Recensie: Nachtschrijver RECENSIE

Even waren we allemaal blind.

'Blindeman klemt iets in zijn handen. Het is een touw waar zwarte objecten aan zijn vastgeknoopt, komma's groot als tractorwielen. Hij sleept de interpunctie achter zich aan.'

In Nachtschrijver van Jannie Regnerus maken we kennis met schilderijrestaurator Hannah. Ze werkt in het Rijksmuseum en restaureert schilderijen. Ze voorziet ze van hun oorspronkelijke vorm en kleur. Wanneer ze op een dag geconfronteerd wordt met een documentaire over Friesland en daarin het verhaal van de twee broers die blind werden hoort, raakt ze geïnteresseerd in het verhaal van Blindeman. Blindeman is de dichter, één van de twee broers die op zijn twintigste steeds minder van het leven zag.

Echter, Blindeman liet het er niet bij zitten. Hij zoog alle kleuren, beelden en vormen in zich op en leefde de rest van zijn leven op de herinneringen in het door hem geschapen museum. Geïnspireerd door Blindemans leven gaat Hannah op zoek naar de kleuren van het bestaan. Ze ziet het leven niet langer louter door de ogen van een restaurateur, maar zoekt naar de diepere laag: de geuren, de vormen en het materiaal. De gedichten van Blindeman geven haar houvast in het Arcadië en ze is dan ook vastbesloten de dichter te ontmoeten.

Dat het verhaal in Nachtschrijver zorgvuldig opgezet is, blijkt direct uit de eerste regels. Het verhaal loopt over van het ene beeld in het andere beeld en hangt aan elkaar van originele, dan wel minder originele, vormen van beeldspraak: 'In de dagen voor kerst doet de nacht geen moeite meer om overtuigend plaats te maken voor het daglicht. Het duister verschanst zich een paar uur onder bruggen, houdt zich op in stegen en in smalle straten, maar eist liefst het hele etmaal voor zichzelf op.' Het verhaal van de ik-persoon, Hannah, wordt heel af en toe scherp onderbroken door passages vanuit de Blindeman (middels het hij/zij-perspectief), maar de scheidslijn vervaagt steeds meer: het toont de Arcadië waar beide personages zich in willen bevinden.

Uiterst gedetailleerd geeft Regnerus weer hoe de wereld van een blinde toch vorm kan krijgen. Middels een positieve inslag vertelt ze hoe rijk Blindeman eigenlijk is. De hang naar de wereld van Blindeman en tegelijkertijd het gevoel van opluchting te kunnen zien van Hannah spreekt bij vlagen boekdelen: 'Ik voel schaamte dat ik zijn realiteit als een pretparkattractie heb bezocht, maar mijn opluchting om het ongeschonden te kunnen verlaten, is groter.'

Naarmate het verhaal vordert, lijken de zintuigen van Blindeman belangrijker te worden, terwijl ook het gemiste zintuig een rol blijft spelen. Regnerus laat haar verhaal rusten op bijzondere vergelijkingen, gedetailleerde omschrijvingen en nog meer beeldspraak: 'Behalve schelpen vinden we woorden langs de vloedlijn.' Het legt druk op het verhaal en laat de lezer niet met rust. Met Nachtschrijver creëert ze zeker een bijzonder verhaal, dat aandacht verdient. Blindeman brengt de lezer iets dichter naar de wereld van iemand die het zicht verloren is en toont de waarde van herinneringen.

'Blindeman heeft het landschap genoeg worden gegeven, hier en daar nog een punt of komma toevoegen volstaat.'