Recensie: Carmen RECENSIE

Recensie: Carmen – Prosper Mérimée

Carmen is de volledige tekst van de novelle waarop de gelijknamige bekende opera is gebaseerd. De soldaat José is tot over zijn oren verliefd op de betoverende zigeunervrouw Carmen. Hij heeft alles voor haar over, maar hun liefde is vanaf het begin gedoemd. Carmen is vrij geboren, en Carmen zal vrij sterven. 

In Carmen raken de levens van de wispelturige zigeunerin en don José gedurende het verhaal zo met elkaar verwikkeld, dat de soldaat in een smokkelaar, dief en moordenaar verandert. "Senõr, je wordt slecht zonder dat je het in de gaten hebt."  Voor Carmen doet don José alles, ook al ligt het niet in zijn natuurlijke aard. “Als er heksen bestaan, dan was die meid er zeker een.”

Carmen wordt in het gehele boek afgeschilderd als femme fatale. Mérimée heeft dit op een sublieme manier beschreven. Je voelt de betovering en je proeft de fantasie. “Ze is de schaduw, de geest van het kwade die over een verhaal heerst, dat veel raakvlakken vertoont met het fantastische genre, aangezien het lijkt alsof het personage het hele verhaal letterlijk heeft betoverd.” Soms staat Mérimée een tijdje stil bij een gebeurtenis en soms zit er ineens veel vaart in het verhaal en ben je in een paar regels een heel stuk verder. Dit zorgt ervoor dat de aandacht van de lezer niet kan verslappen, je moet erbij blijven om het verloop te kunnen volgen. 

Deze uitgave van Carmen is werkelijk prachtig. Een hardcover met satijnen omslag en borduursels. Ook aan de binnenkant is veel aandacht geschonken. Een fullcolour bedrukking, het verhaal gedrukt in witte letters op zwart papier. En natuurlijk de prachtige illustraties van Benjamin Lacombe. Wel wat angstaanjagend soms, vooral als je bedenkt dat het een jeugdboek is. Wel voor de oudere jeugd (young adults). Maar in de boekenkast trekt deze uitgave zeker de aandacht.

Het boek bestaat uit verschillende delen. Het begint met een proloog, waarin het ontstaan van het verhaal Carmen wordt uitgelegd. Een verhelderende inleiding op het verhaal. Na de proloog volgt het verhaal over Carmen in vier hoofdstukken. Daarna komt er een uitgebreide bijlage met een extra verhaal, Een brief uit Spanje. Mérimée heeft begin negentiende eeuw vier van deze brieven geschreven. In het boek Carmen staat de derde brief, waaruit een interesse blijkt voor bandieten en boeven, en die licht werpt op bepaalde artistieke keuzes in Carmen. “Op een bepaalde manier is deze brief de kiem voor de beroemde roman, want we zien er de helden in opduiken van het tragische verhaal van Carmen dat Mérimée pas vijftien jaar later zal schrijven, in 1845.” Een leuke toevoeging aan het boek. De schrijfstijl is wel even wennen, hier moet je als lezer de aandacht er goed bij houden om het te volgen.

Wat het grote minpunt is aan dit boek, zijn de maar liefst 139 verwijzingen naar noten, die achterin het boek in een lijst worden uitgelegd. Het haalt je uit het verhaal. Gelukkig is het ook goed te begrijpen zonder de uitleg te lezen.

Na deze woordenlijst volgt er nog informatie over de schrijver en de illustrator van dit verhaal. Een leuke afsluiter van dit bijzondere boek. Dit gedeelte van het boek is op bordeauxrood papier gedrukt, wat het bij kunstlicht erg lastig lezen maakt. Dat is jammer.

Carmen is een bijzonder boek. Het betovert je, of je wilt of niet. Wat betreft taalgebruik en indeling van het verhaal is het aan te raden door te lezen. Anders raak je snel de draad kwijt.  

Recensie: Carmen – Prosper Mérimée