• onze waardering

Recensie: De vergeten tuin RECENSIE

Een tuin waar alle regenbogen van de wereld beginnen

'Maar waarom moet ik drie haren van de Elfenkoningin mee terugbrengen? vroeg de jonge prins aan het oude vrouwtje. (...) Drie is het getal van de tijd, want hebben we het niet over verleden, heden en toekomst? Drie is het getal van het gezin, want spreken wij niet van moeder, vader en kind? (...) Daarom moet ik drie haren hebben om mijn tovervlecht te maken.'

Het is in 1913 als een klein meisje eenzaam achterblijft op de kade in Maryland, Australië. Niemand weet wie ze is, niemand weet waar ze vandaan komt. Waarom reist ze alleen? Wie heeft haar aan boord gebracht? De inhoud van haar koffertje biedt geen aanknopingspunten: naast wat kleine spullen zit er alleen een sprookjesboek in. Een havenbeambte ontfermt zich over het meisje en geeft haar een naam, Nell, en een plaats in zijn gezin. Pas als ze 21 wordt, vertelt haar vader dat ze niet zijn dochter is.

In 1975 vertrekt Nell naar Engeland, vastbesloten om te achterhalen wie haar ouders zijn en waarom ze achtergelaten werd op een schip. Het sprookjesboek is de sleutel van het raadsel. De schrijfster, Eliza Makepeace, is De Schrijfster: de dame die voor haar zou zorgen, maar die haar alleen achterliet. In Engeland ontdekt ze wie haar ouders zijn. Schrijnend is het moment waarop ze in de Who-is-who ziet dat zijzelf als 'overleden' is geregistreerd. Wie heeft haar doodverklaard en waarom? Waarom werd er niet naar haar gezocht? Heeft niemand haar gemist?

Eliza komt rond 1900 terecht bij de Swindells, die zojuist ontsnapt lijken uit een verhaal van Dickens. Ze verzint gruwelijke verhalen en speelt Jack the Ripper in de mist. Samen met haar tweelingbroer Sammy probeert ze in Londen in leven te blijven. Ze zijn overgeleverd aan de liefdadigheid. Hun ouders zijn overleden; het enige wat nog aan hun moeder herinnert is de rouwbroche die Eliza zorgvuldig bewaart. Als Sammy overlijdt, staat ze er alleen voor. 'Overdag was het alsof de wereld als een kledingstuk aan de waslijn binnenstebuiten was gekeerd.'

In 2005 zit een jonge vrouw, Cassandra, aan het sterfbed van haar oma. Na het overlijden vertellen haar tantes over het goed bewaarde familiegeheim: oma Nell was geen echte zus, maar geadopteerd door het gezin. Als blijkt dat Nell haar een huis in Engeland heeft nagelaten, is het ook voor Cassandra hoog tijd om naar Engeland af te reizen.

Kate Morton laat met De vergeten tuin zien dat ze een rasechte (sprookjes-) vertelster is. Schijnbaar moeiteloos verbindt ze de levens van Eliza Makepeace, Nell en Cassandra. Het familieverhaal beslaat iets meer dan een eeuw. Door de korte hoofdstukken te laten verspringen in plaats en tijd zorgt Morton ervoor dat de lezer scherp blijft en dat het verhaal spanning behoudt. Het gevolg van deze structuur is dat de lezer soms het overzicht kwijt dreigt te raken. Gelukkig weet Morton ons, als een goede gids, op het juiste pad te houden. Knap werk!

In het eerste deel is het taalgebruik niet opvallend, maar in deel twee, als Cassandra voor het eerst naar het huis op het cliff gaat, gaat de verteller helemaal los. We lezen over 'een pergola met stokoude rozen met artrose', minieme mos deeltjes die 'lui op de bedompte lucht dreven, te licht en te moe om te vallen', en over 'een sjaal van spinrag'. En wat te denken van iemand met 'evenveel geduld als een rotje in het vuur'? Mooi gekozen, de taalliefhebber kan zijn hart ophalen. De beschrijvingen van de ruimte zorgen ervoor dat je direct zou willen kijken of er ergens nog zo'n pandje met verborgen tuin te koop staat. Dat het er spookt maakt dan niet uit.

Thematiek
'Het geheugen was een onbetrouwbare grootheid en je wist maar nooit welke dingen bleven hangen en welke niet.' Zowel Nell als Cassandra gaan op zoek naar het verleden. Naast algemene thema's als liefde, verlies, vriendschap en hoop draait dit verhaal rond herinneringen. Hoe betrouwbaar zijn je herinneringen? Vaak willen de personages het liefst alles maar vergeten en zich richten op de toekomst. Maar: wie ben je eigenlijk als je je verleden niet kent? En kun je wel vergeten of word je vroeg of laat ingehaald door je herinneringen? 'Het geheugen is een wrede meesteres met wie we allemaal moeten leren dansen.'

Feit en fictie
In de zoektochten van Nell en Cassandra zit een mix van feiten en fictie verwerkt. Dat maakt nieuwsgierig. Het is bijna niet te geloven dat de schrijfster Eliza Makepeace niet echt bestaat. In het verhaal zijn drie prachtig vertelde sprookjes opgenomen, afkomstig uit een niet-bestaand sprookjesboek. Daarentegen is de treinramp wel echt gebeurd. Ook dit spanningsveld zorgt ervoor dat de lezer geboeid blijft.

Tegenover deze sterke elementen staan ook een aantal minder sterke punten. De schatplichtigheid springt wellicht het meest in het oog. Dickens, Du Maurier, Grimm: moeiteloos zijn ze te herkennen. Ook de voorspelbaarheid is een minder sterk punt. De lezer ziet de ontknoping al van verre aankomen en dat is jammer. Een laatste puntje van kritiek wordt gevormd door de clichés: roodharige, energieke vrouwen (want uit Engeland), mooie mannen die op het juiste moment uit de lucht vallen, dorpsroddels, zwijgende oude zeelieden met een uitermate goed geheugen.

De vergeten tuin is een prima boek voor lezers die weg willen dromen in een sprookjesachtige setting mét een heuse Elfenkoningin, overwoekerde tuinen, een sprookjeskasteel en een schilderachtige cottage. Een mix van romantiek, tragedie en geschiedenis.

De vergeten tuin

  • Auteur:

    Kate Morton
  • Verschenen:

    13 januari 2016
  • Uitgave:

    ISBN 9789022575079
    Uitgever Boekerij
    512 pagina's
  • Uitgever:

    Boekerij
  • Genre:

    Roman
  • Onze waardering:

             
  • Members waardering:

    1  2  3  4  5 
    (0 stemmen)
  • Omschrijving:

    Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog wordt een jong meisje alleen achtergelaten op een schip naar Australië. Ze kan zich van deze reis slechts herinneren dat een mysterieuze vrouw die zichzelf De Schrijfster noemt, beloofde voor haar te zorgen. Maar die vrouw is spoorloos verdwenen.
     
    Op haar eenentwintigste verjaardag hoort Nell Andrews een geheim dat haar leven voorgoed zal veranderen. Jaren later reist ze naar Engeland, op zoek naar antwoorden. Haar speurtocht brengt haar naar Cornwall en naar het prachtige landgoed Blackhurst Manor. Wat heeft Nell uiteindelijk tot haar zoektocht gedreven?
     
    Na het overlijden van Nell wacht haar kleindochter Cassandra een verrassing. Ze erft Cliff Cottage, gelegen op het landgoed van Blackhurst Manor. Met zijn vergeten tuin, berucht bij de lokale bevolking – vanwege de vele geheimen die hij herbergt.

Meer info

Toegevoegd door:

Nieuwste artikelen

  • Als ik je morgen weer zie – Robbie Couch

  • De rivalen – Vi Keeland

  • De gebroeders Maxilari - David Pefko

  • Beers balkon - Jeroen Berkhout

  • Italopop - Vanja van der Leeden

Gerelateerde artikelen

  • Recensie: Het geheim van de zusters

  • Recensie: Aan de rand van het meer

  • Interview: gezellig kletsen met Kate Morton

  • Recensie: De dochter van de klokkenmaker

  • Young Adult top 6: juni 2021

Zoek in artikelen