Recensie: Jonathan gaat los RECENSIE

Recensie: Jonathan gaat los

Wie Meg Rosoffs stijl kent van Hoe ik nu leef, wordt in Jonathan gaat los geconfronteerd met een ware breuk. De gewaagde schrijfstijl uit haar debuut, gekenmerkt door ellenlange zinnen, is verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor een schrijfstijl vol luchtige, korte zinnen, waarbij humor niet zelden op de voorgrond ligt. Ook de thematiek is minder schokkend: heuse Weltschmerz wordt niet aangehaald, de focus ligt op Jonathan. Jonathan gaat los beschrijft het leven uit alledag: het leven van een man die niet voldoet aan de normen van de maatschappij.

Jonathan woont bij zijn vriend Max in New York wanneer hij eindelijk een baan vindt. Hij kan een eigen appartement huren en lijkt daarmee zijn leven op orde te hebben. Hij heeft een latrelatie met Julie, een huis in New York, een baan bij Comrade en hij mag op de honden Dante en Sissy van zijn broer passen. Kortom: zijn leven loopt op rolletjes, toch?

Rosoff start haar verhaal bizar en vol humor: "Toen Jonathan op een dag uit zijn werk thuiskwam, hoorde hij de honden over hem praten." Al snel wekt ze de indruk dat Jonathans relatie met de honden beter is dan zijn verhouding met Julie: hij behandelt Sissy en Dante als echte sparringpartners en spreekt vol eerbied over ze. Daarbij gebruikt Rosoff niet zelden humor om de situatie te ondersteunen. Luchtige, simpele zinnen beschrijven gebeurtenissen zo helder dat eenieder precies aanvoelt waar de angel zit. Eenieder voelt aankomen dat Jonathans gelukkige situatie zal veranderen.

Dan slaat het noodlot toe. Koelbloedig legt Rosoff uit dat Jonathans rustige leven zal veranderen: "...beschikte het lot dat het tijd was dat het stel herenigd werd." Julie trekt bij Jonathan in en diverse problemen ontstaan. Al snel wordt duidelijk dat Julie en de honden elkaar niet goed liggen, Jonathan ontdekt meer en meer dat zijn baan bij Comrade geen voldaan gevoel geeft en langzaam merkt hij dat hij niet voldoet aan het "perfecte plaatje" dat Julie voor ogen heeft. Het noodlot wordt bezegeld wanneer Julie besluit dat ze voor een werkopdracht met Jonathan moet trouwen. De slaafse Jonathan zegt ja, in de hoop nu écht gelukkig te worden.

"Als koppel stroomden ze gestaag bergafwaarts, als afvalwater." Om de ernst van de situatie duidelijk te maken gebruikt Rosoff stilistisch geslaagde opmerkingen. Daarbij zorgen details in het verhaal voor de nodige humor. De ietwat flauw gevonden verspreking, waarbij Jonathan bruiloft consequent ‘begrafenis’ noemt, krijgt meer waarde wanneer Rosoff het woord beetje voor beetje verweeft in het gewone verhaal. Niet alleen Jonathan spreekt het woord uit, ook in de beschrijvingen komt het woord terug. Langzaam lijkt de bruiloft echt een begrafenis te worden. Het naderende onheil lijkt onomkeerbaar, iets wat zorgt voor het broodnodige leedvermaak.

Onder het humoristische, ogenschijnlijk luchtige verhaal schuilt diepgaandere, serieuze problematiek. Jonathan laat steeds duidelijker weten dat hij niet gelukkig is met zichzelf en zijn leven. Hij krijgt het idee dat hij niet voldoet aan de normen van de maatschappij en zijn werk is geestdodend. Daarbij is Julie in alles succesvoller. Dan ontstaat bij Jonathan een acuut probleem. Met de nodige humoristische inslag benadert Rosoff Jonathans situatie, waarbij ze de ernst niet schuwt. Gelukkig gekozen is daarbij het ik-perspectief. Op indringende en tevens luchtige wijze maakt ze Jonathans gevoelens inzichtelijk: "'Je zou het niet begrijpen. Jij, die als een heilige de gewonden geneest en verzorgt. Een mens van jouw kaliber begrijpt niet hoe het is om aan de schaduwzijde te verkeren.'"

De toevoeging van Julies perspectief, in de slotpassages van het boek, biedt Rosoff de kans het verhaal van een tweede kant te belichten. Helaas vervalt ze hierbij in het beschrijven van een clichématige relatieverandering tussen de twee protagonisten. Ietwat bizarre verhaalelementen maken het verhaal daarbij minder aannemelijk. Toch doet dit alles niet echt afbreuk aan Jonathan gaat los. De humoristische inslag waarmee Rosoff een serieus probleem onder de loep neemt, zorgt ervoor dat Jonathan gaat los een aantrekkelijk boek is dat op een luchtige manier gelezen kan worden. Een verhaal dat wellicht een spiegel is voor velen. "Droppot, dacht Jonathan. En blijf dropgepot."

Recensie: Jonathan gaat los