Recensie: Parijs-Berlijn RECENSIE

Recensie: Parijs-Berlijn – Peter Jacobs & Erwin De Decker

Met Parijs-Berlijn zijn Peter Jacobs en Erwin De Decker niet aan hun proefstuk toe wat aparte reisgidsen betreft. Naast Langzaam door Frankrijk was vooral ook Grenzeloos. Reis langs het IJzeren Gordijn een groot succes dat zelfs uitmondde in een prijswinnende televisiereportageserie.

De  wapenstilstand van 11 november 1918 zorgde voor een ware explosie van de toeristische industrie die slagvelden, oorlogskerkhoven andere significante plaatsen waar verschrikkingen zich afspeelden bezochten. Honderd jaar later gaan Peter Jacobs en Erwin De Decker op zoek naar sporen hiervan en de verhalen die eraan gekoppeld zijn. Het resultaat is een knap staaltje reportagewerk.

De journalisten doorkruisten Frankrijk, België, Duistland en Denemarken en hadden natuurlijk bijzondere aandacht voor de steden Parijs en Berlijn. Uitgangspunt van de meeste verhalen zijn oude postkaarten. Deze werden na de Grote Oorlog ‘en masse’ uitgegeven en verzameld als echte parafernalia. Vele van deze prentbriefkaarten zijn verloren geraakt of tonen gebouwen of kunstwerken die vandaag niet meer bestaan. Jacobs en De Decker gaan op zoek naar alle anekdotes erachter en pennen in een uiterst boeiende en leesbare stijl de verhalen neer. De keuze van welke verhalen een plaats kregen in het boek lijkt willekeurig, maar werd waarschijnlijk toch bepaald door het feit of ze al dan niet bekend zijn bij het grote publiek. Wie staat er immers nog bij stil dat De Waterlelies van Monet in de Orangerie van Parijs eigenlijk een ode aan de vrede zijn, geschonken aan de Franse staat op instigatie van Monets goede vriend Clemenceau?

Wat Parijs-Berlijn zo boeiend maakt is niet alleen de goed gedocumenteerde achtergrondinformatie, maar evenzeer het idee welke impact de Grote Oorlog heeft gehad op het Europa van vandaag en hoe verschillende zaken nog steeds nazinderen, zoals de Belgische Oostkantons als oorlogsbuit of het verdwenen neutrale Moresnet waar velen kort na de oorlog naar vluchtten. Het boek is vooral vanuit het oogpunt van de Belgen geschreven en verwijst vaak naar hun oorlogsverleden: de vluchtelingen in Nederland en de Belgische kampen daar, de vlucht van Vlaanderens bekendste dichter Paul van Ostaijenverdacht van collaboratie, naar Berlijn. De epiloog is ook gewijd aan de recuperatie van Het Lam Gods, Van Eycks bekende kunstwerk, door de stad Gent.

Parijs–Berlijn is een mooi geïllustreerde uitgave. De hoofdstukken kennen eenzelfde opbouw. Er wordt gestart met een of meerdere postkaarten die uitvoerig worden beschreven. De historische achtergrond wordt uitgespit en ook de actuele situatie wordt uit de doeken gedaan. Het einde van elk hoofdstuk wordt afgesloten door een ‘Reisgids’, die in blauwe inkt de route en de belangrijkste sites beschrijft. Het werk geeft veel praktische informatie om de auteurs ook daadwerkelijk achterna te reizen over deze fascinerende route.

Recensie: Parijs-Berlijn – Peter Jacobs & Erwin De Decker