Recensie: Zilvergaren RECENSIE

Recensie: Zilvergaren – Naomi Novik

Naomi Noviks Zilvergaren is de tweede roman van deze schrijfster, na haar roman Ontworteld. Het is een magische roman, met vele sprookjes elementen, maar voornamelijk gebaseerd op het sprookje van Repelsteeltje.

Miryem stamt af van een lange lijn van Joodse geldschieters. Het is een van de weinige beroepen die Joodse mensen mogen beoefenen. Helaas is haar vader daar niet zo goed in. Hij heeft het familiefortuin, bestaand uit de bruidsschat van haar moeder, bijna volledig uitgeleend en hij vraagt het geld en de rente niet terug, omdat hij dat zielig vindt. Hierdoor leeft het gezin echter in bittere armoede. Bovendien worden ze bespot en geminacht door de rest van het dorp omdat ze Joods zijn. De winter valt ook steeds vroeger in, de oogsten mislukken daardoor en als Miryems moeder ziek wordt, is Miryem het zat dat anderen van hun geld goede sier maken. Zonder iets te zeggen neemt ze het werk van haar vader over en ze gaat de uitstaande schulden en rente innen. Mensen zien een jong meisje staan en drijven eerst de spot met haar, maar Miryem blijft standvastig en dreigt de wetshandhavers in te schakelen en dat wil niemand. Men gaat dus betalen. Als het niet in geld kan, dan in goederen.

Al gauw heeft het gezin weer te eten en kan ze medicijnen kopen voor haar moeder. Door slim te onderhandelen en de goederen ook weer door te verkopen, brengt Miryem bijna heel het fortuin van haar ouders weer terug. Haar moeder en vader vinden het eigenlijk verschrikkelijk, omdat je voor een beroep als geldschieter je hart moet wapenen en haar ouders zijn bang dat Miryem van binnen straks ijskoud zal worden. Haar grootvader, een geldschieter in de grote stad, is echter trots op haar. Zeker als zijn kleindochter een zak met zilveren penny’s  door handel te drijven, omzet in een zak met gouden dukaten.

Nu wordt het kleine koninkrijk Lithvas ook nog een geteisterd door de ijs elfen, de Staryks. Ze komen uit het magische land van ijs en laten de winter komen. Ze reizen over ijswegen die ineens ontstaan. En ze zijn altijd uit op goud, al moeten ze er voor plunderen en moorden. Als de koning van de Staryks hoort dat Miryem zilver in goud kan veranderen, eist hij dat ze dit drie keer aan hem bewijst. Als Miryem wil blijven leven, zal zij wel moeten slagen. Als beloning zal de ijskoning haar tot zijn bruid maken. Miryem is echter een onwillige bruid, maar haar ontvoering door de Staryk koning beïnvloedt veel meer levens dan alleen het hare. Gaandeweg blijken er veel meer redenen te zijn voor alle gebeurtenissen in Miryems leven. Miryem zal moeten zorgen voor haar familie, maar ook voor haar volk, want uiteindelijk wordt ze echt de koningin van de Staryks.

Het boek is vanaf bladzijde 1 een page turner! Ik kon het in ieder geval niet wegleggen. Naomi Novik heeft een soepele schrijfstijl die helemaal aansluit bij het feit  dat zij zondermeer een fantastische verhalenvertelster is. Het is een prachtige rijke geschiedenis, die zich afspeelt in een land met Oost Europese kenmerken. In Zilvergaren verweeft zij dan de Joodse cultuur en sprookjes elementen die komen uit diverse sprookjes, zoals Russische sprookjes over de heks Baba Yaga, het sprookje van Repelsteeltje van Grimm en ook dat van de IJskoningin van Andersen. Deze mix zorgt voor een magisch verhaal, dat je niet weg wil leggen. Een sprookje voor volwassenen.

Zilvergaren wordt verteld vanuit het perspectief van zes personen. Het is tegenwoordig duidelijk een trend om verhalen zo te brengen, maar persoonlijk vind ik dat juist wel prettig. Het houdt de flow in een verhaal en zorgt voor afwisseling, zodat het spannend blijft. De stukken overlappen elkaar ook en soms wordt een gebeurtenis achter elkaar vanuit een ander perspectief beschreven, waardoor je als lezer meegenomen wordt in de beleving van diverse personen en de situatie letterlijk vanuit een ander oogpunt kunt bekijken. Heel intrigerend.

Miryem is geen zielloze sprookjesprinses of dat ‘arme’ meisje dat door een wonder een prinses wordt. Neen, Miryem is een bijna modern aandoende geëmancipeerde hardwerkende jonge vrouw, met de nodige problemen en zorgen, die ze op geheel eigen wijze oplost. Een behoorlijk slimme meid, die ook flink tegengas geeft als iets haar niet bevalt. Met haar nog twee jonge vrouwen die ook hun weg moeten vinden in het leven, dat beslist niet gemakkelijk is. Ze krijgen niets cadeau en moeten heel wat overwinnen. Ook aan die personages heeft Naomi Novik de nodige pit meegegeven. In dit boek zijn wederom de vrouwen de sterke karakters.

Het is een verhaal over geven en nemen. Geen loze beloften doen en je beloften nakomen. Dingen en mensen niet voor lief nemen, maar je realiseren dat alles wat je zegt waarde heeft en dus ook op waarde geschat moet worden. Respect hebben voor elkaar, ook al kom je uit een andere cultuur. Geen vooroordelen hebben en eerst eens nagaan wat er werkelijk speelt, want niet alles is wat het op het eerste gezicht lijkt en niet alles is goud wat er blinkt.

En iemands werkelijke naam weten, geeft je macht over die persoon…

Naomi Noviks Zilvergaren geef ik daarom zondermeer de topscore van 5 hartjes. Een echte ‘winterse’ aanrader voor de kerstdagen, die je met een warm hart achterlaat.

Recensie: Zilvergaren – Naomi Novik