Aan tafel met Anna Chojnacka

Onlangs verscheen De Poolster van Anna Chojnacka. Naast auteur, is zij oprichter en directeur van de 1%CLUB, een crowdsourcingplatform voor ontwikkelingssamenwerking. De poolster vertelt het verhaal van de Poolse Ida, die vlak voor de val van de Berlijnse Muur met haar moeder naar Nederland verhuist. Chojnacka baseerde haar debuutroman op haar eigen leven. Chicklit.nl was benieuwd naar de vrouw achter het boek en ontmoette haar in Amsterdam.

Chicklit: Hoe is De Poolster ontstaan?
Anna: Ik had al heel lang het idee ooit eens iets te schrijven, het liefst een roman. Op een gegeven moment volgde ik een cursus bij de Schrijversvakschool, waar ik voor een opdracht een stuk van dertig pagina’s moest inleveren. Toen ik mijn tekst terugkreeg, was alles doorgestreept op een anekdote over Polen na. Ik wilde absoluut niet over Polen schrijven, maar realiseerde mij wel dat als ik daar kennelijk zoveel weerstand tegen voelde, daar misschien toch een verhaal in zat.

Chicklit: Hoeveel van Ida’s verhaal is jouw verhaal?
Anna: Ida’s verhaal is sterk op mijn leven gebaseerd, maar het is zeker geen één op één vertelling. Op de voorkant van het boek zou in eerste instantie staan: ‘autobiografische roman’. Maar dat heb ik toch maar laten veranderen. Je moet het dan ook echt niet als letterlijk verslag lezen en ik laat graag in het midden wat echt is en wat niet.

Chicklit: Hoe bepaalde je wat wel in het boek moest komen en wat niet?
Anna: Tijdens de schrijfcursus was de vraag niet: wat is waargebeurd en wat niet? Het ging om hoe de verschillende onderdelen in het verhaal pasten. Ook zit er veel symboliek in. Ik heb bijvoorbeeld nooit de as van mijn moeder van een kerk gestrooid. Maar die keuzes zijn soms nog best lastig. De man in het verhaal is gebaseerd op mijn man, waarvan ik vond dat die er echt in moest. Maar mijn begeleider zei: “Komt er wel een conflict?” Dus hij moest veel kapitalistischer gemaakt worden, tegenover de hoofdpersoon die echt een wereldverbeteraar is. Toen ik dat aan het herschrijven was vond mijn man, de goedheid zelfde, mij huilend achter mijn bureau: “Maar ik hou wel van je, hoor!”

Chicklit: Wat is de boodschap van je boek?
Anna: Als ik al een boodschap zou hebben, dan isdat het wel degelijk uitmaakt waar je geboren bent. Al scheelt het maar duizend kilometer, laat staan dat je geboren wordt in een echt arm land. Daar wordt veel te makkelijk overheen gestapt. Mensen vinden snel dat ze recht hebben op bepaalde dingen. Met die vanzelfsprekendheid heb ik veel moeite gehad. Natuurlijk moet je ook hard werken en kansen aangrijpen, maar zeker als je in Nederland geboren bent, heb je al zoveel gekregen. Tegelijkertijd wonen in die armere landen ook gewoon mensen en kan het leven daar net zo rijk zijn als wanneer je wat meer te besteden hebt.

Chicklit: Mogen mensen zeggen dat ze jou begrijpen als ze het boek hebben gelezen?
Anna: Ik denk dat je na het lezen wel weet wat belangrijk voor mij is. Maar het laat vooral ook mijn kant van het verhaal zien. Ik ben er van overtuigd dat iedereen een verhaal heeft dat interessant is om verteld te worden. Je zou zelfs een boek kunnen schrijven over je belevenissen op één dag, als je vandaag iets doet dat je anders nooit doet en vervolgens vertelt wat je hebt ervaren en wat het met jou gedaan heeft. Dat kan heel fascinerend zijn voor mensen die iets anders meegemaakt hebben, of bij dezelfde situatie andere gevoelens hadden.

Chicklit: Hoe ging het schrijven zelf?
Anna Chojnacka: Tussen de dag dat ik begon te schrijven en de dag dat De Poolster uitgegeven werd, zat twee jaar. Een lange periode dus! De schrijfcursus heeft me erg geholpen. Die duurde drie maanden en elke paar weken moest ik iets inleveren wat gelezen en beoordeeld werd. Daarna had ik genoeg materiaal om het niet meer te laten liggen.

Chicklit: Hoe zijn de reacties op De Poolster?
Anna: Wat ik veel te horen krijg, is dat het mensen aan het denken zet. Maar ook dat het leest als een trein. Vooral dat vind ik een groot compliment. Ondanks dat het een coming-of-age verhaal is, ervaren mensen het als een spannend boek. Dat is precies wat ik wilde.

Chicklit: Smaakt dit naar meer?
Anna: Jazeker! Er zitten zeker nog minstens drie boeken in mijn hoofd. Het is nu de kunst er eentje uit te halen en daarmee aan de slag te gaan.