Recensie: Als een rat in de val RECENSIE

Recensie: Als een rat in de val - Tore Renberg

De tienerbroers Ben en Rikki worden opgevoed door een tirannieke vader en een psychotische moeder in een klein stadje in Noorwegen. Ben is de jongste van de twee broers, maar wel de verstandigste. Hij neemt het voortouw in het idee om op zoek te gaan naar een nieuw leven. Benzine snuiven met zijn broer Rikki begint na verloop van tijd namelijk toch wat te vervelen. Met een vlindermes op zak gaan ze vastberaden op zoek naar hun oom Rudi en zijn beruchte bende van Hillevåg. De rijkste stad ter wereld, Stavanger, is de thuisbasis van deze Hillevågbende, die bestaat uit oom Rudi, Jan Inge en Cecilie. De broers Ben en Rikki maken een reis die voor sommigen catastrofaal en voor anderen een inspirerend succes zal zijn. 

Als een rat in de val is de tweede roman uit de ‘Texas-trilogie’ van de Noor Tore Renberg. Toch is dit boek ook heel goed te lezen als je deel 1 niet hebt gelezen. En wanneer kan je deze donkere, Scandinavische literatuur nu beter lezen dan in de winter, als het koud, kil en donker is. Deze roman sluit daar namelijk perfect op aan. Niet erg gezellig, zul je denken, maar toch heeft Tore Renberg een schrijfstijl die ook met grote regelmatig een lach op je gezicht tovert. De twee broers Rikki en Ben, die hun breinen met benzinedampen verdoven, zweven ergens tussen roes en leegheid. Hun leven in het Noorse stadje Sandnes is doelloos, leeg. Van hun ouders hoeven ze niet veel te verwachten. De jongste broer Ben besluit daarom in het eerste hoofdstuk dat ze wat moeten doen. En dat ‘wat’ is het opzoeken van hun oom Rudi in de rijkste stad ter wereld, Stavanger. Het is de thuisbasis van de Hillevågbende. Zij leven buiten de wet, metalheads die zich niets aantrekken van de regels van een rijke oliemaatschappij. Het enige wat ze nodig hebben is een vuil zaakje dat hen veel geld op kan leveren.

Oom Rudi is een grofgebekte crimineel. En dat grofgebekte in combinatie met ‘hip’ taalgebruik van Tore Renberg is soms een beetje storend. Zo tiert en vloekt oom Rudi er heel wat af als de broers ineens voor zijn neus staan. “….hij tierde en vloekte, hij zei dat dit een bezopen manier was om elkaar na zoveel tijd weer te ontmoeten, en hij gaf Rikki en Ben op hun donder dat ze compleet fucked up waren als ze dachten dat ze zomaar konden aanbellen terwijl hij van de ene disaster in de andere rolde, hoe dubbel gefuckt ze waren als ze zich verbeeldden dat er betere tijden in de familie aanbraken wanneer die bloedhond van een vader van hen erachter kwam waar ze mee bezig waren.” 

Als een rat in de val is rauw en guur geschreven, maar in het gehele boek past het. Ook de Noorse setting is zo en zelfs de weersomstandigheden zijn zo. Als lezer word je meegezogen in die kilheid, wat ervoor zorgt dat je verder wilt lezen. Ook al vond je het op sommige momenten wel heel erg spannend, zoals ik. De film Pulp Fiction wordt op de kaft van het boek als referentie genoemd en deze roman is inderdaad niet voor watjes. Personages worden in het gezicht geschoten, knappe dames worden met een kussen op het gezicht harteloos verkracht en dat allemaal met een kille onverschilligheid alsof een mensenleven niets waard is. Je zult als lezer best een paar keer moeten slikken…maar toch lees je door.

Wat jammer is, is dat de Nederlandse vertaling van dit boek soms hele rare woorden laat zien. Woorden zoals ‘djiezes’ en ‘fokking’ lezen voor ons toch een heel stuk gemakkelijker als er gewoon zou staan ‘Jezus’ en ‘fucking’. Maar een kniesoor die daarover zeurt, want voordat je het weet heb je het boek uit en wil je deel 3 lezen!

Recensie: Als een rat in de val - Tore Renberg