Recensie: Laat het los & andere tegelsprookjes RECENSIE

Eerlijk is eerlijk: ik kan een mooie spreuk wel waarderen, hoe clichématig ze soms ook zijn. Dus ik vroeg me af of het leuk of juist irritant zou zijn als Susan Smit mijn geliefde spreuken zou fileren en onder de loep zou nemen. Maar gelukkig, al op de vijfde pagina van Laat het los & andere tegelsprookjes laat zij weten zelf ook gevoelig te zijn voor mooie spreuken. Ik herken heel erg wat de schrijfster zegt over woorden: ‘Ik voel woorden, letterlijk in mijn lichaam. Ze kunnen fysieke pijn en jeuk veroorzaken bij verkeerd gebruik of als ik ze lelijk vind. Ze kunnen me ook optillen en een verliefd gevoel geven als ze de vinger op de zere plek leggen of me lijken toe te zingen.’ Fijn, Susan snapt het dus, en zodoende begon ik met een gerust hart aan dit boek.

In Laat het los & andere tegelsprookjes gaat Susan Smit met een aangename dosis nuchterheid wat dieper in op maar liefst 45 populaire tegeltjeswijsheden. Even een zin uit het boek om deze nuchterheid te illustreren: ‘Je kunt een verfkleur Zandstorm, Forel of Zaterdag noemen, maar uiteindelijk zit je toch gewoon opgescheept met een beige muur’. Ze kijkt kritisch of spreuken waar zijn of niet (of soms wel en soms niet), benoemt onzin als iets onzin is, en vertaalt de teksten waar nodig. Bij het veel gebezigde ‘Als dat jouw waarheid is, dan is het zo’, wijst Susan ons er fijntjes op dat men dan eigenlijk zegt: ‘Prima meid, denk dat gerust, maar ik denk er het mijne van en ik heb geen zin om met je in discussie te gaan.’

Verder waarschuwt ze terecht voor de hooghartigheid die gepaard kan gaan met bepaalde uitspraken en ook voor het afschudden van verantwoordelijkheid door het lekker makkelijk toepassen van bepaalde teksten. Denk aan ‘Het is zoals het is’: soms is dat natuurlijk zo, maar het wordt ook vaak onterecht gebruikt bij ongelukkige keuzes van mensen waar echt nog wel wat aan te redden valt of waar men zich voor dient te verontschuldigen. In dat geval is de vertaling natuurlijk in feite: ‘Het is zo, jammer joh, ik zou er heus nog wel wat aan kunnen doen en eigenlijk is het ook een soort van mijn schuld, maar we laten het lekker zo, doei!’.

Het is leuk dat de schrijfster bepaalde spreuken waar ikzelf en waarschijnlijk velen met mij zich vaak kapot aan ergeren, op zeer komische wijze met de grond gelijk maakt. En dat geldt ook voor de op social media veel gebruikte achtergrondjes bij die teksten. Haar schrijfstijl is vlot, herkenbaar, begrijpelijk en enorm grappig. Per spreuk is er ongeveer twee pagina’s uitleg, niet zo kort dat het oppervlakkig wordt en ook niet zo lang dat het te theoretisch wordt. Precies goed! Ook de vormgeving van het boek verdient een pluim. Een prettig lettertype, een mooie, kleurrijke omslag, hilarische plaatjes bij elke nieuwe spreuk en een onderverdeling van de spreuken naar onderwerp. En graag speciale aandacht voor pagina 11, waar een aantal zinnen vertaalt worden uit het Spiritaal naar het Nederlands. De tranen lopen nog steeds over mijn wangen van het lachen!