Recensie: De hemel volgens Boe RECENSIE

Het is 7 september 1979 als Oliver Dalrymple, beter bekend als Boe, sterft. Vanaf dat moment schrijft hij voor zijn ouders een boek over zijn leven-na-de-dood. In De hemel volgens Boe laat Niel Smith ons via Boe zien hoe een leven in het hiernamaals eruit zou kunnen zien. Een licht-ironische roman met thriller- en fantasy-elementen ineen.

Boe is pas dertien als er een einde aan zijn aardse leven komt. Als hij wakker wordt, blijkt hij in de Stad te zijn: een soort terrarium voor dertienjarigen in de hemel, een stad van ondoden die altijd de leeftijd houden waarop ze gestorven zijn. In Stad kan niets bestaan dat echt dood is en gebroken ramen of gescheurde muren herstellen zich vanzelf: een fantasy-element. Kort na de aankomst van Boe arriveert ook Johnny Henzel in de Stad. Johnny, die op dezelfde school als Boe zit, weet te vertellen dat ze slachtoffer zijn geworden van een schietpartij. Al snel vrezen beide jongens dat ook de schutter een plek in Stad heeft gekregen. Zijn ze in de hemel nog wel veilig? Bestaat er zoiets als 'wederdood' en wat gebeurt er dan met je?

De hemel volgens Boe is aantrekkelijk geschreven. Door het ik-perspectief voelt de lezer zich onmiddellijk verbonden met Boe, een nerdachtige jongen de een hekel heeft aan intimiteiten, emoties en aan fictie. Hij vertedert door de sociale onhandigheid die hij laat zien. Hij wordt -natuurlijk- gepest en om controle te houden over zijn leven leert hij het periodiek systeem uit zijn hoofd. Op school heeft hij kluisje nummer 106; het periodiek systeem kent 106 elementen. De vorm van het boek sluit aan op de hoofdpersoon: de hoofdstukken zijn niet genummerd, maar krijgen als titel een element uit het periodieke systeem mee.

Boe en Johnny gaan op zoek naar Gunboy: de jongen die hen heeft neergeschoten en die door Zig, de God van Stad, per ongeluk of expres is toegelaten tot Stad. Ze ontdekken dat Zig hen af en toe helpt door bijzondere voorwerpen of al-dan-niet-behulpzame ondoden te sturen. Stap voor stap komt Boe bij het antwoord op de vraag wie hem neergeschoten heeft. Tegelijkertijd zie je hem groeien als mens. Hoewel hij altijd dertien blijft, wordt hij wijzer en volwassener. Hij laat andere mensen toe tot zijn gevoelswereld en beseft ineens waarom zijn ouders hem vroeger voorlazen: "Fictie verzet je gedachten wanneer je eigen werkelijkheid onverzettelijk is."

Johnny lijkt minder goed los te kunnen komen van zijn aardse verleden. Hij heeft nachtmerries en beweert dat hij met dieren kan spreken. Via de doodshoofdkakkerlak Rover kan Johnny met Zig communiceren. Boe verbaast zich er niet over, want Johnny was altijd al anders dan andere jongens. "Hij herkende de schoonheid van grijze luchten." Gaandeweg het verhaal ontstaat er vriendschap tussen beide jongens. Ontroerend is de scène op de middenstip van het basketbalveld. De lezer voelt de machteloze woede, de wanhoop en het eindeloze verdriet. Waarom grijpt Zig niet in? In de hemel is het toch allemaal goed, vredig en fantastisch?

De hemel volgens Boe leest als een thriller en is spannend tot het eind. De fantasy-elementen zijn goed gekozen en overtuigen binnen het verhaal. Daarbij komt dat er onder de verhaallaag nog heel veel is om te ontdekken. Door existentiële vragen aan de orde te laten komen, nodigt Smith uit tot nadenken. In hoeverre laten we iemand ooit echt gaan? Kunnen we iemands daden vergeven als ze ingegeven worden door een ziekte van de geest? Schuilt er echt in iedereen een kleine Gunboy?

Na verloop van enkele maanden rondt Boe zijn boek aan zijn ouders af. Hij geeft de hoop op dat ze het ooit kunnen lezen: een poort naar de levenden heeft hij al die tijd niet gevonden. Smith houdt echter langer hoop en dertien jaar nadat Boe is gaan hemelen, op zijn wedergeboortdag, hervat Boe het schrijven...