Recensie: IJle lucht RECENSIE

Recensie: IJle lucht – Anthony Adeane

IJle lucht is het waargebeurde verhaal van een onmogelijke moord. In dit boek gaan we terug naar het jaar 1974. IJsland is op dat moment een hechte, kleine community met ongeveer 200.000 inwoners. Onvoorstelbaar klein… iedereen kent iedereen en iedereen is wel ergens familie van de ander. IJsland kent mede daardoor geen criminaliteit en moord is al helemaal niet aan de orde. Maar dan verdwijnen binnen een tijdsperiode van enkele maanden twee mannen en slaat heel IJsland op hol. De politie, met weinig ervaring in dit soort zaken, begint aan een groot en onmogelijk onderzoek. Zes verdachten bekennen uiteindelijk de moord op de twee vermisten, maar wat is nu eigenlijk waar?

IJle lucht is een boek wat voortkomt uit de Netflix-documentaire Out of thin air. Het concept lijkt daarom op Making a murderer en doet daar ook zeker aan denken. Desalniettemin is het een mooi concept. Het boek en de documentaire zijn beiden van Anthony Adeane, een journalist uit Londen. Duidelijk is dat hij zich volledig heeft ondergedompeld in deze twee zaken met een onderzoek van meer dan 10.000 pagina’s als resultaat. Dit boek van 320 pagina’s is dan ook een mooie aanvulling op de documentaire die 90 minuten duurt (of vice versa; is de documentaire een aanvulling op het boek?). Met name de interviews die Anthony nog vrij recent heeft gehouden met de nog in leven zijnde betrokkenen zijn interessant.

Het plot van dit boek is natuurlijk mega intrigerend. Het is een waargebeurd verhaal, wat het vrijwel altijd goed doet, maar zo bizar dat het verzonnen lijkt. Het zijn de twee zaken, waar IJsland nog altijd niet over uitgepraat is. In het begin lijkt het verhaal vrij simpel en duidelijk. De opbouw dia Anthony Adeane volgt is daarin heel sterk. Zes mensen bekennen de twee moorden, dus je zou zeggen dat de zaken daarmee zijn afgedaan. Maar waarom gaat de politie ervan uit dat de twee vermisten iets met elkaar te maken hebben? Waarom denkt de politie überhaupt dat er sprake is van moordzaken? Het klimaat in IJsland is immers zo onvoorspelbaar, dat ook dit een oorzaak van de vermissing (en dood) zou kunnen zijn. En de meest intrigerende vraag: Waarom bekennen zes vrienden deze moorden, als ze daar geen reden toe hebben?

IJle lucht is een boek in de categorie crime, maar af en toe heeft het ook zeker wat weg van een thriller. De opbouw heeft een zekere spanning en de gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden, doen zeker iets met je emoties. Ook is het verhaal simpelweg interessant. Anthony Adeane geeft informatie over de bewoners en geschiedenis van IJsland, waarin met name het politieke aspect, de druk van de publieke opinie en de opkomende invloed van de media erg boeiend is om te lezen. Later in het boek gaat het boek diep in op onderzoeken rondom de werkwijze van de politie bij een dergelijk onderzoek. Deze onderzoeken zijn pas in 2004 uitgevoerd. Duidelijk is dat deze zaken nog altijd een hot item zijn in IJsland. Wat doet langdurige eenzame opsluiting met een mens? Wat doet langdurige ondervraging met een mens? En dan wordt het verhaal nog een stapje gruwelijker, wanneer naar boven komt wat er in de gevangenis is gebeurd waar de zes verdachten werden vast gehouden. Dit wetenschappelijk onderzoek wordt allemaal beschreven in vrij gemakkelijke taal. Natuurlijk leest dit docu/crime/thriller boek iets lastiger als een chicklit, maar toch valt het mee en is het altijd te begrijpen door de prettige schrijfstijl.

Grappig is dat op de eerste bladzijden van het boek alle namen staan vernoemd van betrokken personen in het verhaal. Dit klinkt wat gek, maar je hebt het zeker weten nodig. Het meest complexe aan het boek zijn namelijk alle namen die zo ontzettend op elkaar lijken. Ter illustratie: de twee vermiste personen heetten Guðmundur en Geirfinnur.Dit werkt erg verwarrend, maar met dit geheugensteuntje is het net te doen om alle personen uit elkaar te houden.

IJle lucht is een bizar, waargebeurd en intrigerend verhaal over twee zaken uit de geschiedenis van een bijzonder land, met nog altijd veel onbeantwoorde vragen.

Recensie: IJle lucht – Anthony Adeane