Het hart van alle dingen RECENSIE

Het hart van alle dingen is een Roman over hard werken, botanie, feminisme, en ontwikkeling; het levensverhaal van Alma Whitakker, dat speelt in het Philadelphia vanaf 1800.

Als dochter van de Engelse botanicus en miljonair Henry Whitakker, krijgt Alma een bijzondere, weinig liefdevolle maar zeer wetenschappelijke opvoeding, samen met haar geadopteerde zus Prudence. Alma heeft een gigantisch doorzettingsvermogen. Ze legt zich toe op het onderzoek naar mossen, waar ze ook een aantal publicaties over schrijft. Na vele jaren op het landgoed waar ze te maken krijgt met een aantal teleurstellingen en eye openers, gaat ze als ze de vijftig lang gepasseerd is naar Tahiti. Het keerpunt voor Alma is wanneer ze bij een ‘vrouwenwedstrijd’ bijna verdrinkt, maar gedreven wordt door een kracht die sterker is, en die haar eigen leven en leven in het algemeen doet verklaren. Het drijft haar tot het schrijven van een theorie die zij over de evolutie heeft. Ze verlaat Tahiti en via omzwervingen komt ze uit bij de Hortus van Amsterdam, waar haar moeder ooit geboren is en waarvan haar oom eigenaar is. Ze mag zich daar vestigen en een mossengrot opzetten. Haar oom is erg onder de indruk van haar verhandeling die overeenkomt met de theorie van Darwin. Omdat ze “een overtuigende verklaring voor de onbaatzuchtigheid en zelfopoffering van de mens” mist, denkt ze dat haar theorie zo niet compleet is en hierdoor kan ze deze niet publiceren. Na een ontmoeting met Alfred Russel Wallace – waarin ze het uitgebreid over haar verhandeling hebben en ze alsnog de erkenning krijgt die ze verdient en waar ze op gewacht heeft - kan ze eerwaardig en gelukkig wachten op de dood.

Het hart van alle dingen is een origineel en mooi geschreven boek. Een verhaal met zo’n sfeeromschrijving heb ik lang niet gelezen. Het is knap dat niet alleen Alma maar ook de lezer keer op keer op het verkeerde been gezet wordt; aan sommige zaken blijken andere beweegreden ten grondslag te liggen. Dat is wel een mooi gegeven: dat Alma er langzaam ook achter komt dat niet alles rationeel te verklaren is.

Zal het boek je bijblijven? Misschien niet echt. Ik vind de wetenschappelijke wending minder interessant. Het had ook wel iets korter gekund, soms is het wat traag en had het echt wel wat ‘sneller’ gekund, aan het eind (het wetenschappelijke deel) zakt het in. Desalniettemin is het een fijn boek, dat soepel leest en beeldend is geschreven. Je waant je echt in een vervlogen tijd!

Spreekt dit boek jou aan?