Recensie: Wat van jou is RECENSIE

De verteller van dit verhaal, een Amerikaanse man die lesgeeft aan de universiteit van Sofia, neemt je mee in zijn wereld van intens verlangen, diepgewortelde schuldgevoelens en toont je de gevolgen van een jeugd zonder liefde.

Wat van jou is begint allemaal op het moment dat hij de jonge prostitué Mitko B. in de toiletten van Sofia’s Nationale Cultuurpaleis ontmoet. De verteller is verbaasd door de volumineuze stem die zo vrijuit spreekt in de onderaardse toiletruimten van het NDK, en wanneer hij de ruimte binnengaat, raakt hij gefascineerd door de lange man die zich met zichtbaar welwillende interesse tot hem wendt. Dit is het begin van een reeks erotische ontmoetingen tussen de mannen en de gevoelens van de verteller worden, ondanks de risico’s die de afspraakjes met zich meebrengen, steeds intenser. Na enkele weken van vluchtige afspraakjes, besluit de verteller abrupt zijn contact met Mitko te verbreken. Hiermee eindigt dan ook het eerste deel van dit boek.

In deel twee leer je meer over de achtergrond van de verteller. Nadat hij het nieuws heeft ontvangen dat zijn vader stervende is, volgt er een stroom van herinneringen aan zijn moeilijke jeugd en hoe hij ontdekte homoseksueel te zijn. Het laatste deel van dit boek speelt zich twee jaar later af. De verteller heeft nu een ‘normale’ relatie en staat weer met beide benen op de grond, totdat Mitko opeens aan zijn deur verschijnt met enigszins verontrustend nieuws.

Omdat ik nog nooit een boek van Garth Greenwell gelezen had, waren er nog geen (hoge) verwachtingen van mijn kant. Toch heeft Wat van jou is mij in sommige opzichten wel teleurgesteld, met name het eerste deel van het boek. Om te beginnen heb ik mij geërgerd aan de spelfouten in het boek, zoals “ospen” in plaats van “open”. Verder maakt het hoofdpersonage een aantal keuzes omtrent de (aanvankelijk stiekeme) afspraakjes met Mitko die voor de lezer niet te volgen zijn, vanwege de weinige achtergrondinformatie die je van beide karakters hebt. Je kunt je dus lastig inleven, omdat je te druk bezig bent met de verwarring die veroorzaakt wordt door tegenstrijdige gedachten en beslissingen. Je wordt meegesleurd in het moment en verdere uitleg laat nog even op zich wachten.

Gelukkig kom je hierna bij deel twee, dat in ieder geval duidelijker is qua volgorde van gebeurtenissen. Ook is dit stuk erg interessant en boeiend om te lezen, want nu begin je eindelijk te begrijpen waarom de verteller eerder in het verhaal heeft gehandeld zoals hij heeft gedaan. Er wordt door middel van het vertellen van bepaalde ingrijpende en belangrijke voorvallen uit zijn jeugd geprobeerd om het onbegrijpelijke gedrag te verklaren. Garth Greenwell is er zeker in geslaagd dit op een originele en fascinerende manier te doen.

In deel drie, het laatste stuk van het boek, kijkt de verteller tijdens een treinreis terug op de afgelopen jaren in Bulgarije. Hij ziet in dat zijn relatie met Mitko een obsessie werd, maar hij werpt ook een blik op de toekomst. Hiermee raakt hij naar mijn mening de kern van het verhaal, namelijk angst voor de onvoorspelbare toekomst. Een mooie afsluiting van het verhaal.

De schrijver heeft de gevoelens en gedachten van de verteller zeer gedetailleerd neergezet, zonder daarbij overbodige dingen te vertellen. Het schrijven zonder omhaal is een van de pluspunten aan zijn schrijfstijl. Een nadeel van Greenwell’s manier van schrijven, is de ongelijkmatige verdeling van de informatie: de ene keer wordt de lezer overspoelt met informatie, om vervolgens weer te belanden in een poëtisch verhaal met uiterst laag tempo. Ook bevat het boek soms enorme lappen tekst met langgerekte zinnen, die de gedachten van de verteller erg chaotisch doen lijken. In het begin was dit nog niet erg storend, want het maakte het verhaal iets dramatischer wat weer goed bij de ongemakkelijke situatie paste. Verder beginnen de lange lappen tekst met weinig dialogen echter vervelend te worden en op deze momenten lijkt de structuur in het verhaal ver te zoeken.

De stortvloeden van informatie in combinatie met het gebrek aan dialogen of gebruik van directe reden zorgt ervoor dat dit een boek is waar je echt met moeite doorheen komt, maar aan de andere kant heb je er wel een interessant, enigszins poëtisch en diepgaand verhaal voor terug, dat zich richt op reeds terugkerende verschijnselen: moeizame acceptatie van homoseksualiteit en een zoektocht naar echte liefde. Dit alles maakt het boek een mooie uitdaging voor de lezers, mits je de bovenstaande gebreken voor lief wilt nemen.