Recensie: Mijn naam is vrijheid RECENSIE

“Noem me maar wat je wilt: moordenares, agentenmoordenares, voortvluchtige, dronkenlap… Denk je dat me dat nu nog iets kan schelen? Op dit ogenblik?”

Hard, genadeloos en confronterend: Jax Miller bewijst met haar debuut Mijn naam is vrijheid de literaire thrillerwereld een dienst. “Mijn naam is Freedom Oliver en ik heb mijn dochter vermoord”, duidelijker kan Miller niet zijn. Met deze zin confronteert ze de lezer met Freedoms verhaal, hard, kil, nietsontziend en vol pijn. Met Mijn naam is vrijheid laat Miller zien dat de thrillerwereld nog wat te wachten staat.

Freedom woont, na haar rechtszaak in Oregon. Ze heeft een nieuwe identiteit en probeert haar leven zo goed mogelijk te leven. Dan hoort ze dat Matthew, de man die twintig jaar onschuldig vast heeft gezeten voor de moord op zijn broer Mark, vrijkomt. Freedom, de ex-vrouw van Mark, is haar leven niet meer zeker: Matthew en zijn broers willen wraak. Tegelijkertijd probeert Freedom haar kinderen terug te vinden. Toen Freedom als hoofdverdachte werd gezien in de zaak rondom Mark, werden haar kinderen Mason en Rebekah ondergebracht bij een streng gelovig gezin. Net wanneer Freedom haar kinderen op het spoor lijkt te zijn, ontdekt ze dat Rebekah ontvoerd is. Freedom zet alles in om haar kinderen terug te krijgen.

Vanaf de eerste bladzijde toont zich in Mijn naam is vrijheid een complex, zeer interessant verhaal. Miller start in het heden, maar wijst diverse malen terug naar het verleden. Daarbij laat ze de lezer niet zelden achter met prangende vragen: wat is er in het verleden gebeurd? Waarom is Freedom zo gebroken? Middels brieven, verhaalfragmenten en gespreken geeft de debuterend auteur informatie. Gedoseerd, dat wel. De lezer, hongerig naar antwoorden, wordt lange tijd hongerig gehouden. Daarbij wisselt Miller niet zelden van perspectief. Waar het verhaal van Freedom de basis vormt voor Mijn naam is vrijheid zorgt auteur met de passages vanuit andere personages voor diepgang. Al snel blijkt de goede constructie van het verhaal. Vrijwel direct toont Miller de complexiteit binnen de relaties tussen personages: Freedom is eigenlijk Nessa, de schoonzus van Matthew en Peter, maar heeft een nieuwe identiteit. Mason blijkt direct de zoon van Freedom te zijn en Rebekah is zijn verloren zus. Voor eenieder klinkt dit als een ware soap. Echter, Miller weet het overtuigend te brengen.

Met Freedom introduceert Miller een onbegrijpelijk personage. Ze is hard, kil en lijkt niets te geven om haar omgeving. Toch heeft deze alcoholiste een lieve kant en lijkt ze vooral kapot door haar verleden: “Ik kan niet toestaan dat ik zelfs maar een béétje normaal word. Normaal en ik zijn als buskruit en vuur. Die twee dingen moet je nooit met elkaar mengen.” Langzaam raakt Freedom je meer en meer: haar zoektocht naar haar kinderen is aangrijpend. En zij is niet de enige. Miller, ooit zelf verslaafd geweest aan alcohol, maakt van elk personage in Mijn naam is vrijheid een mens van vlees en bloed, iemand die leeft. Alle personages, zo divers als ze zijn, krijgen hun eigen karaktertrekken en komen levensecht naar voren. Miller weet nuances aan te brengen in het taalgebruik, waardoor ze nog meer indruk maak. De harde, kille Freedom steekt met haar agressieve, grove taalgebruik scherp af tegenover de gelovige Rebekah, die op haar beurt weer geheel anders is dan de ogenschijnlijk correcte Mason.

Waar Mijn naam is vrijheid in eerste instantie een verhaal over wraak lijkt, creëert Miller een extra verhaallaag vol maatschappijkritiek. Mishandelingen, geweld en het ontstaan van een religieuze sekte, skinheads en bikers vormen het toneel voor Freedoms zoektocht naar haar kinderen. In de slotpassages neemt Miller je mee naar de ontknoping. Het tot dan toe harde, meedogenloze verhaal omtrent Freedom neemt gruwelijke vormen aan wanneer de religieuze sekte floreert. Ook hier schuwt Miller hard taalgebruik, schokkende gebeurtenissen niet: ze verhult geen enkel feit en confronteert de lezer met bloederige, misselijkmakende scenes, geheel passend in de stijl in Mijn naam is vrijheid.

“Maar als de alcohol de donkerste hoeken van mijn hersens tot leven brengt, die kasten waarin veel van mijn lijken zitten, gooi ik er allerlei gênante dingen uit, over die verkrachting. De drank lost de filters waarmee ik eventueel geboren zou kunnen zijn op.” Met Mijn naam is vrijheid laat Miller zien dat ze thuishoort in de thrillerwereld. Waar het boek af en toe misplaatste zinnen, “Als je goed luistert, kun je de kakkerlakken horen neuken”, bevat en waar de herhaalde uiting “Mijn naam is Freedom en…” een stilistische misser lijkt, bevat het boek vooral een compositorisch sterk en boeiend verhaal vol compleet uitgewerkte personages en relaties.