Recensie: Een Zachte Hand RECENSIE

Recensie: Een Zachte Hand - Leïla Slimani

"De baby is dood". De eerste vier woorden van deze roman doen direct de rillingen over je rug lopen en zetten de toon voor de rest van het verhaal. De proloog maakt duidelijk dat twee kinderen zijn gestorven aan de hand van hun nanny. Wie deze nanny is en wat haar dreef tot deze gruwelijke daad wordt met iedere pagina duidelijker. 

Een Zachte Hand van Frans-Marokkaanse schrijfster Leïla Slimani, beschrijft het leven van een jong ambitieus koppel in Parijs. Myriam en Paul zijn ouders van baby Adam en zijn oudere zusje Mila. Paul heeft een veeleisende baan in de muziekindustrie en wil naar eigen zeggen niet dat het hebben van kinderen zijn leven volledig domineert. Het resultaat is dat Myriam steeds meer wegkwijnt in haar bestaan als huismoeder. Wanneer Myriam de mogelijkheid krijgt weer aan de slag te gaan wil ze deze kans met beide handen aangrijpen, maar dit betekent wel het overdragen van de zorg voor de kinderen. Hiervoor wordt de ogenschijnlijk perfecte nanny Louise aangesteld. Louise maakt zich direct onmisbaar binnen het gezin en iedereen is weg van haar, maar wat weten ze eigenlijk van deze nanny?

Leïla Slimani, zelf opgegroeid in Marokko met de helpende hand van een nanny, kaart in Een Zachte Hand diverse controversiële thema's aan. Het vooropstellen van je carrière ten nadele van de kinderen, teleurstelling in het moederschap en de nog altijd aanwezige klassenverschillen van Parijs. Ze geeft deze thema's vorm en creëert een herkenbaar scenario voor vele ouders. De dilemma's van het combineren van een werkend leven met het opvoeden van jonge kinderen en de onzekerheid van het uit handen geven van de zorg. Door de roman te beginnen met een huiveringwekkende proloog, creëert Slimani een lezersbehoefte naar antwoorden. Vele vragen roept ze op rondom de vreemde verschijning Louise, waarvan ze velen onbeantwoord laat. Het personage van Louise symboliseert in feite het grote aantal nanny's wat werkzaam is binnen gezinnen waarbij de werkgevers vaak vergeten dat deze persoon ook een achtergrond en verleden heeft. Slimani laat dit onbekende verleden dan ook zijn werk doen en Louise langzaamaan tot waanzin drijven om maar aan te kaarten hoe onwetend deze werkgevers eigenlijk wel niet zijn. In Myriam verwoordt ze de stem van moeders die eigenlijk niet aan durven te geven dat het moederschap ze zwaar valt en dat ook een moeder weleens naar een eigen leven verlangt. Het schuldgevoel wat hiermee gepaard gaat, komt meerdere keer naar voren gedurende de roman, maar lijkt nooit de overhand te krijgen. Myriam zal dus bij menig werkend ouder wel degelijk een herkenbare factor oproepen, want waar ligt de grens tussen zelfbehoud en egoïsme?

Een Zachte Hand is een heftig symbolische, en daarmee bijna poëtische, roman. Het adresseert moeizame onderwerpen binnen de Franse samenleving en maakt dingen als klassenverschillen en vernedering pijnlijk actueel. Het aantal relevante karakters is beperkt, maar door bij tijd en wijle van perspectief te veranderen, creëert Slimani een spanningsboog die zich op de achtergrond steeds verder ontwikkelt en lijkt het steeds duidelijker te worden Louise nou eigenlijk tot haar daden drijft.  Slimani creëert met het karakter van Louise in feite de nachtmerrie van iedere ouder. De op het eerste gezicht perfecte, maar in dit geval moordlustige nanny. De schrijfster roept een angst in iedere ouder op die ze liever niet reëel zouden achten en kaart onderwerpen aan waar liever niet over gesproken wordt. Enigszins teleurstellend blijkt het plot wat zich, na een 180-pagina lange aanloop, niet meet aan de opgebouwde spanning. Ook laat Slimani veel in het ongewisse door zich de laatste pagina's te beperken tot de perspectieven van de aanwezige politieagenten, waardoor de lezer het plot plotseling van buitenaf lijkt te ervaren 

Al met al is Een Zachte Hand een heftige, en in bepaalde mate uitdagende, roman. Slimani weet een intrigerend karakter te creëren en de spanning op te bouwen naar de fatale climax waar de lezer bekend mee is geworden in de proloog. Ondanks een enigszins teleurstellend plot, weet Slimani in ieder ander opzicht de lezer te boeien en te doen huiveren. De roman lijkt daardoor zijn Prix de Goncourt voor beste Franse roman van 2016 dan ook zeker waard.

Dit was de Chicklit.nl recensie van Een Zachte Hand - Leïla Slimani