Recensie: Het smelt RECENSIE

In 1988 worden er in een klein Vlaams plattelandsdorpje drie kinderen geboren: Pim, Laurens en het enige meisje Eva. Bij gebrek aan leeftijdsgenootjes, worden de drie bijna noodgedwongen vrienden, waarbij de twee jongens de leiding nemen en Eva moet volgen.

In de zomer van 2002 zijn ze pubers en vooral de twee jongens zoeken de grenzen van de normen en waarden op.  Ze bedenken een wreed spel, met een raadsel en er gebeuren vreselijke dingen. Eva, die een rot jeugd heeft, moet meedoen of anders ook de gevolgen dragen. Ze wil er immers kost wat kost bij horen, want ze heeft niets anders.

Jaren later, als Eva al elders woont, gaat ze voor de begrafenis van de broer van Pim terug naar Bovenmeer. Op de koude winterdag heeft ze een groot blok ijs in haar auto mee. Wat is Eva in hemelsnaam van plan?

Met haar debuut “Het Smelt” geeft Lize Spit een rauwe en rake beschrijving van een klein bekrompen Vlaams dorpje, waar allerlei verborgen misstanden weggestopt worden. De personages zijn bijna extreme karikaturen van de boerenbevolking en aan allen zit wel een steekje los. Zelfs de hoofdpersoon Eva, die gezien haar rottige jeugd en alles wat ze meegemaakt heeft, zeker ook niet meer normaal is, neemt op een wel heel aparte manier wraak.

Lize Spit houdt met “Het Smelt” twee verhaallijnen aan en wisselt tussen het heden en het verleden van de ik-persoon: Eva. Heel langzaam en subtiel weet Spit een beklemmende spanning op te roepen, die een climax vindt in een shockerend einde.  

Mijn verwachtingen waren nogal hoog, aangezien het boek was aangeraden in De Wereld Draait Door en omdat het ook al erg veel lovende recensies heeft gekregen. Ik kan zeggen dat die verwachtingen zijn uitgekomen. Het is een heel goed boek, maar wel om onverwachte redenen. Heel het boek is nogal verrassend.

Het is zeker een correct, goed geschreven en meeslepend boek. Vanaf de eerste pagina's word je meegetrokken in het verhaal. Ten eerste schrijft Lize Spit op een voor Nederlanders leuke Vlaamse manier. De zinnen zijn soms zo echt Belgisch van opbouw, maar de woorden zijn helder. Soms iets té helder zelfs. Spit beschrijft graag platvloerse situaties op een rauwe directe manier. 

Haar sfeerbeschrijvingen bestaan uit vaak aparte vergelijkingen. Waar het verhaal eerst op een bijna trage manier begint en de sfeer zelfs nog nostalgisch is en je denkt te maken te krijgen met een idyllisch Vlaams boerendorpje en het liefelijke leven op het platteland, wordt de sfeer langzaam maar zeker tragisch en vreselijk. Het verhaal wordt steeds perverser en extremer.

De situaties die in “Het Smelt” beschreven worden zijn zo verschrikkelijk, dat je denkt dat heel dat dorp door perverse idioten bewoond wordt en dat maakt dat het verhaal eigenlijk niet meer geloofwaardig is. Er is geen connectie tussen mij als lezer en de personages. Ik weet niet wat voor rare plattelandsgemeenschappen ze in Vlaanderen hebben, maar dit is eigenlijk wel een beetje teveel van het goede…of moet ik zeggen van het ‘foute’!

Je leest het boek op een gegeven moment vol afschuw verder, maar je leest wel verder, omdat je toch wilt weten wat er gebeurd is en hoe het eindigt. Het blijft je boeien en de manier van schrijven is pakkend. En dat maakt het voor mij tot een goed boek. Ik had het een fantastisch boek gevonden als het verhaal minder hard en heftig was geweest, want dat is nu echt wel iets over de top. Maar zoals ik al zei: het is heftig verrassend en verrassend heftig!