Recensie: De ondergrondse spoorweg RECENSIE

Recensie: De ondergrondse spoorweg - Colson Whitehead

De ondergrondse spoorweg gaat over Cora, een slaaf geboren en getogen op een katoenplantage in Georgia. Als de plantage een nieuwe eigenaar krijgt die haar leven nog helser maakt dan het al is, besluit ze te vluchten. Ze begint een lange reis door de zuidelijke staten van Amerika richting het vrije Noorden. Lukt het haar om haar gevangenschap te ontvluchten of is het onvermijdelijk dat de fanatieke slavenjager Ridgeway haar weet te vinden?

Colson Whitehead kreeg voor De ondergrondse spoorweg veel lovende commentaren. Er zijn wel meer romans geschreven over het slavernijverleden van Amerika maar deze roman sloeg in als een bom. Het boek werd geselecteerd voor Oprah Winfrey's boekenclub en Barack Obama heeft zijn complimenten erover uitgesproken. Whitehead kreeg daarna de National Book Award en de Pullitzer Award voor fictie.

De ondergrondse spoorweg is een bekend begrip in Amerika voor het geheime netwerk van antislavernijactivisten. Het was een systeem bestaande uit onder andere  smokkelroutes en onderduikadressen. Whitehead neemt de term letterlijk en beschrijft een daadwerkelijk tunnelsysteem van spoorwegen dwars door Amerika. Cora weet dankzij dit systeem te ontsnappen aan de plantage en reist door South Carolina, North Carolina en Tennessee. Helaas komt ze erachter dat het discrimineren van zwarten ook buiten de katoenplantages gemeengoed is. Slavernij en rassenscheiding is te vinden in elke staat. Ze is nergens veilig of vrij.

'Een eenpersoonsopstand. Ze moest er even om glimlachen, voordat de harde werkelijkheid van haar jongste cel weer tot haar doordrong. Krabbend aan de wanden als een rat. Of het nu op de katoenvelden, ondergronds, of ergens op een vliering was, het maakte niet uit: Amerika was en bleef haar cipier.'

Ondanks alle tegenslagen zet Cora door en dat is enorm bewonderingswaardig. De gruwelijkheden die zij aanschouwt en ondergaat worden op een rustige manier verteld. De uitzichtloze situatie van slaven wordt schrijnend neergezet. Whitehead laat zien dat de rassenhaat diepgeworteld is en dat maakt het boek tot een zeer heftige roman. Zelfs als je aan de slavernij ontsnapt, ben je nooit zeker of je vrij kunt blijven of dat je verbeterde situatie blijvend is. 

De alwetende verteller wisselt het verhaal van Cora af met korte hoofdstukken over de andere personages. Zo is er een hoofdstuk over Ceasar, de slaaf waar Cora samen mee ontsnapt aan de plantage, een hoofdstuk over Ethel, de blanke vrouw op wiens vliering Cora een poos schuilt en over Ridgeway de slavenjager die eerst op Cora's moeder en vervolgens op Cora jaagt. Zo worden meerdere kanten van het verhaal belicht, wat het boek een rijke verhaalwereld geeft.

De ondergrondse spoorweg is een aangrijpende historische roman over een zwarte bladzijde van de Amerikaanse geschiedenis. Whitehead weet te overtuigen met zijn schrijfstijl en het verhaal blijft tot de laatste pagina meeslepend en spannend. 

Dit was de Chicklit.nl recensie van De ondergrondse spoorweg - Colson Whitehead