Recensie: Pilaren van de aarde RECENSIE

Recensie: Pilaren van de aarde - Ken Follett

Prachtig bouwwerk met complex verhaal

‘Ik vervloek jullie met ziekte en zorgen, met honger en pijn, jullie huizen zullen verteerd worden door het vuur, jullie kinderen zullen aan de galg sterven, jullie vijanden zal het goed gaan, en jullie zullen oud worden in droefheid en spijt, en jullie zullen een vreselijke doodsstrijd hebben…’ Pilaren van de aarde start veelbelovend. De lijvige roman die in eerste instantie het eerste deel van een tweeluik zal zijn (maar later onderdeel van een trilogie blijkt) ademt in alles geschiedenis. Ken Follett zet in ruim duizend pagina’s een bijzondere wereld neer, waarbij hij de lezer geen moment met rust laat. Pilaren van de aarde doet stof opwaaien.

Het zesdelige verhaal begint met Tom in 1135. Hij heeft in Exeter geleerd hoe hij een kathedraal moet bouwen en wil er zelf ook een starten. Wanneer zijn vrouw, Agnes, zwanger blijkt en de bouw van zijn huidige project gestopt wordt, moet hij met zijn vrouw en Alfred vertrekken. Hij trekt rond, leeft in armoede en komt Ellen en haar zoon Jack tegen.

Samen reizen ze verder wanneer Agnes bevalt van een zoontje en daarbij komt te overlijden. Ook het kind lijkt geen kans tot leven te krijgen en Tom besluit het achter te laten. Samen met de anderen reist hij verder, tot hij in Kingsbridge komt. Daar ontmoet hij Philip en samen zien de twee heren kans een nieuwe kathedraal te bouwen die het dorp moet redden. Helaas blijkt dit niet zonder slag of stoot te gaan. De mannen worden tot het uiterste gedreven.

‘Met zijn geoefende oog keek Tom wat er zoal te koop was, en hij begreep dat dit een welvarende stad was.’ Het verhaal in Pilaren van de aarde lijkt in alles afstandelijk. Follett hanteert een alwetende verteller, die als een vogel boven het verhaal zweeft. Afwisselend belicht hij de kant van verschillende personages, waardoor een voor de lezer volledige beschrijving ontstaat. Hij gunt in eerste instantie weinig kans tot emotionele betrokkenheid, door snelle personagewisselingen en bijzonder emotieloze beschrijvingen. Toch blijft dat niet lang het geval. De gebeurtenissen, alsmede de gevoelens van de personages, zorgen ervoor dat je als lezer vrij snel betrokken bent bij Tom en de andere personages. Net als zij voel je hun leed, hun verliefdheid en hun jaloezie. Prachtige en sterk weergeven dialogen in combinatie met gedetailleerde beschrijvingen werken daarbij helpend: Follett creëert een prachtige couleur locale.

Binnen dat jasje schetst Follett een boeiend en beeldend verhaal, gehuld in een waas van mysterie, waarbij klassieke thema’s als jaloezie, mensenproblemen, liefde, lust, macht en armoede naar voren komen. Hij hanteert een prachtige combinatie van actie en rust, waarbij hij de lezer menigmaal ademtijd gunt. Tegelijkertijd zorgt hij er op die manier voor dat Pilaren van de aarde op geen enkele wijze traag of kabbelend wordt.

Bijzonder sterk daarbij is het feit dat Follett zowel de goodguy als de badguy een stem geeft in het verhaal. Op natuurlijke wijze laat hij de twee groepen elkaar keer op keer ontmoeten, waarbij gevechten en andere manieren van oorlogsvoering moeten laten zien wie de sterksten zijn. Het blijkt een effectieve manier: als lezer zit je aan de bank gekluisterd en kun je niet anders dan doorlezen tot de laatste bladzijde.

‘‘Jij hebt mij de kathedraal gegeven,’ fluisterde Jack tegen de dode man, ‘Bedankt.’’ Pilaren van de aarde, dat oorspronkelijk verscheen onder De kathedraal, vormt in alle opzichten een prachtige start van een wellicht nog mooiere serie. Gedurende ruim duizend pagina’s intrigeert, emotioneer en verbaast Follett. Alleen dat feit verdient al een extra ster. Pilaren van de aarde behoeft maar één woord: genieten. 

Recensie: Pilaren van de aarde - Ken Follett