Recensie: De vrouwen van Rubens RECENSIE

Recensie: De vrouwen van Rubens – Rosine De Dijn

Rosine De Dijns Vrouwen van Rubens is een heruitgave van haar boek ‘Liefde, leed en passie. De vrouwen van Rubens’ uit 2002. Het is een biografische boek over de Antwerpse kunstschilder Peter Paul Rubens (1577-1640) vertelt aan de hand van de levens van de vrouwen rond Rubens.

Peter Paul Rubens staat bekend om zijn weelderige vrouwenportretten, die een overweldigende zinnelijkheid uitstralen. Niet alleen zijn kunst, maar ook zijn hele leven werd in grote mate beïnvloed door vrouwen. Zijn jeugd wordt getekend door de buitenechtelijke relatie van zijn vader met Anna van Saksen, de eerste echtgenote van Willem van Oranje. Het avontuurtje resulteert in de verbanning van Rubens' ouders en stort de familie in financiële ellende. Zijn moeder, Maria Pypelinckx, slaagt erin om in moeilijke omstandigheden de eindjes aan elkaar te knopen. In 1609 huwt Rubens zijn eerste liefde Isabella Brant, die op jonge leeftijd overlijdt aan de gevolgen van de pest. De zestienjarige Hélène Fourment, een Antwerpse koopmansdochter, wordt zijn tweede vrouw en muze. En dan zijn er nog zijn vorstelijke opdrachtgeefsters: de Franse koningin Maria de Medici, vrouw van Henri IV, voor wie hij indrukwekkende allegorieën schildert, en infante Isabella, landvoogdes der Nederlanden, van wie hij ook raadgever en vertrouweling is.

Vrouwen hebben altijd grote invloed gehad op het leven van Rubens. Zijn rijke jeugd in Duitsland werd verpest door Anna van Saksen. Zijn moeder Maria Pypelickx had hij heel hoog zitten, want ondanks haar tegenspoed, wist ze toch het gezin bijeen te houden en ervoor te zorgen dat al haar kinderen in goede posities terecht kwamen.  Peter Paul Rubens is nooit een arme kunstschilder geweest, die moest worstelen om van zijn werk te kunnen leven. Rubens was een rijk man met een groot gezin. Hij had een werkplaats/atelier met leerlingen en knechten. Hij had bedienden in huis en dat huis werd uiteindelijk een kasteel met landgoed. Dat alles dankzij zijn talent en zijn weldoeners. De opdrachtgevers van Rubens moet men zoeken in de hoogste kringen van de Europese adel. De Franse koningin liet al vroeg haar oog op zijn werk vallen. Zij was een kunstliefhebster en heeft vele beroemde schilders opdrachten gegeven. De opdrachten werden ook gegeven door de Spaanse prinses Isabella en haar man Albrecht, de Nederlanden waren toen immers Spaans gebied. En goed voorbeeld deed volgen.

De vrouwen van Rubens is door Rosine De Dijn op een vlotte wijze geschreven. Het is een informatief boek , maar bijna in romanvorm. Het leven van Peter Paul Rubens en zijn vrouwen wordt beschreven. Dit houdt in dat er ook geregeld een uitleg over de geschiedenis van die tijd in het boek is opgenomen. Het wordt echter nergens saai of langdradig, het is allemaal vlot verwoord en er zit een goede flow in het boek. Er wordt best wel veel geciteerd uit brieven en uitspraken van Rubens en mensen in zijn omgeving, waardoor het boek ook authenticiteit krijgt. We weten wat Rubens zelf van gebeurtenissen vond. Zo was hij dan ook heel verdrietig toen zijn eerste vrouw Isabella Brant na bijna zeventien jaar huwelijk aan builenpest stierf. Hij hield heel veel van haar en had haar hoog staan. Er wordt veel gezegd over het dagelijkse leven, met details over de inrichting van huizen, kleding, opvoeding van de kinderen enz. Een leven in barre tijden en Rubens kijk daarop. Hij moest niets hebben van vrouwen met maniertjes en geen bezigheden, zoals vele adellijke vrouwen in die tijd. Hij had meer met verstandige vrouwen, zoals Isabella Brant en zijn tweede vrouw Hélène Fourment. Beide vrouwen heeft hij ook veelvuldig geschilderd. De titel van het boek in 2002 ‘Liefde, leed en passie’ dekt de lading dan ook heel goed.

Rosine de Dijn (1941) is een Vlaamse journaliste en schrijfster, maar ze woont en werkt al jaren in Keulen, Duitsland. Ze schrijft merendeels boeken over historische personages. Niet altijd de bekendste personen, maar zeker interessante personen.

Rosine De Dijn heeft voor De vrouwen van Rubens duidelijk veel research gedaan. Niet alleen naar Rubens en zijn werk, maar ook naar de gebeurtenissen in die tijd van de Tachtigjarige Oorlog in het begin van de zeventiende eeuw, die nogal heftig waren. Politieke veranderingen zoals de godsdienst oorlogen, het losmaken van de Nederlanden van Spanje. Het reizen door gevaarlijke gebieden en enge ziekten als de pest en kindersterfte. En de veranderingen in kunststromingen. Rubens mag men rekenen tot een Barokschilder met hele grote invloed. 2018 is natuurlijk het ‘Barokjaar’. Achterin het boek is dan ook een bibliografie en alfabetisch register, een tijdslijn en een personenregister, die je kunt raadplegen.

Het boek is prachtig uitgevoerd. Gebonden versie, met het zelfportret van een jonge Rubens samen met zijn eerste liefde Isabella in een prieel, als cover.  Het is verdeeld in 5 delen, belangrijke periodes tijdens Rubens leven. Die zijn weer verdeeld in hoofdstukken. Het boek is geïllustreerd met 32 glossy pagina’s met afbeeldingen van Rubens schilderijen van de hoofdrolspelers in zijn leven en van enkele van zijn bekendste werken.

Ik ben kort geleden naar het museum Boijmans en Beuningen in Rotterdam geweest voor de tentoonstelling ‘Pure Rubens’ waar velen van de olieverfschetsen die Rubens maakte voordat hij aan een werk begon, en enkele van zijn beroemdste werken tentoongesteld zijn. Dit boek sloot fantastisch aan op die ervaring en ik heb dus echt genoten van het verhaal en kon mij de genoemde werken heel goed voor de geest halen.

Zondermeer 5 hartjes voor dit prachtig uitgevoerde boek, de vlot geschreven geschiedenis en de zeer interessante informatie. Een echte aanrader voor liefhebbers van informatieve boeken in romanvorm, die momenteel zo trendy zijn.

Recensie: De vrouwen van Rubens – Rosine De Dijn