Recensie: Asymmetrie RECENSIE

Recensie: Asymmetrie – Lisa Halliday

In Asymmetrie, de debuutroman van Lisa Halliday, worden we meegenomen in een drieluik van verhalen. Het boek is verdeeld over drie delen en twee verhaallijnen.

Het eerste deel gaat over Alice, een jonge redactrice die in New York woont, en haar veel oudere vriend Ezra, een beroemde schrijver. Hun relatie is alles behalve standaard en samen moeten zij de moeilijkheden die hun leeftijdsverschil met zich meebrengt zien te trotseren.

In het tweede verhaal volgen we Amar een Irakese-Amerikaan die vastzit op het vliegveld van Londen, waar hij zijn volgende vlucht naar Istanbul moet overbruggen, omdat hij moet wachten op toegang tot het land. Het douaneproces is lang en moeizaam en terwijl hij op de uitslag wacht reizen we mee door zijn herinneringen; zijn herinneringen aan Irak, de mensen die hij heeft ontmoet, zijn familie en de plekken waar hij is geweest. Al deze herinneringen benadrukken de situatie waarin hij nu zit: zijn persoonlijke leven wordt beïnvloed door politieke spanningen op een veel grotere schaal.

Het laatste deel is in de vorm van een interview met Ezra voor een radioprogramma.

De verhalen zijn niet vanzelfsprekend met elkaar verbonden. De lezer die hoopt dat deze conclusie voor hem of haar wordt voorgekauwd zal teleurgesteld zijn, want de connectie moet de lezer zelf maken. In dat opzicht kan het verhaal dan ook geïnterpreteerd worden als een mozaïek-vertelling; een verzameling verhalen met een gemeenschappelijke setting of thema. In het geval van Asymmetrie zou de titel kunnen zinspelen op het idee van een asymmetrische verhouding tussen verschillende mensen met verschillende achtergronden en verschillende privileges. Dus mogelijk is de missende connectie tussen de twee verhaallijnen juist waar het verhaal over gaat.

Toch zijn er zijn wel degelijk elementen die hinten op een connectie. In Asymmetrie wisselt Halliday af tussen het persoonlijke en het algemene. Beide verhalen hebben te maken met deze dynamiek. Op het persoonlijke niveau zien we de relatie tussen Alice en Ezra en tussen Amar en zijn familie (vooral zijn broer). En op een macroniveau zien we relaties tussen Ezra en zijn lezers, Alice en Ezra en de kritiek die heerst op hun relatie en vooral politieke relaties, tussen Amerika en Irak, waar Amar tussen zit. Het thema dat de verhalen dus wel duidelijk met elkaar verbindt is hoe men met elkaar omgaat en hoe dit wordt beïnvloed door leeftijd, geografie, politieke of religieuze achtergrond of privilege. Toch schuilt na het lezen ergens het gevoel dat je het boek niet helemaal begrepen hebt, wat voor sommige lezers frustrerend kan zijn.

De relatie tussen Alice en Ezra is ook een band die zowel gaat over balans als asymmetrie. De naïeve Alice vormt haar leven rond het vastgeroeste leven van Ezra. Ergens voelt dit als een scheve relatie waarin de jonge Alice opkijkt tegen haar veel oudere vriend, bijna als een vaderfiguur. Ondanks dat is er wel liefde tussen de twee. Dit raakt precies de dynamiek tussen asymmetrie en balans. Ook wordt dit benadrukt door de manier waarop het eerste deel door Alice’s perspectief wordt verteld en het laatste door dat van Ezra. De twee verhalen trekken elkaar deels in twijfel en deels vullen ze elkaar aan.

Asymmetrie is duidelijk vanuit een Amerikaans perspectief geschreven. Er wordt veel gerefereerd aan straatnamen, namen van winkels en politieke figuren. De context is duidelijk, maar enkele details gaan eventueel verloren. Desondanks voelt dit niet als een groot gemis.

Een klein minpunt aan het boek is dat er minder, zoals in sommige boeken, een emotionele band met de karakters lijkt te ontstaan. Dit maakt het boek wat afstandelijk en blijkt het gevoelsmatig een wat oppervlakkig boek.

Asymmetrie is duidelijk een intelligent en scherpzinnig boek dat verschillende stemmen samenbrengt. Maar toch mist er ergens het gevoel van voldoening van wanneer men een boek uitleest en het gevoel heeft de puzzel te hebben opgelost. Maar wellicht is juist dit gevoel van ongemak het doel van het boek. Want wel zet het boek aan het denken en haalt het de lezer uit de comfortzone, wat ook voor een spannende ervaring zorgt. Het is zeker een boek dat een tweede lezing waard is. 

Recensie: Asymmetrie – Lisa Halliday