Recensie: Het leek stiller dan het was RECENSIE

Een glooiend Nederlands landschap, het altijd koude Schotland, de drukte van New York en een meisje dat zich op geen van deze plekken thuisvoelt. Ik heb het over de debuutroman van Eva Kelder, een vierendertigjarige vrouw die Engelse letterkunde en Journalistiek heeft gestudeerd. Het leek stiller dan het was is een literaire roman over een jong meisje dat zichzelf al vanaf jonge leeftijd nooit goed genoeg vindt.

Seije, een onzeker meisje dat wordt opgevoed door haar alleenstaande moeder, woont haar hele leven al op Vlieland. Samen met haar beste vriend Teun zit ze op dit Nederlandse eiland haar tijd uit. Ze voelt zich totaal niet thuis op de plek die omringd wordt door zand en zee, en vertrekt al snel naar het Schotse Edinburgh wanneer ze hiertoe de kans krijgt. Hier ontdekt ze niet alleen hoe het is om in een grote stad te studeren, maar ook leert ze hier de liefde van haar leven kennen. Gedreven door haar academische carrière en haar grote liefde besluit ze naar New York af te reizen om hier een toekomst op te bouwen.

Dat de schrijfster een passie heeft voor Engelse letterkunde is goed te merken in het boek. Vanaf de eerste bladzijde worden de vergezochte verwijzingen en onnodig lastige zinnen je om de oren geslingerd. Simpele alledaagse dingen worden zo beschreven dat ze niet meer alledaags te noemen zijn: “Het zou haar in slaap sussen als kikkers die zich niet verroeren in een pan met water dat steeds dichter naar het kookpunt kruipt,” schrijft Kelder over een kwetsbare omhelzing tussen twee mensen. Door lastige verwijzingen als deze verlies je het uiteindelijke doel van de schrijfster uit het zicht.

Hiermee kom ik meteen bij mijn tweede punt. Wat wil de schrijfster nou eigenlijk bereiken met dit boek? Vanaf het begin af aan is niet duidelijk welk doel Kelder voor ogen heeft. Wat wil ze de lezer bijbrengen? Het verhaal begint bij een meisje dat zich niet thuis voelt op Vlieland en eindigt bij hetzelfde meisje dat zich een buitenstaander voelt in New York. Daar tussenin wordt simpelweg beschreven welke stappen Seije neemt om uiteindelijk in the Big Apple terecht te komen, that’s it. Geen plottwist, geen achterliggende gedachte, geen zoektocht, geen stof om over na te denken.

De schrijfster mag dan vele lastige verwijzingen gebruiken, ze weet wel een realistisch beeld te creëren van de plekken waar de hoofdpersoon zich bevindt. Ik rook de zilte lucht op Vlieland, voelde de koude windvlagen in Schotland en was me bewust van de drukte in New York. Ondanks deze realistische manier van schrijven is het Kelder niet gelukt om de lezer mee te krijgen. Mede door de af en toe afstandelijke manier van schrijven wordt de lezer niet toegelaten in het verhaal. Het boek is als een film zonder geluid. Je bent je bewust van de beelden, maar je mist de context eromheen. Er is geen vat op te krijgen. Zoals Kelder zelf al beschrijft in haar boek: veel lucht, weinig grond.

Het leek stiller dan het was is een realistisch, maar onnodig moeilijk geschreven boek dat je net niet helemaal weet te grijpen.

Wist het jou wel te grijpen?