Recensie: Romanschrijver van beroep RECENSIE

Recensie: Romanschrijver van beroep – Haruki Murakami

Haruki Murakami is ongetwijfeld een van ’s werelds meest gelezen en verkochte auteurs van de voorbije decennia. De in New Jersey wonende Japanner geeft zelden interviews en leeft een vrij teruggetrokken leven. In Romanschrijver van beroep doet hij een poging om een inkijk te geven in zijn leven. Althans in  zijn beroepsleven. Het werk is eigenlijk een verzameling van elf essays over het schrijverschap. De eerste zes verschenen al eerder in het tijdschrift Monkey Business, de overige vijf schreef hij speciaal voor dit werk.  Sommigen noemen het een autobiografie van zijn schrijverschap, anderen hebben het over een handboek voor aspirant-schrijvers. Beide zijn echter schromelijk overdreven. Toegegeven, Murakami gaat hier en daar in op een aantal aspecten van zijn schrijversbestaan en geeft enkele schaarse tips aan toekomstige auteurs, maar het overgrote deel van het werk blijft de lezer op zijn honger zitten.

Murakami stelt dat hij als per toeval in de literaire wereld is terechtgekomen. Hij was naar eigen zeggen maar een matige student en spuit ondertussen zijn gal op het Japanse onderwijssysteem. Hij pleit voor meer vrijheid en creativiteit in het onderwijs. In die schaarse momenten waarop hij een maatschappelijk gegeven op de korrel neemt, zien we de Murakami zoals we hem kennen vanuit zijn grote romans: gevat, kritisch en met een vleugje humor. Zoals ook in het hoofdstuk over literaire prijzen.

In verschillende essays heeft hij het over inspiratie en de opbouw van personages, waarbij het belang van goed observeren primordiaal is. Het meest interessante essay gaat over het schrijven zelf. Hij neemt een aantal vaste rituelen in acht: hij schrijft elke dag een paar uur, loopt dan een paar uur en gaat vroeg slapen om de volgende dag opnieuw te beginnen. Eens het werk af is, laat hij het rusten en herschrijft hij een aantal keer. Zijn vrouw is zijn vaste initiële en zeer kritische lezer. Hij vindt het bijzonder belangrijk om steeds te herhalen (tot vervelens toe) dat hij maar een doodgewoon iemand is, met niet bijzonder veel talent, maar met een ijzeren zelfdiscipline en een doorgedreven wilskracht. Hij laat uitschijnen dat een goed schrijver niet intelligent, scherp of gevat moet zijn, maar dat iedereen kan schrijven. Romanschrijver van beroep lijkt de hele tijd een soort ondermijnen van het beroep te zijn. Murakami verontschuldigt zich voortdurend en uit veel kritiek op zichzelf en zijn collega’s. Soms neigt dit naar arrogantie, soms naar onverschilligheid, soms naar ironie. Het is heel moeilijk als lezer om precies aan te voelen wat hij daarmee wil bewijzen. In elk geval werkt het vaak storend. Hier en daar biedt Romanschrijver van beroep een meerwaarde bij het inzicht van het schrijven, vaak is het een oeverloze reeks verontschuldigingen en minimaliseren van dit mooie ambacht.

Recensie: Romanschrijver van beroep – Haruki Murakami