Recensie: Kongokorset RECENSIE

Recensie: Kongokorset - Herlinde Leyssens

Gabrielle Deman is een rebels kind dat opgroeit tot een vrijzinnige vrouw in het prachtige Brussel aan het begin van de 20e eeuw. Haar hunkering naar kennis en wetenschap blijkt echter een doorn in het oog van de professoren aan de universiteit waar ze studeert en ze ruilt haar studie om voor de kunst van de fotografie. Ondertussen komt ze ook haar aanstaande man tegen, Albert Sillye, een commandant van de Force publique. Door zijn terugkeer naar Kongo verloven ze zich wellicht sneller dan gedacht en als ze 3 jaar (en vele brieven) later getrouwd zijn reist Gabrielle met hem mee voor een laatste opdracht. Ze zal de eerste blanke vrouw zijn die Kongo doorkruist.

Dat Leyssens de nodige research heeft gedaan voor haar debuut blijkt uit meer dan alleen de lange lijst met bronnen op de laatste pagina’s van Kongokorset. We mogen geloven dat ze elke hoek van het Afrikamuseum in Tervuren heeft gezien. Brieven en foto’s verrijken de straffe stijl van Leyssens vanaf bladzijde 1. Bijna filmisch somt ze haar scenes op zonder daarbij ook maar een moment haar geloofwaardigheid te verliezen. Het contrast tussen het ‘beschaafde’ Europa en ‘wild’ Kongo wordt op krachtige wijze aangehaald. Dit alles door de ogen van een vrouw die niets liever wil dan zichzelf losmaken van de patriarchale stemming die heerst in haar tijdsvlak, en zich daardoor des te meer kan inleven in het gekoloniseerde land en de mensen waar ze mee in aanraking komt.

Kongokorset bestaat zogezegd uit 2 delen, wat het mooi overzichtelijk maakt. In het eerste deel leren we Gabrielle kennen. We komen te weten dat ze uit een liberaal gezin komt. Haar vader is uitgever en goede vrienden met meerdere grote artiesten uit die tijd. Haar familie support haar in haar keuze om naar de universiteit te gaan, iets wat voor vrouwen uit die tijd ongehoord was. Leyssens geeft ons hiermee een mooi inkijkje in de cultuur die op dat moment heerste, een cultuur die duidelijk vrouwen als tweede viool ziet. Gabrielle laat zich hierdoor echter niet uit het veld slaan en zet haar zinnen op Kongo. Als ze een commandant aan de haak slaat is haar visie scherp. Ze gaat, en wel zo snel mogelijk. Zo leidt Leyssens ons het tweede deel in van Kongokorset.

Het tweede deel is zo mogelijk nog boeiender dan het eerste deel. De exotische ontdekkingen die Gabrielle doet zijn levensecht, het is alsof Leyssens een manier heeft gevonden om je echt in de huid te laten kruipen van iemand anders. Ook haar onvrede over de manier waarop haar man en de rest van de blanke bezetters de inheemse bevolking behandelen doen je huid kriebelen. Haar woede over hoe zij oneerlijk behandelt is spreidt nu zijn vleugels naar de inwoners van haar nieuwe thuis.

Het enige minpunt wat valt op te merken is dat delen van de brieven zijn geschreven in het Frans, en niet vertaald zijn. Een mooi sentiment, maar niet heel praktisch voor de mens die niet verder is gekomen dan brugklas Frans. Zo is er toch een gevoel van gemis, alsof er een grapje wordt gemaakt die je net niet helemaal snapt.

Maar, we mogen niet te kritisch zijn, een monster aan research resulteerde in deze prachtige historische roman. Uit betrouwbare bron is vernomen dat Leyssens bezig is aan een vervolg op Kongokorset, een ongetwijfeld welkome aanvulling op het leven van Gabrielle Deman. We kunnen slechts hopen dat het volgende boek een waardige opvolger zal zijn na dit juweeltje.

Recensie: Kongokorset - Herlinde Leyssens