Recensie: Ponti RECENSIE

Recensie: Ponti – Sharlene Teo

Szu, de zestienjarige dochter van beeldschone actrice Amisa Tan woont samen met haar moeder en tante Yunxi in een vervallen huis in Singapore. Ze is noch het mooiste noch het populairste meisje van de klas, maar wordt beste vriendinnen met de gegoede Circe. De twee meisjes zijn korte tijd onafscheidelijk; Circe biedt Szu een kans om te ontsnappen aan de stroeve en koele relatie met haar moeder, totdat de vriendschap ineens over is. Haar moeder, die in de jaren 70 de hoofdrolspeelster in het drieluik Pontianak was, is haar zucht naar roem nooit te boven gekomen. In het jaar 2020 wordt Circe gevraagd mee te werken aan de remake van de Pontianak-films en raakt hierdoor met zichzelf in de knoop. Ze voelt zich schuldig over hoe ze Szu heeft achtergelaten en is nog altijd onder de indruk over wie Amisa voor haar is geweest.

Debuutroman Ponti van Sharlene Teo is een uitzonderlijk verhaal over drie vrouwen in Singapore die in het leven korte tijd met elkaar verbonden zijn geweest. Het verhaal wordt vanuit drie perspectieven verteld, maar met name vanuit het ik-personage Szu in het jaar 2002. Amisa’s verhaal wordt dertig jaar eerder vanuit de ik-persoon verteld en die van Circe twintig jaar na die van Szu. Ponti ontvouwt zich langzaam voor de lezer naarmate het verhaal verder vordert. Elk hoofdstuk lijkt een stukje ziel van een van de personages bloot te leggen, waardoor je je geleidelijk steeds meer verbonden voelt. De gevoelens en emoties die bijvoorbeeld Szu ervaart terwijl ze volwassenheid bijna bereikt, zijn treffend omschreven. De lezer wordt gegrepen door de onschuld van dit kleine en broze meisje en overvallen door de opmerkelijk slechte band die moeder en dochter met elkaar hebben. Szu komt over als een emotioneel verwaarloosd meisje die niet haar plek in de wereld lijkt te kunnen ontdekken en vooral het ene na het andere verdriet verwerkt. 

Het is bijzonder hoe je een emotionele band krijgt met een dergelijk personages, wat al snel leidt tot onbegrip over het gedrag van haar moeder. Door het beschreven perspectief vanuit Amisa in de jaren zeventig wordt duidelijk hoe deze opmerkelijke vrouw in elkaar steekt en hoe ze is geworden zoals ze was als moeder voor Szu. Hetzelfde geldt voor Circe, die als dertigjarige vrouw weer geconfronteerd wordt met twee vrouwen uit haar verleden. Daarnaast verwerkt Teo een veelheid aan thema’s die menig lezer zal herkennen. Onzekerheid, vriendschap, schoonheid en lelijkheid zijn goed doorwerkt in Ponti, maar ook opmerkelijkere thema’s als leven en dood, werkelijkheid en schijn komen aan de orde. Fascinerend is vooral hoe Teo zowel de menselijkheid als onmenselijkheden van deze drie opmerkelijke vrouwen weet bloot te leggen.

Over de schrijfstijl van Teo is weinig op te merken. Ponti is begrijpelijk en geloofwaardig geschreven. Veel aandacht is besteed aan beschrijvingen over de setting, omgeving en personages, zonder dat dit als te gedetailleerd beschouwd kan worden. De lezer bevindt zich op het ene moment met Amisa in een bioscoop in de jaren zeventig, het andere moment in het vervallen kinderlijk huis van Szu. Ondanks dat het boek vanuit drie perspectieven is geschreven, is het voor de lezer over het algemeen weinig verwarrend of vervelend. Anderzijds ontvouwt het verhaal zich maar langzaam en is het voor de lezer niet altijd even duidelijk waar de auteur naartoe wilt met het verhaal. Het vergt enig doorzettingsvermogen en nieuwsgierigheid om de veelvuldig opgeschreven gedachten van de personages te verwerken. Het gevoel ontgaat je ook niet helemaal dat het verhaal gebrekkig is afgesloten. Na het dichtslaan van het boek blijft een gevoel van onvrede hangen doordat de nieuwe verbondenheid tussen de oude vriendinnen, waarnaar het boek lijkt toe te werken, niet wordt bereikt. Desondanks laten de personages je niet snel meer los en is Ponti een stukje opmerkelijke literatuur met een erg aantrekkelijk omslag bovendien.

Recensie: Ponti – Sharlene Teo