Recensie: Stille grond RECENSIE

Recensie: Stille grond - Sanneke van Hassel

Eén plekje, een paar vierkante meter grond en twee idealen. Dat is het verhaal van Stille Grond, geschreven door Sanneke van Hassel. In dit literaire werk lees je vanuit de oogpunten van de jonge moeder Landa en de maatschappelijk werker Johannes hoe zij de grond het liefst willen gebruiken. Landa ziet vanuit het raam van haar appartement een speeltuintje voor haar kleine dochtertje Cato en een ontmoetingsplaats voor de hele buurt. Johannes daarentegen ziet tussen de portakabins een prachtige zelfvoorzienende tuin groeien. Hij snapt niet dat de bewoners van de Domus Aurea niet zien hoe de tuin hoop brengt in de levens van de daklozen en hulpzoekende mensen, die hij opvangt in Smallenburg. Deze belangenstrijd loopt soms hoog op en verandert het mooie stukje stad in haat en nijd.

Sanneke van Hassel staat vooral bekend om haar korte verhalen en Stille Grond is ook zeker niet lang van stof. Sanneke schrijft op een vlotte manier hoe Rotterdam verandert en welke problemen dat oplevert. Toch merk je wel dat ze gewend is om korte verhalen te schrijven. Je bouwt als lezer geen band op met de hoofdpersonen en je leest alleen de delen van het leven van de hoofdpersonen als ze betrekking hebben tot het veldje. Er is dan ook geen sprake van karakterontwikkeling. Johannes en Landa zijn in het begin en het eind van het boek dezelfde personages met dezelfde kijk op de wereld. En dat is een gemiste kans. 

Toch trekt dat gedoe rondom dat veldje de aandacht van de lezer. Je wilt weten hoe het afloopt. Komt er een parkje of blijft het een dagopvang? Zeker als Landa naar de Volkspartij stapt voor steun. De Palm, de leider van de partij, is een eigenaardig mannetje, dat vrouwen om zijn vingers windt. Landa weet niet zo goed wat ze met hem aan moet, maar liever hem dan dat ze nog langer met de kinderwagen tussen de drugsverslaafden moet lopen.

Stille Grond is een bijzonder boek. Het laat een hoop punten liggen wat betreft de personages, maar Sanneke van Hassel zet daar wel prachtige verwoordingen tegenover. Ze vertelt de dynamiek van Rotterdam, hoe de komst van de grote multionationals de stad omverblazen en vervolgens, naar het model van de Vliegende Ganzen, alles achter hun laten voor hun vlucht naar een andere uithoek op de wereld. Maar het is niet alleen de stad die Sanneke onder de loep neemt in Stille Grond. Ze beschrijft de zorgen en onzekerheden van een jonge moeder. Landa probeert alles goed te doen met haar dochtertje, toch is ze bang dat het niet genoeg is. De sociale druk van de mensen om haar heen, maakt het alleen maar erger. Haar dementerende moeder lijkt haar niet meer te herkennen, haar vriendinnen geven tegenstrijdige, goedbedoelde adviezen en haar man dwingt haar om haar “oude” leventje weer op te pakken. Sanneke schrijft dit alles zo herkenbaar dat het heel fijn leest.

Maar ze stelt niet alleen de sociale cohesie en de stad aan de kaak. De andere hoofdpersoon, Johannes, kenmerkt de hoge werkdruk in de sociale sector. Het liefst staat Johannes heel de dag in zijn tuin, waar zijn hang naar het verleden en zijn jeugd het grootst is. Johannes probeert de mensen onder zijn hoede op de goede weg te helpen, maar het is soms dweilen met de kraan open. Veel tijd gaat er verloren aan administratieve rompslomp, omdat Landa en haar appartementencomplex hem weg willen hebben, terwijl hij liever met zijn mensen werkt. 

Al met al is Stille Grond een uniek boek. Hier en daar laat Sanneke van Hassel wat steekjes vallen. Maar door haar kritische kijk op haar leefomgeving is het boek voor de serieuze lezer, die herkenning zoekt, heel toereikend. Het is vlot geschreven, maar Sanneke staat op tijd stil om de mooie dingen in het leven uitvoerig op papier te zetten. Eén plekje, een paar vierkante meter, maar genoeg om het leven van een aantal mensen op zijn kop te zetten! 

Recensie: Stille grond - Sanneke van Hassel