Recensie: Verhalen uit de grauwzone RECENSIE

Recensie: Verhalen uit de Grauwzone – J.M.H. Berckmans

Verhalen uit de Grauwzone is een verzameling van de werken van J.M.H. Berckmans die hij zelf het beste vond. Zijn verhalen gaan vooral over de zelfkant van het leven in verschillende stijlen zoals psychedelische verhalen, onderkoelde post-punkteksten, beatpoet-achtige litanieën, zuurzoete scatologische erupties, speelse free jazz-structuren en brieven aan zijn overleden ouders en aan geliefden.

Berckmans kampte zijn leven lang met een bipolaire stoornis en verslavingsproblematiek. Met name zijn stemmingswisselingen lijken goed te herkennen in zijn teksten. Van somber en depressief tot euforisch, manisch en soms zelfs een beetje psychotisch. Maar ondanks deze duidelijke invloed van de gesteldheid van Berckmans op zijn schrijven, of misschien zelfs wel juist dankzij deze invloed, blijven zijn verhalen boeien. Je blijft doorlezen en herlezen omdat zijn verhalen je op de een of andere manieren grijpen en fascineren. Het bizarre is dat ondanks de schijnbare onleesbaarheid van sommige teksten deze toch hun boodschap weten over te brengen. Dit is het grootste talent van Berckmans, met zijn woordkunsten een originele maar toch leesbare tekst te creëren.

De verhalen uit Verhalen uit de Grauwzone zijn in verschillende stijlen geschreven. Van een chronologisch verteld verhaal naar songteksten naar dichtvorm. Deze afwisseling zorgt voor nog meer fascinatie en bewondering voor het talent van Berckmans. De thema’s in zijn verhalen gaan vooral over alles wat er mis kan gaan in een mensenleven en lijken grotendeels autobiografisch te zijn. Overal klinkt een zekere wanhoop doorheen wat voelbaar is voor de lezer. Het is bewonderingswaardig hoe deze auteur deze emoties weet over te brengen met zijn teksten.

De uitspraak van Ronald Giphart zoals deze op de flaptekst staat vat eigenlijk het beste samen hoe dit boek is: “Weergaloos leesbaar onleesbaar”. Het is een boek dat vooral geschikt is voor liefhebbers van Berckmans’ werk of van experimentele literatuur. Maar voor dat publiek is Verhalen uit de Grauwzone wel echt een boek dat in de boekenkast hoort te staan. Ongeveer tegelijk met Verhalen uit de Grauwzone is Schrijven in de Grauwzone verschenen, een biografie over J.M.H. Berckmans. De verhalen in dit boeken wekken een bepaalde nieuwsgierigheid naar het leven van de auteur dus de timing daarvan is perfect.

Recensie: Verhalen uit de Grauwzone – J.M.H. Berckmans