Recensie: Shinu RECENSIE

Een koele, efficiënte, harde wereld

Stel je voor: je zal jong overlijden. Ben je dan waardeloos? Is wie lang leeft interessanter? In de wereld met de technologie SHINU wel. Jonas Boets beschrijft in samenwerking met zijn Trial Collective-leden in het eerste deel van de SHINU-saga het leven van Ish, een jongen in de dystopische wereld waar Shinu de maatschappij structureert. Shinu: strijd tegen de tijd, dat niet alleen een boek, maar een saga is, bevat voldoende spanning, maar wordt af en toe flauw door de grote voorspelbaarheid.

“Ook hier had Shinu zich laten gelden”. Shinu gaat over de jongen Ish, die op zestienjarige leeftijd van zijn opvoeders gescheiden wordt en naar de andere maatschappij moet: de maatschappij van de Shinu met haar Beheer. Zijn ‘zusje’ Eve is hem twee jaar daarvoor al voorgegaan. Ish kan toegeven aan deze bijzonder gestructureerde maatschappij en zijn lot tegemoet gaan, maar hij besluit anders. Zijn opvoeder Gus vertelde hem over Shinu en hij wil wat met die kennis. Hij wil weg uit de maatschappij. Maar wie kan hij vertrouwen? Hoe kan hij ontsnappen? Ziet hij zijn zusje terug?

“Haar Shinu is de laag.” Al na de eerste bladzijden in het boek, ontstaat een belangrijke vraag: wat is Shinu? Boets slaagt er op prima wijze in het volledige antwoord op deze vraag uit te stellen. Lang blijft onduidelijk wat Shinu precies is, maar dat het iets slechts is, weten we allemaal. Dat mysterie zorgt voor de nodige spanning. Daarbij creëert Boets extra spanning door alle wendingen in het verhaal. Zo zijn de ontmoeting met pooier Keve Cooke en Ish’ hereniging met Eve essentieel voor de verloop van het verhaal en ook de onverwachte rol van lotgenoot Jo is een interessant gegeven. Helaas zijn veel van deze veranderingen voorspelbaar. De ontsnappingspogingen van Ish zie je al van verre aankomen en ook de zoektochten van Ish in de nieuwe maatschappij zorgen niet voor veel vernieuwing. Zo verliest het boek diepgang en originaliteit.

Wel zorgt Boets voor voldoende gebeurtenissen in het verhaal. De ontsnappingspogingen van Ish, zijn werkzaamheden op de verschillende verdiepingen in de maatschappij en de wekelijkse gruwelijke fights zorgen ervoor dat er in Shinu voldoende gebeurt. Shinu wordt daarmee een actievol boek, dat helaas minder diepgaand is door de voorspelbaarheid.

Na een lange reis komen Ish, Jo en de andere zestienjarigen aan in de nieuwe maatschappij, krijgen ze een Shinu-band en moeten ze aan het werk. Boets gebruikt realistische beschrijvingen om deze omgeving weer te geven. Zinnen als “hoge, betonnen muren omzoomden de binnenplaats, tientallen meters hoog, en voor die muren stond een haag van voormannen” geven ons een perfecte indruk van de omgeving én de sfeer. Gelukkig doet Boets dit vaker! De beschrijvingen van ‘de fights’, de hoeren en de werkplekken zijn zo levensecht, dat je er een filmpje bij kunt maken. Je zit bijna echt op de tribune bij de bloederige gevechten, je walgt van de gebeurtenissen en je voelt de pijn die de personages hebben wanneer de shinu-band steekt. Daarnaast creëert de auteur, via dialogen, een goed beeld van de personages. “Ik wil niet weg, Ish,” de angst van Eve wordt, zelfs in Ish’ herinnering, pijnlijk duidelijk.

“De technologie SHINU draait op het gevecht tussen verstand en gevoel: koele, efficiënte logica versus menselijk medeleven,” geven de makers van SHINULEAKS aan en dat is zeker terug te zien in dit boek. De wereld in het boek is logisch en feitelijk onderbouwd, maar sommige personages zijn dat niet; zij zijn mensen. Ish vormt daarop een warrige uitzondering en hij veroorzaakt dan ook haat en sympathie. Vanaf het eerste moment waardeer je zijn doorzettingsvermogen: hij is van plan de strijd tegen het Beheer en de nieuwe maatschappij te winnen. Echter, het moment dat hij keuzes gaat maken, raakt hij zijn menselijke trekjes kwijt en wordt hij meer als de mensen van het Beheer. Als een volleerd pooier en topvechtersbaas gaat hij te werk en verliest hij het begrip van de lezer. Jammer, maar in de context van dit verhaal begrijpelijk. Helaas wordt die laag, door de missende diepgang in het gehele verhaal, summier aangeboord. Voor menig lezer zal Ish een ‘vieze pooier’ zijn, die geen medeleven verdient. Pas bij de ontmoeting met Eve, keert het tij en verdient Ish beetje bij beetje meer sympathie. Boets had zijn verhaal nóg beter kunnen maken door Ish verder uit te diepen. Daarmee zou hij zijn thematiek meer podium geven.

In het laatste deel van Shinu voegt Boets een nieuw perspectief toe: Koerner. Ish vertelt ons het verhaal vanuit de slachtofferrol, Koerner is een machthebber in het Beheer. Door gebeurtenissen vanuit beide perspectieven, bijna parallel te beschrijven, creëert Boets het beetje extra spanning wat ervoor zorgt dat het verhaal blijft boeien. Met Shinu zet deze auteur, samen met de andere schrijvers, een mooi en interessant verhaal neer. In de slotpassages rondt hij het verhaal af en maakt hij door middel van een nieuw perspectief én een onverwachte wending een opzetje naar het volgende deel uit de serie. De daarbij geleverde website: shinuleaks.com, met haar speciale toegangscodes, zorgt ervoor dat de saga voortleeft, ook na het lezen van de laatste woorden uit Shinu. De strijd tegen de tijd is nog niet afgelopen.