Recensie: Leila RECENSIE

Recensie: Leila - Wajih Rayyan

Leila mist onderscheidend vermogen

In Leila vertelt Wajih Rayyan een deel van het verhaal van Laylo, een jonge vrouw die hij in België ontmoette. Zij vertelde haar levensverhaal en dat maakte Rayyan, in combinatie met diverse andere getuigenissen, tot een nieuw verhaal over een jonge vrouw in Afrika. Ondanks het emotionerende en indrukwekkende verhaal van de jonge vrouw, raakt Leila niet echt. Het heeft simpelweg te weinig onderscheidend vermogen.

Rayyan vertelt het verhaal van de jonge Leila. Op haar beurt begint zij het verhaal met een passage over haar moeder, Salma. Salma wordt uitgehuwelijkt aan een oudere man, Hadj Hakim, en verlaat haar familie. Terwijl ze bij de oudere man woont, verliest ze haar hart aan een knappe jonge man. Haar echtgenoot ontdekt de romance, maar overlijdt snel daarna. De jonge man vlucht. Dan blijkt Salma zwanger. Ze keert, met dochter Leila, terug naar haar familie.

Wanneer Salma opnieuw uitgehuwelijkt wordt (deze keer aan een prins) verlaat ze de familie en laat ze Leila achter. Haar familie belooft goed voor Leila te zorgen en dat gebeurt. Aisha en Hassan brengen het meisje naar een kostschool en zorgen ervoor dat ze goed opgeleid wordt. Wanneer ze na jaren leren klaar is, komt ze terug in de wereld van haar familie. Daar ontdekt ze dat er nog maar weinig veranderd is.

In Leila beschrijft Rayyan het zoveelste vrouwenleedverhaal. Hoewel het schrijnend is te zien wat Salma en later ook Leila mee moeten maken, maakt het niet écht indruk. In eerste instantie ligt de oorzaak bij de schrijfstijl die Rayyan hanteert. Het begin van het verhaal is erg beschrijvend, waardoor kracht en showing ontbreken. Gaandeweg het verhaal verbetert dit. Er worden dialogen toegevoegd aan het verhaal, waardoor de gebeurtenissen meer gaan leven.

Ondanks die verbetering lijkt Leila ook dan niet díe indrukwekkende roman te worden die het thema doet vermoeden. Rayyan beschrijft een voor menig lezer onbekende, en zeker bijzondere cultuur. Hij haalt thema's aan als vrouwenbesnijding, uithuwelijking en strijden voor gelijke rechten. Echter, het zijn de aard van het verhaal zelf en de manier waarop Rayyan het in woorden vangt die roet in het eten gooien. Het verhaal mist onderscheidend vermogen. De schrijfstijl is niet uniek, evenals de opbouw van het verhaal zelf. De lezer blijft achter met leeshonger als het gaat om de typeringen van de personages. Rayyan verzaakt in het aanbrengen van dimensie bij de vrouwen, waardoor ze allen niet echt raken. Leila zelf komt nog het dichtst bij, maar ook zij komt niet écht los van het papier.

De passages over het besnijden van vrouwen zijn de sterkere passages uit het boek. Helaas worden ook zij niet echt uitgediept. Men snakt naar de achterliggende gedachten, de grondslagen en de uitvoeringen. De oorzaak van het gebrek aan deze elementen lijkt te liggen in de snelheid van het verhaal. In krap 125 pagina's wil de schrijver het hele levensverhaal van Leila, inclusief een deel van het levensverhaal van Salma, op papier krijgen; het liefst van A tot Z. Daardoor moeten keuzes gemaakt worden en in dit geval betekent dat verlies van diepgang.

Het voelt bezwaarlijk met kritiek te komen op een boek als Leila. Het bevat immers een schrijnend levensverhaal van één, maar waarschijnlijk meerdere, vrouw(en). Haar verhaal is ongetwijfeld waar en verschrikkelijk. Daar valt niet aan te tornen. Echter, de manier waarop het opgetekend is, kun je wel bekritiseren. Leila had sterker gekund.

Recensie: Leila - Wajih Rayyan