Recensie: De voorproefster van Hitler RECENSIE

Recensie: De voorproefster van Hitler – Rosella Postorino

Voorproefster. Een baan waar niet direct aan gedacht wordt bij de Tweede Wereldoorlog. Voor de jonge Duitse Rosa Sauers is het de dagelijkse realiteit. Ze verlaat Berlijn nadat haar echtgenoot naar het front is vertrokken en haar ouders zijn komen te overlijden. Bij haar schoonouders in Oost-Pruisen vindt ze troost en rust, totdat ze wordt voorgedragen om een van de voorproefsters te worden van de Führer in het hoofdkwartier Wolfsschanze in de nabijgelegen bossen. Samen met negen andere vrouwen wordt Rosa drie keer per dag opgehaald om maaltijden te nuttigen. Ze worden door Duitse soldaten nauw geobserveerd om te zien of ze ziek worden van al dan niet vergiftigd voedsel. Ze krijgen betaald voor hun ‘werk’, maar keuzes hebben ze niet. Deze Duitse vrouwen zijn zich ervan bewust dat er gespeeld wordt met hun leven en de dood op de loer ligt. Zich allemaal bevindend in dezelfde bijzondere situatie groeien de vrouwen naar elkaar toe, maar of ze elkaar ook echt leren kennen is de vraag.

De voorproefster van Hitler is een historische roman die zich, tezamen met honderden andere boeken, afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wat dit verhaal echter uitzonderlijk maakt is de focus die ligt op een unieke functie waar slechts weinig over bekend is, die van voorproefster. De Duitse vrouwen hadden misschien iets minder te vrezen tijdens de oorlog, maar ook hun leven was niet altijd even gemakkelijk en ze hadden ook niet altijd de vrijheid om keuzes te maken. De Duitse voorproefsters wordt dan ook gevraagd hun leven driemaal daags te riskeren voor hun Führer, en daarvoor moeten ze stevig in hun schoenen staan. De auteur Rosella Postorino besteedt in haar roman veel aandacht aan de gang van het dagelijks leven van deze vrouwen. Ze beschrijft met mooie literaire, bijna poëtische zinnen de omgang tussen de vrouwen onderling en met de soldaten. Haar schrijfstijl is daarmee bijzonder en verrassend, maar tegelijkertijd vertraagt het enigszins de opbouw van het verhaal.

Het eerste deel van De voorproefster van Hitler komt voor de lezer langzaam op gang. Het verhaal richt zich met name op Rosa die bij haar schoonouders woont en wordt gerekruteerd om Hitlers eten te proeven, met daarbij constante wisselingen naar het verleden. De lezer krijgt fragmenten over Rosa als kind, over hoe Rosa haar echtgenoot leert kennen, over de bommen die vielen op Berlijn. Ze wordt door omstandigheden gedwongen met andere Duitse vrouwen samen te zijn, maar laat steeds aan de lezer weten dat ze er niet bij hoort. In het eerste gedeelte gebeurt daarmee maar weinig en de vele achtergrondinformatie over Rosa werkt niet bij aan de spanningsopbouw van het verhaal. In de tweede helft van De voorproefster van Hitler richt Postorino zich meer op de daadwerkelijke rol van de voorproefsters, op de diverse gerechten die ze eten en komen de onderlinge vriendschappen beter naar voren. De opbouw van het verhaal is minder rommelig en leest een stuk gemakkelijker weg. Tegelijkertijd beleeft Rosa meer en wordt de lezer beter in het verhaal meegenomen, in plaats van aan de zijlijn toe te kijken.

In De voorproefster van Hitler wordt dus een interessante casus aangesneden, maar het verhaal kent net iets te weinig drama, romantiek of spanning om de lezer echt nieuwsgierig te maken. De historische context wordt kort beschreven, maar lezers krijgen van Postorino geen antwoorden op verwachtingsvolle vragen als: welke angsten hadden de voorproefsters; en hoe ging het er voor hen in Nazi-Duitsland aan toe? Nadruk ligt op onderlinge interactie tussen de vrouwen en weinig op de hele situatie van voorproefsters van Hitler ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. De beschreven situatie en de functie als voorproefster is erg interessant en leerzaam, maar niet op aangrijpende wijze heen gezet. Ook krijgt de lezer weinig hoogte van Rosa en blijft het hoofdpersonage je niet nog tot daags na het lezen bij. Door de rommelige opbouw en weinig overtuigende gebeurtenissen voldoet de historische roman De voorproefster van Hitler minder aan de verwachtingen van haar lezer en ontgaat je het gevoel niet dat er meer uit het verhaal te halen valt.

Recensie: De voorproefster van Hitler – Rosella Postorino