Recensie: Headshot RECENSIE

“Omdat mijn mens-zijn opgehouden is te bestaan.” Het boek ‘Headshot’ van Vrank Post bevat het verhaal van Romeo en Julia in Sarajevo. Het verhaal van deze geliefden vormt het oorlogstrauma van Josti, de fietsenmaker die Monica redde.

Post start zijn verhaal met Monica. Monica is in de fietskelder van haar flat wanneer een groep jongens, onder leiding van Stevo, haar wil verkrachten. Op het laatste moment wordt ze gered door Josti. Door de actiespanning maakt Post het verhaal direct interessant. De opmerking van Josti: “Jongens moeten zich niet als beesten gedragen. Daar heb ik een hekel aan” spreekt boekdelen. Echter, niemand weet op dat moment dat deze opmerking een diepere laag heeft. Post weet dit op een goede manier te verwerken: het besef komt later.

Helaas bouw je al snel antipathie op tegenover Monica. Nog geen dag na haar bijna-verkrachting staat ze bij Dylan, de jongen die wegliep, op de stoep om hem te chanteren: “Ik zal geen aangifte doen, als jij me helpt om wraak te nemen.” Daarbij zijn diverse gebeurtenissen niet geheel realistisch. Monica wordt bedreigd, maar echte angst lijkt ze niet te voelen. Wanneer ze opnieuw door Stevo wordt bedreigd, is het eerste wat ze doet beginnen met koken. Waar is de angst? Waar is het verdriet? Dit zorgt ervoor dat Monica niet helemaal te begrijpen is. Naarmate het verhaal vordert, draait het beeld langzaam bij. Toch blijft Monica het meisje met twee kanten: hard en zacht. Post maakt van Monica en Dylan echte mensen door ze realistische gesprekken te laten voeren. Daarbij past hij ook het taalgebruik van de jongeren aan. ‘Even’ wordt ‘effe’ en er wordt straattaal gebruikt. In de eerste instantie werkt dit aanstekelijk, later in het verhaal wekt het ergernis op: ook Dylans moeder spreekt over ‘effe’ en de verpleger gedraagt zich direct wel heel amicaal: “Maar kun je het wel aan, vriend?”

Nadat Monica bij Dylan is geweest, besluiten ze samen verder te gaan. Langzaam ontstaat tussen de twee ‘vijanden’ een vriendschap en langzaam worden de andere problemen duidelijk: Monica voelt zich gediscrimineerd en Dylan heeft een doodzieke moeder. Post maakt het boek aantrekkelijk door zulke herkenbare thema’s te bespreken. Helaas krijgen deze onderwerpen maar weinig ruimte. Rake opmerkingen van Monica, over discriminatie – “Jullie blanken denken allemaal dat het netjes gaat in dit land, maar dat is echt niet zo.” – maken hierdoor minder indruk: de snelheid van het verhaal overheerst. Het verhaal blijft aantrekkelijk door het tempo, maar de diepgang in de thematiek verdwijnt.

Wanneer Dylan de fietsenmaker in een krantenbericht aantreft, draait het verhaal. Josti heeft een verleden en krijgt ook een stem. Post toont Josti’s gevoelens in twee cursieve delen. Daarbij bespreekt hij een indrukwekkend thema: oorlogstrauma’s. “Het lijkt ingewikkeld, maar iemand met een mes doden is veel moeilijker. Je ziet dan de pijn. Je ruikt het bloed, je proeft de angst. Een mes in iemand zetten voel je.” De manier waarop Josti zijn verhaal vertelt, is indrukwekkend. Eerdere opmerkingen van de fietsenmaker krijgen betekenis. Op die manier weet Post van een ogenschijnlijk simpel verhaal een verhaal met betekenis te maken.

Nadat Monica en Dylan het verhaal van Josti aangehoord hebben, besluiten ze het verhaal rondom Stevo af te ronden. Post pak dit op geheel eigen bijzondere wijze aan. Net als in Bad Boys shockeert hij de lezer. Een open einde, waarin alle ruimte voor verbeelding wordt gegeven, maakt een einde aan het verhaal van Monica, Josti en Dylan.

‘Headshot’ bevat een aantrekkelijk verhaal met boeiende elementen, maar verliest kracht door het hoge verhaaltempo en de minimale diepgang. Josti’s verhaal roept vragen op, Monica’s gevoelens over discriminatie blijven onbesproken. Toch zal ‘Headshot’ menig lezer boeien door alle gebeurtenissen en wendingen. “Wie bloed zoekt, zal bloed vinden. De vraag is alleen of het je zal helpen, of dat het het gat in je ziel dat hij heeft aangebracht zal vergroten.”