog even los konden gaan. Geen wonder dat Casanova opgroeide tot een vrouwenverslinder.

Hij begon zijn carrière in Padua, waar hij studeerde om priester te worden. Zijn gedrag leidde ertoe dat hij van het seminarie werd verwijderd; daarna ging hij naar Rome en werd de secretaris van een kardinaal. Meer schandalen volgden en hij ging als violist terug naar Venetië, waar hij onderhouden werd door een rijke beschermheer, die hij wist te bedriegen met occulte trucs. Uiteindelijk maakte hij het te bont ook in Venetië waardoor hij in de gevangenis belandde, waaruit hij wist te ontsnappen. Dit was het begin van zijn reizen door Europa onder de naam chevalier De Seingalt, dat klonk stoerder.

Laurence Bergreen schreef een prachtige biografie Casanova, waarin we ook de andere kant van Giacomo Casanova leren kennen. De intelligente leerling, die snel alle kennis oppikte. De man die met gemak vele talen sprak. De slimme oplichter, maar ook de sluwe politicus en onderhandelaar. De man die altijd op een of andere manier aan geld wist te komen, maar het ook even snel weer kon vergokken. Wist je dat hij de uitvinder was van de Franse nationale loterij? Een soort voorloper van wat wij hier ook kennen als de Staatsloterij. Dat soort feitjes weet Bergreen heel leuk te vertellen, tussen alle liefdesgeschiedenissen door.

Het is een dik boek, maar de manier waarop Laurence Bergreen in Casanova, de avonturen van een geniale verleider, de gebeurtenissen chronologisch aan elkaar rijgt, met een soepele losse stijl, leest heel makkelijk en prettig. Hij gebruikt geen moeilijke pompeuze taal en hij geeft uitleg bij de situaties, zoals bij de gewoonten die ze er in Venetië op na hielden in die tijden. Of over de tijdsgeest van de Verlichting en het verschil tussen de Italiaanse stadstaten, met name Venetië en andere landen zoals Frankrijk en Duitsland. Wat leuk was is dat er zelfs een stukje over Nederland in voor komt, want ook hier is Casanova op zijn reizen geweest. Bergreen heeft duidelijk erg veel research gedaan en de uitleg, details en feitjes die wij eigenlijk niet echt over Casanova wisten, zijn heel interessant om te lezen.

Laurence Bergreen gaat zelfs een beetje ver met zijn uitleg soms. Theo Kars heeft alle twaalf delen van Casanova's memoires vertaald in het Nederlands en Casanova, geheel volgens gebruik in die tijd, bezigde een nogal bloemrijke wat verhullende taal; typische 'casanoviaanse' uitdrukkingen. Ook Laurence Bergreen haalt heel veel passages in zijn boek letterlijk uit de vertalingen van de memoires van Casanova zelf, maar voelt zich af en toe genoodzaakt om voor ons 21ste eeuwers de zaken wat explicieter neer te schrijven en daardoor komt het soms wat platvloerser over en dat is eigenlijk jammer.

Op het laatst tegen het einde van het boek, krijg je als lezer ook wel een beetje genoeg van al die zogenaamde liefdes van Casanova. Pfff, de zoveelste... Dan zijn zijn avonturen en zijn ontmoetingen met bekende personen uit die tijd veel interessanter. Bergreen was denk ik dezelfde mening toegedaan, want waar hij in het begin van het boek nog uitgebreid de liefdes beschrijft, maakt hij er op het einde ook min of meer een samenvatting van.

Al met al is het een prachtig vormgegeven boek, een in linnen gebonden uitgave met illustraties in alle hoofdstukken en in het middenkader een aantal gekleurde fotopagina's.

Het geeft je een fantastisch inzicht in het leven van Casanova die je nu als een opmerkelijk personage zult gaan zien. Een man met meer kanten dan alleen die van een seks beluste playboy.

Omdat het zo'n verrassend verhelderend boek is, heel onderhoudend ook, geef ik het 4 hartjes en moet ik erbij zeggen dat als je van historische biografieën houdt, dit een absolute aanrader is.