Recensie: Jane Austen onder vier ogen RECENSIE

1843. Cassandra, de zus van Jane Austen vindt jaren na de dood van Jane in 1817 haar dagboek en al lezende in de gedachten van haar zus maakt zij de balans op. Ze begint te doorgronden, wat haar zuster Jane eigenlijk voor de familie Austen heeft betekent. Niemand had het vermoeden dat Jane's werk na haar dood zo bekend en geliefd zou worden. En wat moet Cassandra nu doen met al Jane's brieven en niet gepubliceerd werk?

Feiten en fictie worden prachtig met elkaar verweven in Anke Werker's boek Jane Austen onder vier ogen. Dat is Anke Werker ook wel toevertrouwd. Ze is een van de beste Jane Austen kenners. Ze schrijft het boek vanuit het oogpunt van Jane's enige zus Cassandra Austen. Cassandra en Jane hadden verder nog zes broers. Cassandra was ouder en net als Jane erg creatief. Jane schreef en Cassandra schilderde.

Er is niet erg veel bekend over Jane Austen's leven, omdat Cassandra het grootste deel van de brieven die Jane schreef heeft verbrand en de rest na 1943 onder censuur heeft gepubliceerd. Jane was een nogal vrijgevochten type en dankzij haar werk zelfstandig en onafhankelijk, maar tijdens haar leven was zij niet als schrijfster bij het publiek bekend, omdat haar werk werd uitgegeven onder pseudoniem en ze zelf anoniem bleef. Het geld dat ze verdiende, zorgde er wel voor dat Jane, Cassandra en hun moeder (nadat deze weduwe was geworden) vrij comfortabel konden leven. De dames leefden onder het dak van hun broers, want zowel Jane als Cassandra waren nu niet echt gelukkig in de liefde. Ze waren beiden "oude vrijsters".

De familie Austen was van verarmde lage landadel en vader Austen was dominee. Zoals gebruikelijk in die tijd hechtten zij erg aan conventies. Dat komt in het boek Jane Austen onder vier ogen van Anke Werker ook mooi naar voren. Jane kiest voor haar familie en zorgt voor hen en hierbij geeft ze nogal wat op voor zichzelf. Omdat er niet echt heel veel feiten bekend zijn, verzint de auteur er het een en ander bij, maar deze fictie sluit heel goed aan bij de feiten en de mix is zeer geloofwaardig. De schrijfstijl van Anke Werker is heel licht, helder en prettig te lezen.

In het begin is er een chronologische opsomming van gebeurtenissen tijdens Jane Austen's leven van 1775 tot haar dood in 1817. Dit helpt het tijdsbeeld duidelijk te krijgen. Tevens is er een kaart van Austen's geboorteplaats Chawton, wat eigenlijk niet echt veel toevoegt. Het verhaal van Cassandra (geschreven als vertelling) en de dagboekfragmenten van Jane (geschreven in de ik-vorm) lopen door elkaar heen, maar het blijft duidelijk voor de lezer hoe de levens van beide zusters verlopen.

Het is een interessant boek omdat, zoals gezegd, er eigenlijk niet zoveel bekend is over wat er nu werkelijk is gebeurd in het leven van Jane Austen. Voor een vrouw die zo prachtig over werkelijke situaties in de negentiende eeuw, echte liefde en nep-liefde kon schrijven had zijzelf, voor zover de feiten bekend zijn, niet echt veel ervaring op dit gebied. Daarom zijn haar boeken ook zo geweldig. Wat een inlevingsvermogen moet deze vrouw gehad hebben, of misschien heeft zijzelf inderdaad een hele trieste liefdeservaring meegemaakt. En dat is de kracht van Anke Werker. Ze spiegelt je een scenario voor, waar je in kunt geloven. Ja, zo zou het inderdaad allemaal gegaan kunnen zijn.