Recensie: Gedwongen kampliefde RECENSIE

Recensie: Gedwongen kampliefde – Ellen Keith

Amsterdam, mei 1943. Marijke de Graaf en haar Theo worden gearresteerd vanwege verzetsdaden en gedeporteerd naar een concentratiekamp in Duitsland. Marijke moet al snel een moeilijke keuze maken: in het vrouwenkamp blijven of werken in het bordeel in het mannenkamp. Ze kiest voor het mannenkamp om zo hopelijk haar man Theo weer te zien.

Het mannenkamp voor dwangarbeiders wordt o.a. geleid door SS-officier Karl Müller. Hij wil aan zijn vaders verwachtingen doen maar verlangt ook naar een uitweg uit het geweld en de dood die hij dagelijks aanschouwt. In  het bordeel vindt hij afleiding en Marijke in het bijzonder trekt zijn aandacht…

Gedwongen kampliefde is het debuut van Ellen Keith. Ze is een Canadese schrijfster met Nederlandse roots. Ze heeft gekozen om te schrijven over de bordelen in de Duitse kampen, een onderwerp waar nog niet veel aandacht voor is geweest. De bordelen waren bedoeld om de gevangenen gemotiveerd te houden; als ze extra hard werkten kwamen ze in aanmerking om een bezoekje aan het bordeel te mogen plegen.

Het verhaal wordt verteld vanuit drie verschillende perspectieven. De verhalen van Marijke de Graaf en Karl Müller spelen zich beide in 1943 in kamp Buchenwald af, en hebben veel interactie. Het derde perspectief is dat van een zekere Luciano Wagner. Zijn verhaal speelt zich af in 1977 in Buenos Aires. Ook Luciano wordt opgepakt vanwege verzetsdaden, maar uiteraard door een heel ander regime. In eerste instantie is het raden naar de connectie tussen de verschillende verhaallijnen en voelen de hoofdstukken over Luciano als een onderbreking van het hoofdverhaal, maar uiteindelijk wordt toch duidelijk hoe dat zit.

In de titel Gedwongen kampliefde zit al een tegenstelling;  ‘gedwongen’ en ‘liefde’. Verwacht dan ook geen romantisch verhaal over een grote liefde. Ellen Keith beschrijft bepaald geen liefdesverhaal maar juist de harde realiteit van het kampleven. Martelingen worden uitgebreid beschreven en ook Marijkes ervaringen in het bordeel worden niet verbloemd.

‘Ik nam me voor om te doen wat maar nodig was om heelhuids de oorlog door te komen.’

Gedwongen kampliefde is een indrukwekkende historische roman over kampbordelen. Wat moet je doen om te overleven en wat heb je er voor over? Hoofdpersoon Marijke moet het ondenkbare doen om te overleven, maar iets meer diepgang had het boek interessanter gemaakt. Waarom is ze bij het verzet gegaan? Wat zijn haar motieven? Wat vindt ze nou echt van Karl? Het harde kampleven staat centraal, en momenten van verlossing komen niet veel aan bod. Het boek raakt interessante vraagstukken over de grenzen tussen lust & liefde en goed & fout.

Recensie: Gedwongen kampliefde – Ellen Keith