Recensie: Lemony Snickets afschuwelijke avonturen - Het ellendige eerste boek RECENSIE

Nadat Violet, Claus en Roosje te horen hebben gekregen dat hun ouders zijn omgekomen door een woningbrand, worden ze opgevangen door het kwaadaardige, verre familielid graaf Olaf. De wezen krijgen één bed om gezamenlijk in te slapen en een kartonnen doos als kledingkast. Als ze voor graaf Olaf en zijn vrienden van de toneelvereniging dienen te koken, krijgen ze gelukkig hulp van de lieve buurvrouw Strauss. De vrienden van graaf Olaf zijn helaas minder aardig. Maar als de kinderen erachter komen hoe graaf Olaf aan het door de kinderen geërfde fortuin wil komen, wordt de situatie nog ellendiger.

Het ellendige eerste boek is het eerste deel van 'Lemony Snickets afschuwelijke avonturen'. Tegelijkertijd is Lemony Snicket de auteur van de serie; pseudoniem van auteur Daniel Handler. Snicket geeft toe dat Het ellendige eerste boek geen leuk boek is en dat het niet is weggelegd voor lezers die van verhalen houden die goed aflopen. Het is jammer dat hij dit zegt, want op deze manier cijfert hij zijn serie weg. Dit doet hij waarschijnlijk onbedoeld, want hij weet niet dat het verhaal allesbehalve afschuwelijk overkomt! Het is vervelend voor Violet, Claus en Roosje dat hun ouders overlijden en dat ze opgevangen worden door een grote griezel, maar deze ellende blijft bij de kinderen. De lezer blijft op een afstandje toekijken; de personages laten hun eigen emoties zoals verdriet of angst nauwelijks zien. Daarom is er jammer genoeg geen ruimte voor het opbouwen van een band met de personages, laat staan het met ze meeleven.

Snicket onderbreekt het verhaal vaak, zodat de lezer er voor korte momenten uit wordt gehaald. Telkens worden semi-moeilijke woorden uitgelegd, waardoor de snelheid in het lezen afneemt. Bovendien lijkt het erop dat Snicket de lezer te dom acht om de definitie van sommige woorden te weten, hoewel dit helemaal niet het geval hoeft te zijn. Een van deze onderbrekingen vindt plaats vlak nadat Claus het plan van graaf Olaf heeft ontrafeld. Graaf Olaf staat op het randje van het krijgen van een woedeaanval. Dan staat er: "Claus zuchtte en deed afstand van het boek over huwelijksrecht – wat hier betekent: hij gaf het boek aan graaf Olaf, ook al wilde hij dat niet." Het is onnodig dat de handeling 'afstand doen van' wordt uitgelegd. Mocht de lezer de betekenis ervan niet weten, dan kan het toch uit de context gehaald worden? Dit scheelt zowel tijd als het afbreken van de spanningsopbouw.

Violet, Claus en baby Roosje maken in sneltreinvaart vervelende dingen mee. Het slechte nieuws over hun ouders, de kennismaking met graaf Olaf, het verblijf in zijn huis en vervolgens de geheimzinnige toneelvoorstelling 'Het heerlijke huwelijk'. Voor de lezer zijn deze opeenvolgende gebeurtenissen prima bij te benen. Desalniettemin zouden informatieve flashbacks om de kinderen iets beter te leren kennen zeker niet misplaatst zijn. Deze informatiebronnen zorgen ook voor het verbeteren van de band tussen lezer en personage. Daarnaast had het verhaal steviger gestaan als er meer ruimtebeschrijvingen waren toegevoegd. Momenteel zijn sommige locaties, waaronder de slaapkamer waar de kinderen verblijven, nog wat karig.  

Het is knap dat Snicket de avonturen van de wezen op een geloofwaardige manier weet te omschrijven. De vervelende gebeurtenissen volgen elkaar snel op en worden vaak onderbroken door toevoegingen van de alwetende verteller: de auteur zelf. Dit neemt niet weg dat Het ellendige eerste boek afgerond is, maar het vervolg op het leven van Violet, Claus en Roosje nog open is. Op naar Het treurige tweede boek!