Recensie: De Loney RECENSIE

“’Tonto, de waarheid is niet altijd in steen gebeiteld. Dat is die in feite nooit. Er zijn alleen versies van.” Andrew Michael Hurley kiest als basis voor zijn debuut gebied ‘de Loney’, het kustgebied waar hij zelf opgroeide. In het gelijknamige boek De Loney beschrijft hij het leven van ‘Tonto’ Smith en zijn broertje Hanny, die opgroeien binnen een zwaar katholieke gemeenschap. In een thrillerachtige setting bespreekt Hurley boeiende thema’s als broederschap, geloof en waarheid.

Hurley start zijn verhaal onheilspellend. In Coldbarrow wordt een kinderlijkje aangetroffen en vanaf dat moment staat Tonto’s leven op de kop. Het verleden, dat hij angstvallig stil wilde houden, komt tot leven. Hij kan niet langer zwijgen: “En nu, met het nieuws uit Coldbarrow, leek het erop dat ze weer van hem zouden gaan horen, tenzij ik alles op papier zou zetten en bij wijze van spreken de eerste klap zou uitdelen.” Vervolgens neemt Tonto je mee in zijn herinneringen. Hij brengt je naar het jaar 1976: het jaar waarin Tonto, samen met zijn gehandicapte broer Hanny en zijn katholieke gemeenschap onder leiding van pater Bernard, voor de laatste keer naar gebied de Loney gaat.

De gemeenschap besluit, om de komst van de nieuwe pater te vieren, een bedevaart te maken. Al snel komt de groep vast te zitten in een huis in Moorings, dicht bij de Loney. Daar zullen de leden een aantal dagen overnachten en zal Hanny door pater Bernard weer gezond worden, volgens zijn moeder. Door het Heilige water te drinken, zal hij niet langer dom zijn en weer kunnen spreken.

Hurleys verhaal valt op door de beschrijvende verteltrant. Via filmische beschrijvingen van het Engelse landschap en levensechte gesprekken trekt hij ons mee in het verhaal van Tonto en zijn gehandicapte broer. Daarbij zorgen zinnen als “De natuur kon met zichzelf overweg. Zijn proces van dood en aanvulling vond plaats zonder dat iemand het merkte, behalve Hanny en ik” voor extra diepgang. Ook de compositie verdient aandacht. Het verhaal beslaat de herinneringen van Tonto aan de reis in het jaar 1976. Hurley wisselt binnen deze herinneringen showing en telling op de juiste manier af. Waar het ene deel van het verhaal heel beschrijvend is van karakter en grote perioden uit de geschiedenis beslaat, zijn andere delen heel gedetailleerd uitgewerkt en maakt Hurley je medespeler.

Maar dan keert het tij. De prominente rol van de Land Rover, de vondst van het wapen, de mysterieuze dood van oud-pater Wilfred; alle tekenen wijzen op het naderende onheil. Hanny en Tonto ontvluchten keer op keer het huis om naar kustgebied de Loney te gaan. Wanneer ze daar het zwangere meisje Els aantreffen, komen ze in contact met Leonard en Clement. Clement komt op zijn beurt de gemeenschap en de pater waarschuwen: “Blijf zoveel binnen als u kan.”

Langzaam verandert De Loney in een heuse thriller. Het verhaal speelt zich af in een horrorachtige setting - een oud vervallen huis dat vroeger een hospice leek te zijn, regenachtige en sneeuwachtige dagen, veel duisternis en mysterieuze personages – waarbij de katholieke gemeenschap haast bezeten lijkt te zijn van het geloof en de naderende genezing van Hanny: “Ze opende hem naar het gesis van de regen en duwde Hanny’s vingers verder in zijn mond tot hij zijn maag leegde op de traptreden.” Stapje voor stapje nader je, via Frankensteinachtige gebeurtenissen, de werkelijke ontknoping. Middels prachtige passages, waarin Tonto je meeneemt naar het heden, creëert Hurley ruimte het onvermijdelijke einde nog even uit te stellen, om je vervolgens met de feiten te confronteren.

Waar De Loney interessant, spannend en boeiend is door de cliffhangers en de gebruikte thematiek, verliest het kracht door de toevoeging van overbekende elementen. Het drankgebruik van pater Bernard en de rol van pater Wilfred vormen inkoppers in het verhaal. Echter, de manier waarop Hurley het geloof een rol laat spelen in zijn verhaal, is uniek. De bezetenheid, het geloof, de wil, maar ook de broederbanden: Hurley geeft alle thema’s de ruimte.“We hadden er niet verschillender uit kunnen zien (…), maar we waren evengoed broers. Verbonden door zaken als veiligheid en overleving. Zoals pater Bernard zei, zijn er alleen maar versies van de waarheid. En het zijn de sterke, de betere strategen die ermee om kunnen gaan.”