Recensie: De laatste van ons RECENSIE

Recensie: De laatste van ons – Adélaide de Clermont-Tonnerre

Werner Zilch is niet alleen succesvol als ondernemer, ook wat betreft het veroveren van vrouwen heeft hij niets te klagen. Maar als hij de mooie Rebecca ontmoet, is een toekomst samen een uitgemaakte zaak. Het ontmoeten van haar ouders lijkt slechts een stap in de goede richting. Maar niets blijkt minder waar. Rebecca’s moeder reageert op hem alsof ze aan de duivel in eigen persoon wordt voorgesteld. Werner heeft geen idee waar die reactie vandaan komt. Het mysterie is compleet als Rebecca vervolgens zonder verklaring uit zijn leven verdwijnt. Hierdoor wordt Werner geconfronteerd met zijn verleden: hij is geadopteerd en weet niet wie zijn biologische ouders zijn. Want wie dacht Rebecca’s moeder te zien toen ze hem zag?

In De laatste van ons neemt Adélaide de Clermont-Tonnerre haar lezer mee naar het New York van de jaren zeventig én naar het nazi-Duitsland van 1945. In elkaar afwisselende hoofdstukken vertelt ze het verhaal van de volwassen Werner en van de eerste maanden van zijn leven. Hierdoor weet je als lezer vaak meer dan de personages in het heden. Toch blijft de ontknoping van het mysterie verborgen tot het laatste hoofdstuk. Zelfs voor de meer geoefende lezer die al vrij snel denkt te weten hoe de vork in de steel zit, heeft De Clermont-Tonnerre dan nog een verrassing in petto.

Misschien vraag je je af in hoeverre De laatste van ons wéér zo’n WO2-boek is, zoals we de afgelopen jaren zo vaak voorbij hebben zien komen. Denk alleen al aan Haar naam was Sarah (Tatiana de Rosnay), De bakkersdochter (Sarah McCoy) of Het familieportret (Jenna Blum). Allemaal verhalen die deels in (min of meer) onze tijd spelen, en deels een mysterie uit de jaren ’40-’45 onthullen. Wat meteen opvalt in De laatste van ons is dat de hoofdpersoon een man is, in plaats van weer een vrouw. Dat is tegelijkertijd ook een zwak punt van het boek. Het is voelbaar dat het een vrouw is die de mannelijke ik-persoon neerzet. Het taalgebruik is onnodig ruw en Werner is soms overdreven dramatisch. Het vrouwelijk perspectief past deze auteur duidelijk beter.

In de eerste hoofdstukken sleept De Clermont-Tonnerre haar lezer mee het verhaal in met prachtige beschrijvingen die je het gevoel geven dat je naar een film zit te kijken. Dit niveau houdt ze helaas niet vast. De laatste van ons zit vol met eindeloze, bijna droge opsommingen en verklaringen. Dat de tekst daarbij gepresenteerd wordt in alinea’s die soms een pagina lang zijn, helpt daarbij niet. Ook kan De Clermont-Tonnerre midden in een handeling ineens heel vreemd afstand nemen van haar personages. Zo heeft ze het in een van de belangrijkste scènes van het boek ineens over ‘de vrouw’ en ‘de verpleegster’. Pas nadat je je in verwarring hebt afgevraagd of je gemist hebt dat iemand de kamer binnenkwam, realiseer je je dat het om de hoofdpersoon gaat.

De schrijfstijl laat misschien te wensen over en de ontknoping is wat bruut, De laatste van ons stipt wel een interessante (oorlogs)thema’s aan. Kunnen we kinderen de daden van hun familie aanrekenen? Hoe verhouden daders en slachtoffers zich tot elkaar in het leven ná de oorlog? En: hoe belangrijk is het om te weten waar je vandaan komt? De Clermont-Tonnerre werkt deze dilemma’s met veel zorg uit, zonder te vergeten dat ze ook een liefdesverhaal aan het vertellen is. Daarmee is De laatste van ons toch wéér zo'n onderhoudend oorlogsboek, zeker voor de liefhebber.

Recensie: De laatste van ons – Adélaide de Clermont-Tonnerre