Recensie: Lost Children Archive RECENSIE

Recensie: Lost Children Archive – Valeria Luiselli

In een samengesteld gezin proberen de vader en de moeder weer nader tot elkaar te komen door samen met de kinderen een trip naar het zuiden te ondernemen. Beide volwassenen hebben hun eigen doelen. Waar de vader zijn aandacht heeft bij de laatste Apaches die in het gebied hebben geleefd, raakt de moeder meer en meer bezeten door de duizenden kinderen die Amerika proberen te bereiken vanuit meer zuidelijk gelegen landen. De kinderen van het gezin, niet eens broer en zus, voelen de sfeer tussen hun ouders en worden het hoofd op hol gebracht door alle verhalen die verteld worden. Ze raken de band met de werkelijkheid even kwijt en dat heeft noodlottige gevolgen.

Elk boek heeft zijn eigen sfeer en bij het ene boek is dat sterker aanwezig dan bij het andere. Wat dat betreft scoort Lost Children Archive erg hoog. Aangezien het grootste deel van het verhaal zich onderweg afspeelt, krijg je als lezer een road trip gevoel. Dat alleen al heeft iets vervreemdends. Daar komt nog eens bij dat de vader een echte verhalenverteller is, waardoor je een nog dunnere lijn tussen realiteit en verbeelding moet bewandelen. Ook de moeder doet haar duit in het zakje, want er worden steeds hoofdstukken, elegieën,  voorgelezen uit een boek dat ze heeft meegenomen. Het feit dat het hoofd van de kinderen op deze manier op hol wordt gebracht, is niet zo vreemd. Dat ervaar je zelf als lezer ook al.

De schrijfstijl van Valeria Luiselli werkt daar ook nog aan mee. Net zoals de kleuren van de cover, geel en oranje, lijken de herfsttinten ook de boventoon te voeren in het verhaal. Op een zachte manier vertelt Luiselli haar verhaal en de zinnen stralen melancholie uit. Ze vloeien in elkaar over, zonder onderbreking van het trage ritme, zonder adempauze. Alleen bij het inventariseren van de dozen die de gezinsleden meenemen op hun trip, zeven stuks in totaal, komt er een kleine breuk in het verhaal en krijg je een inkijk op de bezittingen die ze belangrijk genoeg vonden om mee te nemen. En het vormt een bijzonder allegaartje. Vooral de dozen van de kinderen brengen een glimlach op je gezicht en zijn meer dan de moeite waard om goed op je te laten inwerken. 

In het eerste deel van het boek wordt het verhaal vanuit het oogpunt van de moeder verteld. Later verandert dit perspectief naar dat van de zoon. Zijn kijk op de werkelijkheid en zijn beleving van hun reis, laten je als lezer misschien nog meer nadenken dan wanneer de moeder aan het woord is. Door de ogen van het kind leer je wat de gevolgen kunnen zijn van uitgesproken woorden, die onvoldoende begrepen worden. En wat voor gevolgen dat kan hebben.

Lost Children Archive behandelt verschillende problemen waar de Verenigde Staten mee te maken hebben. Niet alleen de ‘kleine’ problemen die overal opduiken met samengestelde en gebroken gezinnen en hoe dat invloed heeft op de kinderen in die gezinnen, maar ook landelijke problemen zoals de instroom van kinderen die illegaal de grens oversteken en waar daarna een oplossing voor moet gevonden worden, áls de kinderen al gevonden worden in de woestijn. Je merkt het schrijnende op elke pagina, maar door de stijl van Luiselli die het allemaal doorspekt met verhalen, lijkt het allemaal ook wat op een afstand te blijven. Het is niet direct een emotioneel verhaal, maar toch schuilt er een grote emotionele component in het geheel. Die komt alleen niet helemaal naar boven drijven. Of dat de bedoeling is, of een gemiste kans… dat is een vraag waar alleen Luiselli het antwoord op heeft.

Een boek als Lost Children Archive moet je eigenlijk twee keer lezen. Eén keer om het verhaal te lezen en een tweede keer om alle details op je te laten inwerken. Dit verhaal laat zich niet dwingen, het heeft zijn eigen tempo en daar heb je je als lezer aan aan te passen. Daar moet je van houden én dat moet je kunnen waarderen. De traagte is bewust, maar kan als een struikelblok werken, zeker in combinatie met de vele verbeeldingsrijke verhalen. Op sommige momenten voel je je als lezer even verdwaald als de personages in het boek. Lost Children Archive kan je hart zeker laten openbloeien. Kijk goed naar de cover en vraag jezelf af of je de sfeer die daarop naar voren komt je aanspreekt. Het blijkt een hele goede maatstaf namelijk.

Recensie: Lost Children Archive – Valeria Luiselli