• onze waardering

Recensie: Toen het donker werd RECENSIE

‘Simone van der Vlugt overtreft zichzelf met deze thriller en schreef hiermee haar beste tot nu toe.’ ‘Je wordt niet zomaar vijf keer genomineerd voor de NS Publieksprijs.’ Dit soort teksten op de cover van een boek schept hooggespannen verwachtingen bij de lezer. Van der Vlugt maakt deze verwachtingen in Toen het donker werd echter bij lange na niet waar.

In Toen het donker werd ontspoort puberzoon Luuk: de angst van menig ouder. UIteraard komt hij in aanraking met mensen die niet het beste met hem voor hebben. Vader Menno wil zijn vrouw niet betrekken bij de problemen en denkt het zelf wel even op te lossen. Natuurlijk raakt ook hij diep in de problemen: men had het helemaal niet op Luuk voorzien, maar op het transportbedrijf van Menno.

Intussen is zijn vrouw Sascha niet gelukkig. Ze ontdekt dat haar man wederom geheimen voor haar heeft. Na zijn eerdere ontrouw, verzwijgt hij nu weer iets. Daarnaast loopt ze vast in de zorg voor haar demente moeder, heeft ze nog steeds verdriet om haar overleden vader en maakt ze zich zorgen om haar zoon, die zich van haar lijkt te vervreemden. Dan grijp je opnieuw naar de drank. Of je gaat kleien of schilderen. Clichés te over, maar spannend is het wel: het zijn normale angsten en normale situaties, die ons allemaal wel zouden kunnen overkomen. 

Toen het donker werd is geschreven volgens het standaardrecept van de literaire thrillers van Van der Vlugt: geen moeilijk plot, geen geraffineerde opzet, geen glad verhaal, maar simpelheid troef. Nooit hoef je erg lang en diep na te denken, want Van der Vlugt neemt je stap-voor-stap aan het handje mee bij de oplossing van het spannende probleem.

Tell, don’t show in plaats van andersom. Wellicht is dit de reden waarom de thrillers van Van der Vlugt goed verkopen, ondanks het gebrek aan literaire diepgang: het is allemaal zo lekker herkenbaar en voorspelbaar. Precies genoeg voor een paar uurtjes ontspanning, waarna je het boek sluit, het weglegt en het snel vergeet. Van der Vlugt daagt je nergens uit: niet op literair gebied en niet op taalkundig gebied. 

Het begin van het boek is nog wel aantrekkelijk, maar al snel hobbelt het verhaal wat voort. ‘Op haar gemak maakt ze de penselen schoon en ruimt de tubes verf op. Genoeg gewerkt, tijd om te zwemmen. Het is al oktober, het zou weleens de laatste keer dit jaar kunnen zijn.’ ‘Ook vandaag is het terras gevuld met bejaarden, die met steunkousen en bedekkende kleding onder een parasol zitten.’ Zinnen die niets toevoegen aan het verhaal en die van de lezer helemaal niets vragen. Precies wat je na een drukke werkdag nog wilt. Geen moeilijke dingen, gezellig boekje lezen. Pas halverwege het boek, in deel twee, begint het spannend te worden. Eindelijk komt Sascha uit haar slachtofferrol en neemt ze het heft min of meer in eigen hand. Op dat moment krijgt het boek ook meer vaart. 

Bijna alle personages blijken cliché te zijn. De overspelige, macho zakenman; de koppige, naïeve puber die zichzelf los wil maken van zijn ouders en de depressieve huismoeder met een PTSS en een demente ouder. De good guy blijkt de bad guy en de mevrouw van Ergra Low Vision heeft geen enkel empathisch vermogen, maar spreekt bij het kennismakingsgesprek al over braille-etiketten in kleding.

‘Je moet denken in mogelijkheden, Sascha.’ Waarschijnlijk bedoeld om de lezer te laten ervaren dat Van der Vlugt zich echt heeft laten informeren door het ‘werkveld’ en niet zomaar wat opschrijft. Hetzelfde geldt voor de wikipedia-achtige uiteenzetting over de oogaandoening van Sascha: in haar drang om te vertellen wat ze weet, sneuvelt de vaart van het verhaal. Irritant en dodelijk voor het verhaal. Opnieuw: show, don’t tell! Verantwoording voor de inhoud kan wel achteraf, dat hoeft niet tijdens het verhaal. 

Toen het donker werd voldoet aan de kenmerken van een ‘literaire’ thriller: vlot leesbaar, niet moeilijk, veel herkenbare ellende en tegenslag, veel clichés en toegankelijk voor iedereen en juist dat laatste verklaart wellicht de vijfvoudige nominatie voor de NS Publieksprijs. Toch is Toen het donker werd om bovengenoemde en andere redenen niet de beste literaire thriller van Simone van der Vlugt. Onafgewerkte, rafelige verhaallijntjes en een regelrechte continuïteitsfout (de pagina’s 235 en 241 sluiten inhoudelijk niet op elkaar aan) zorgen ervoor dat het boek hier-en-daar slordig aandoet en dat laatste hoort niet, ook niet in een literaire thriller.

 

 

Toen het donker werd

  • Onze waardering:

             
  • Members waardering:

    1  2  3  4  5 
    (0 stemmen)
  • Omschrijving:

    Wanneer Menno Riebeek erachter komt dat zijn puberzoon gokschulden heeft, besluit hij ze voor hem af te lossen. De schuldeisers zijn echter niet van plan hem er zo makkelijk van af te laten komen. In zijn wanhoop schakelt Menno via zijn advocaat iemand in om af te rekenen met zijn probleem, zonder dat hij de gevolgen van dit besluit kan overzien.
    Sascha voelt haar man en zoon van zich vervreemden en eist antwoorden, maar haar zoektocht naar de waarheid komt tot een abrupt einde wanneer ze bij een ongeluk haar zicht verliest. Menno vermoedt dat het om een aanslag ging maar verzwijgt dit. Elk gezinslid probeert een uitweg te vinden, om alleen maar nog meer verstrikt te raken in het web van leugens en bedrog. Totdat Menno besluit dat het genoeg is.

    Toen het donker werd toont de duistere kant van onze samenleving, maar ook hoe gemakkelijk het is als doodgewoon gezin ineens in de criminaliteit te belanden. En om steeds meer grenzen te overschrijden. Simone van der Vlugt overtreft zichzelf met deze thriller en schreef hiermee haar beste tot nu toe.

Meer info

Nieuwste artikelen

  • Als ik je morgen weer zie – Robbie Couch

  • De rivalen – Vi Keeland

  • Beers balkon - Jeroen Berkhout

  • Italopop - Vanja van der Leeden

  • Toespijs - Judith Cyrus

Gerelateerde artikelen

  • 9x historische romans over Nederland

  • Morgen ben ik weer thuis

  • Nieuwe Nederlandse boekverfilmingen!

  • Recensie: Ginevra

  • Viva España

Zoek in artikelen