Recensie: De eerste vrouw RECENSIE

Susan Smit heeft de afgelopen jaren naam gemaakt als auteur van fijne historische romans. Zo vormde de geschiedenis van haar eigen overgrootmoeder de basis voor Vloed en gaf Gisèle een inkijkje in de Nederlandse kunstwereld gedurende de Tweede Wereldoorlog. Levensechte personen en lang vervlogen tijden komen tot leven in haar boeken die lezen als trein. In haar nieuwste boek De eerste vrouw vertelt Smit het verhaal van een van de meest legendarische artiestenkoppels aller tijden.

Geraldine Farrar leeft voor opera. Van jongs af aan wordt ze door haar moeder voorbereidt voor een carrière op het toneel en zingen is haar hele leven. Al snel is ze een graag geziene gast in operahuizen over de hele wereld. Ook Lou Tellegen is ervan overtuigd dat zijn plek op het toneel is. Maar zijn weg naar de top is een stuk grilliger dan die van Geraldine. Een toneelopleiding bekostigen doet hij door te poseren als naaktmodel of te boksen voor geld. En dan zijn er nog de verlokkingen van het casino, waar geld verdienen net zo makkelijk is als het verliezen. Wanneer beiden hun geluk beproeven in de wereld van het piepjonge medium ‘film’, kruisen hun paden elkaar en raken hun levens met elkaar verweven.

Dat de liefde tussen Geraldine en Lou gedoemd is te mislukken, weet je vanaf het begin. Niet alleen omdat Geraldine als jong meisje zweert nooit te trouwen en Lou de een na de andere vrouw verslijt. Ook omdat Geraldine dat je zelf vertelt in het eerste hoofdstuk van De eerste vrouw. Toch blijf je hopen op een gelukkiger einde voor het koppel. Smit brengt hun liefdesgeschiedenis overtuigend, zonder het overdreven te dramatiseren. Maar voor iedereen die weet hoe het voelt, is herkenbaar hoe Geraldine er alles voor over heeft om het beste te maken van haar relatie met Lou.

Smit heeft zich duidelijk uitgebreid verdiept in haar personages en beschrijft ze zeer liefdevol. Mede daardoor leest De eerste vrouw makkelijk weg. Smit vertelt hun verhaal alsof ze erbij was en lijkt precies te weten wat Geraldine en Lou dachten op bepaalde momenten. Minpunt: de hoofdstukken van Lou zijn in de derde persoon geschreven en daardoor soms wat droog. Ze missen dialoog om de vaart in het verhaal te houden. Geraldine vertelt ons haar verhaal in de ik-persoon en bij haar verdwaal je soms in haar filosofische mijmeringen. Maar haar persoonlijke manier van vertellen maakt het gemis van dialoog bij Lou weer goed.

De eerste vrouw is een fascinerende liefdesgeschiedenis, maar geeft vooral ook een prachtig beeld van een roerige tijd. Een tijd waarin de wereld verscheurd werd door een gruwelijke oorlog, vrouwen op beginnen te komen voor hun rechten én de beginjaren van de film. Dit nieuwe medium werd in eerste instantie door veel mensen afgedaan als plat vermaak. Zowel operazangeres Geraldine als toneelacteur Lou krijgt te maken met vooroordelen als ze toch de keuze maken in films te gaan spelen. Van de minachtig voor de zogeheten nickelodeons (de eerste bioscopen waar je voor een ‘nickel’ (5 cent) heen kon) tot de opkomst van fanatieke fans van filmsterren, Smit brengt de geschiedenis met oog voor detail tot leven.

Voor de kenners zit De eerste vrouw boordevol met leuke weetjes. Zo maken de legendarische actrice Sarah Bernhardt en regisseur Cecill B. DeMille hun opwachting. Ook beleven we het moment dat filmmagnaat Samuel Goldwyn van het latere Metro-Goldwyn-Meyer (MGM) zijn naam van Goldfish verandert in Goldwyn. Genieten voor iedere (film)geschiedenisfan!