Recensie: Kamer op zee RECENSIE

“…een container die is uitgerust om door muren te gaan… Dat is beter dan een weg. Beter dan een paspoort. Daarmee bestaat geografie niet meer.”

In Kamer op zee vertelt Nicolas Dickner de verhalen van Lisa en Jay. Lisa is een jong meisje dat samen met haar vader in een dorpje woont. Overdag slijt ze haar uren in Villa Baskin, het huis dat haar vader op wil knappen. Tegelijkertijd heeft ze een project met vriend Erik. Samen maken ze een parachute en sturen ze een camera naar een ander gebied in de wereld, in de hoop bericht te krijgen via GPS. Dan hoort ze van Erik dat hij zal verhuizen naar Denemarken. Zij blijft achter met haar vader. Wanneer haar vader ziek wordt en niet meer voor zichzelf kan zorgen, gaat Lisa steeds minder genieten van het leven. Dan bedenkt ze het ultieme plan: ze wil met een ‘onzichtbare’ container het water over.

Tegelijkertijd maakt de lezer kennis met Jay, een voormalig fraudeur. Jay is opgepakt in Canada en moet haar straf uitzitten. Ze wordt ingezet bij de marechaussee, om mysterieuze zaken op te lossen. Dan krijgt ze informatie over een zeecontainer die plotseling verschijnt en verdwijnt. Ze zet al haar middelen in om dit verhaal uit te zoeken.

Kamer op zee start uiterst fragmentarisch. Dickner wisselt elk hoofdstuk tussen Jay en Lisa en geeft de lezer daarbij weinig informatie. Geen achtergronden, geen beweegredenen, geen toekomstplannen; de lezer leeft mee op het moment. Daarbij laat Dickner veel dingen onbegrepen en houdt hij bewust informatie achter: “Kijk, precies wat ze zoekt. Lisa opent een chatvenster met Eric en kondigt aan dat ze de graal heeft gevonden.” Enerzijds creëert Dickner hiermee een hoog onduidelijkheidsgehalte: Wat moet je met het verhaal? Waar wil hij heen? Tegelijkertijd wekt hij interesse. Door de gegeven informatie perfect te doseren maakt hij het verhaal realistisch en aantrekkelijk. Hij prikkelt de lezer door langzaam meer duidelijkheid te scheppen.

Helaas gooit de perspectiefkeuze roet in het eten. Dickner verkiest een afstandelijk, zeer beschrijvend perspectief boven een personaal perspectief. Daarmee timmert hij in eerste instantie alles dicht, mist het verhaal de broodnodige dialogen en slaat hij elke vorm van suspense neer.

Met personages Jay en Lisa creëert Dickner echter een andere vorm van suspense die wel blijvend is. De diversiteit tussen de twee personages komt het verhaal ten goede. Waar de enerzijds criminele, nieuwsgierige Jay zorgt voor de nodige spanning omtrent actie, zorgt Lisa voor diepgang in het verhaal. Haar leven met haar vader, haar geheime missie en haar doorzettingsvermogen zorgen voor een intrigerend verhaal. Middels de sterke typeringen van Lisa en Jay, brengt Dickner de nodige diepgang aan in het verhaal. Hun beweegredenen, gedachtegangen en acties worden uitvoerig beschreven, waardoor eenieder begrijpt wat er in de dames omgaat, hoewel dat niet automatisch zorgt voor meer begrip.

Daarbij neemt Dickner je mee in de tijd. Hij verzaakt achtergrondinformatie of extra uitleg te geven en laat de lezer zelf ontdekken waarom Jay en Lisa zo handelen. Door met het verhaal mee te gaan, wordt de geschiedenis duidelijk. Lange tijd weet je niet precies wat Lisa wil bereiken met haar plannen; iets wat intrigeert. Middels diverse cliffhangers houdt Dickner het verhaal daarbij levend.

De vorm waarin het verhaal gegoten is, is ook passend. Waar de twee verhaallijnen elkaar in het begin niet lijken te raken, weet Dickner ze uiterst precies bij elkaar te brengen. Langzaam maar zeker brengt hij Jay en Lisa samen en verbindt hij twee werelden. Daarbij weet hij de precieze afloop lang onduidelijk te houden. Ook verbindt hij de nieuwe wereld van Lisa uiterst precies met de wereld van haar vader en laat hij zien dat het spreekwoord ‘de appel valt niet ver van de boom’ uitkomt.

“Ondoorzichtigheid is de hoeksteen van het hedendaags kapitalisme.”  Met Kamer op zee won Dickner in Canada de Prix du Gouverneur, meer dan terecht. In een uniek verhaal, met daarin bijzondere boodschappen, weet hij twee op het oog losstaande levens bij elkaar te combineren, zonder ze echt bij elkaar te brengen. De compositie van het verhaal geeft de mogelijkheid afstand en toenadering te creëren, iets wat in Kamer op zee perfect in balans is. Dickner bewijst met dit bijzondere verhaal ertoe te doen in de schrijfwereld.