Recensie: Klaproos RECENSIE

Recensie: Klaproos - Anne-Fleur van der Heiden​

De lezer leert de jonge Noor kennen wanneer ze jarig is. Haar moeder en Las komen om het te vieren. Vrijwel direct krijg je als lezer een naar gevoel: deze familie is bijzonder. En dat niet op de goede manier. Je staat aan de start van een reeks beklemmende gebeurtenissen.

In Klaproos van Anne-Fleur van der Heiden wordt het zware, intieme leven van Noor blootgelegd. Van der Heiden slaagt er op alle fronten in het leven van de jonge vrouw pijnlijk, intrigerend en bijzonder emotionerend over te brengen. Ondanks de betrekkelijk kleine omvang van het verhaal (letterlijk en figuurlijk), is het effect groots. Klaproos van Van der Heiden doet de gemoederen sidderen. Noors verhaal is het verhaal van het buurmeisje dat je het liefst in je armen wilde sluiten.

''Het is geen goed idee om hier te gaan zitten, Jossie.' 'Oké,' zegt mijn moeder en ze draait haar rug naar ons toe en bindt de riem om haar arm.' Het is op Noors verjaardag wanneer pijnlijk duidelijk wordt dat Jossie en Las allesbehalve normale ouders zijn. Ze zijn zwaar drugsverslaafd, leven onder de armoedegrens, lijken in alles meer ellende dan geluk aan te trekken en zijn in voor het algemene beeld geen goede ouders. Noor, die ondertussen heftig probeert haar leven op de rit te houden, kan maar moeilijk los van ze komen. Elke keer wanneer ze afstand durft te nemen, is er wel iets wat haar naar haar ouders toe zuigt.

Terwijl ze vecht tegen haar toekomst die gedoemd lijkt te mislukken, wordt ze geconfronteerd met een ouderlijk huis waarin ziekte en de dood elkaar in rap tempo lijken te naderen. Met een blik op haar verleden, waarin ze vertelt wat alles met haar deed, probeert ze te lijmen wat er te lijmen valt. Het blijft immers je familie. Toch?

De kracht van Klaproos vindt zich grotendeels in de manier waarop Van der Heiden het verhaal klein heeft gehouden. Ze beperkt zich tot het beschrijven van Noors leven, waarbij ze regelmatig de kans neemt terug te kijken naar Noors jeugd. Zo creëert ze een levensechte vrouw die bij eenieder emotie op zal roepen. Noor wil graag, Noor kan niet, Noor is hard en zacht, zeker en super onzeker. Noor is Noor.

Het verhaal giet ze vervolgens is een stijl die trefzeker is: emotieloos, ogenschijnlijk kil en superhard: 'Danny bleef smeken en zeggen hoeveel hij van mijn moeder hield. Zijn huid zag er grauw uit, zelf verslaafd geraakt aan de basecoke die hij moest verkopen. Hij wilde de ketting met het klavertje vier terug. Mijn moeder liet mijn broertje weghalen.'

Het gevoel van Noor en haar angsten worden zó goed en beeldend beschreven dat Noor het meisje is van wie iedereen gaat houden. Ze is het meisje dat je in je armen wilt nemen, dat je wilt troosten. Ze is echter tegelijkertijd het meisje dat valt en opstaat, probeert te leren van haar moeders fouten en wellicht ongewild faalt: 'Ik wil iets zeggen. Iets, maar het blijft stil, zoals je een dode kamer opmeet om de akoestiek te bepalen, meet ik wat ik zie en hoor. Ik heb wanden, een vloer en een plafond die het geluid maximaal absorberen, maar ik kaats geen geluid terug.'

Klaproos overweldigt door zijn kleine verhaal. Het overweldigt door Noors bijzondere doorzettingsvermogen. Het overweldigt, ondanks de niet vernieuwende thematiek. Het laat zien dat familie, familie is, ondanks alles. Het laat zien dat verleden tekent. Wellicht laat het met één essentiële vraag alles zien: 'En jij, wat wil jij?'

Recensie: Klaproos - Anne-Fleur van der Heiden​