Recensie: De abrikozenboom RECENSIE

Recensie: De abrikozenboom - Beate Teresa Hanika

De abrikozenboom', geschreven door Beate Teresa Hanika, is het verhaal van en verteld door Elisabetta Shapiro, een Joodse vrouw die al haar hele leven in hetzelfde huis in Wenen woont. Ze is geboren in 1934 en zoals ze zelf zegt 'In 1934 werden geen geluksvogels geboren'. Elisabetta vertelt het verhaal van haar jeugd en haar leven in Wenen. Voor, na maar vooral tijdens de oorlog. Haar zussen Rahel en Judith spelen een belangrijke rol. Al zijn zij al lang niet meer in leven, Elisabetta voert vele gesprekken met ze. 

Elisabetta is vooral heel eenzaam. Haar vader was arts in het ziekenhuis en het gezin heeft daarom heel lang betrekkelijk veilig in Wenen kunnen wonen. Op een gegeven moment was dat echter niet voldoende en het gezin werd opgehaald en afgevoerd naar een concentratiekamp. Elisabetta was op dat moment niet thuis, kon daardoor ontkomen en bleef alleen achter. Extra wrang is dat ook de poes Kezele en de schildpad, die ironisch genoeg de naam Hitler heeft gekregen, ook verdwijnen. '... en Kezele er uiteindelijk vandoor was gegaan. Ze liep het gekkenhuis in, dat Wenen toen was, en kwam nooit meer terug. Misschien was ze doodgegaan. Misschien had ze een betere en warmere plek gevonden. Ik wilde liever dat ze dood was dan dat ze me had verraden door me daar alleen achter te laten in de kelder van dat lege huis.'

Achterin de tuin staat een abrikozenboom, een boom die door de vader van Elisabetta is geplant. De boom geeft ieder jaar weer abrikozen. Ieder jaar wordt er jam gemaakt van de abrikozen, eerst door de moeder van Elisabetta, maar later door Elisabetta. De jam is een belangrijke bron voor herinneringen, herinneringen die Elisabetta voortdurend ophaalt. Dat is immers het enige dat zij nog heeft. De abrikozenboom wisselt daarmee heden en verleden naadloos met elkaar af. 

In het heden verhuurt Elisabetta een kamer aan een jonge Duitse danseres, Pola. Eigenlijk mag Elisabetta haar niet, maar gedurende het boek zoeken ze steeds meer toenadering tot elkaar. We leren in De abrikozenboom niet alleen Elisabetta en haar verdriet steeds beter kennen, ook het verhaal van Pola wordt verteld, zij het wat fragmentarischer. Het verhaal van Pola brengt in meerdere opzichten de huidige actualiteit en de Tweede Wereldoorlog met elkaar in verband.

Eigenlijk lijken beide vrouwen vooral in het verleden te leven, in ieder geval zijn de ervaringen uit het verleden bepalend voor de manier waarop zij nu hun leven leiden. Dat is '... het dilemma van de achterblijvers, het schuldgevoel van de overlevenden. Ze kunnen het zichzelf nooit vergeven, dat ene moment, die ene seconde die hen gered heeft.'

De abrikozenboom begint met 'Ik wil je graag een verhaal vertellen. Ik weet het: verhalen zijn uit de mode. Al sinds de millenniumwisseling heb ik er geen meer gehoord op dit na. Het gaat over liefde en vrijheid, en meer heeft een goed verhaal ook niet nodig.' Wat een mooie vondst van auteur Hanika. Het zijn de woorden van Elisabetta, maar zouden ook heel goed haar eigen woorden kunnen zijn.

Met De abrikozenboom heeft Hanika een bijzonder mooi boek geschreven. Het zit goed met de thematiek, het leest prettig, de woorden zijn goed gekozen en de zinnen zijn zonder uitzondering mooi. De melancholie is niet over the top, en je kunt goed meevoelen met de pijn en het verdriet van de hoofdpersonen. En al lijkt het misschien niet zo, het is een positief verhaal dat hoop uitstraalt. 'Soms zijn er geen woorden.'

Dit was de Chicklit.nl recensie van De abrikozenboom - Beate Teresa Hanika