Recensie: De stenen die de huizen bouwen RECENSIE

'In De stenen die de huizen bouwen laat Kate Tempest je het hedendaagse leven in rauw Londen verkennen, bekeken door een haarscherpe morele microscoop. Ze neemt je mee naar de huizen en harten van gewone mensen en hun families en laat je op die manier momenten van schoonheid, teleurstelling, ambitie en mislukking beleven. Ze maakt je deelgenoot van onweerstaanbare verhalen over verborgen levens, en laat zien dat goede bedoelingen niet altijd tot goede beslissingen leiden.'

Geen woord van de tekst op de binnenflap van dit prachtige boek is gelogen. Rapper Kate Tempest debuteert in 2016 met het indrukwekkende De stenen die de huizen bouwen waarin ze over de levensverhalen van onder andere Becky, Harry en Leon vertelt. Zij laat meer dan duidelijk zien dat niets in het spreekwoord ‘ieder huisje heeft zijn kruisje’ gelogen is. Het geldt voor iedereen.

Tempest start haar verhaal met een uiterst interessante setting: Harry, Leon en Becky zitten, midden in de nacht, in een auto en vluchten weg uit Londen. Bij zich hebben ze bijna niets, behalve een koffer met enorm veel gestolen geld. Wat er gebeurd is en waarom de drie jongeren moeten vluchten, is allesbehalve duidelijk. Deze vage setting, waarbij Tempest louter vraagtekens creëert vormt de start van het verhaal. Tempest neemt je mee naar een jaar eerder, naar het moment dat alles nog goed was.

Vervolgens zet Tempest de levens van de drie jongeren uiteen, waarbij ze diverse andere personages introduceert. Becky is professioneel danseres, maar heeft maar weinig werk. Om rond te kunnen komen, werkt ze als ‘masseuse’. Al snel krijgt ze een relatie met Pete. Helaas kan de werkeloze Pete maar moeilijk dealen met Becky’s baan.

Petes zus Harry en Leon willen samen een bedrijf beginnen. Echter, ze hebben geen geld. Vanaf hun pubertijd dealen ze daarom al drugs. Inmiddels is, vooral Harry, zeer succesvol in de drugswereld. Zij kan met haar betrouwbare uiterlijk voor veel klanten zorgen. De vraag is echter of ze haar droom ooit waar kan maken.

In veel opzichten is het debuut van Tempest zeer sterk. Vanaf de eerste bladzijde intrigeert het verhaal door alle relatielijnen, gebeurtenissen en gevoelens. Daarbij werkt Tempest de personages tot in de puntjes uit. Niet alleen beschrijft ze het heden waarin de personages leven, ook schenkt ze aandacht aan het verleden van de jongeren en hun familieleden.

Tempest gebruikt de soms herkenbare verledens – faillissementen, scheidingen, oorlogssituaties, dementie – om onbegrijpelijke keuzes in het heden begrijpelijk te maken. Dit zorgt ervoor dat elke lezer zich wel een beetje in iemand kan vinden. En dat is bijzonder, want zowel het leven van Becky als het van Harry en Leon lijkt moreel onaanvaardbaar. Tempest laat personages continu op de grenzen van het morele laveren en stelt daarbij impliciet de vraag in hoeverre een doel de middelen rechtvaardigt. Met haar bijzondere verhaal nodigt ze de lezer uit tot het beantwoorden van die vraag.

Perfect gekozen lijkt ook het wisselende perspectief dat Tempest hanteert in De stenen die de huizen bouwen. Door de wisseling tussen personages creëert ze een volledig beeld, waarbij het verhaal allesbehalve saai aandoet. Echter, deze medaille heeft ook een keerzij. Op diverse plaatsen in het verhaal wisselt Tempest zo snel van personage dat het verhaal versplintert en de personages op emotionele afstand komen te staan.

Lange tijd verloopt het verhaal rustig en uiterst realistisch. Tempest schenkt veel aandacht aan de personages en hun verledens en niets lijkt vergezocht. Beetje bij beetje loodst ze de lezer door het verhaal en brengt hem of haar naar de veelbelovende ontknoping. Langzaam wordt het ‘waarom’ en het ‘wat’ van de beginsetting duidelijk. Helaas gebruikt Tempest voor de ontknoping het geijkte ‘feest’ waarbij alle personages samenkomen. Een dramatische afloop is daarbij uiterst voorspelbaar en doet daarbij afbreuk aan het voor de rest zo zorgvuldig opgebouwde verhaal.

Echter, veel schade richt het einde niet meer aan. Het zijn de bijzondere opbouw van het verhaal, de boeiende thematiek en de intrigerende personages die De stenen die de huizen bouwen meer dan boeiend maken. Tempest laat met haar debuut zien dat de lezer nog wat te wachten staat!