Recensie: Enigma RECENSIE

Recensie: Enigma – Guido Eekhaut

Britt is vijftien en woont op Titan. Ze is één van enkele duizenden vrouwen die de kolonie op de grootste maan van Saturnus bevolken. Naast deze groep mensen wonen er ook Turing: humanoïde robots die ervoor zorgen dat het dagelijks leven daar vlot verloopt. Eén van hen, Django, neemt Britt mee om te jagen op de Kraken in de methaanmeren. Door haar aanhoudende nieuwsgierigheid naar deze levensvorm ontdekt Britt een geheim en ondervindt ze dat deze levensvorm intelligent is en in staat is om de geest van mensen te beïnvloeden.

Enigma is een sciencefiction YA geschreven door de Vlaamse thrillerauteur Guido Eekhaut. Met dit boek kiest hij even voor een ander genre. Het verhaal speelt zich af in twee verschillende kolonies. In het eerste deel leert de lezer het leven op Titan kennen in het tweede deel wordt er afgereisd naar Europa, een maan van Jupiter. Het toekomstbeeld dat de auteur schetst voor de mensheid is somber en onzeker. Het leven op de manen is van een heel andere orde dan het leven dat de mens op Aarde leidt. Het universum dat de auteur schetst is knap en er is goed nagedacht over de verschillende levensvormen. De personages zijn erg divers, want hoewel Britt een eenzaat is die contact met andere kolonisten vooral uit de weg weet te gaan, passeert er wel een reeks interessante individuen. Dat maakt dat er veel potentieel zit in dit boek, toch loopt het ergens spaak.

De taal die Eekhaut hanteert is stroef en voelt soms haast mechanisch aan. Dat laatste past enigszins bij een interplanetaire setting met humanoïde robots, maar door de haperende vertelstijl mist het verhaal de nodige kracht. Bovendien is het moeilijk om op die manier voeling te krijgen met het vrouwelijke hoofdpersonage. Er is een te grote afstand tussen de lezer en Britt. De auteur wil omstandig de levenswijze en evolutie van de mensen op de manen uitleggen, maar ondermijnt hierdoor zijn eigen verhaal. De setting is immers op zichzelf erg sterk en er is geen nood aan een dergelijke achtergrond. In principe volstaat het om te weten dat het leven op Aarde erg moeilijk is en dat het voortbestaan van de soort in handen ligt van de kolonies. Hier en daar een regel over het effect van zwaartekracht of het gebrek daaraan kan geen kwaad, maar de schrijver verliest zich in de beschrijving ervan.

In Enigma beschrijft Guido Eekhaut eveneens de seksuele ontdekkingstocht van de vroegrijpe bevolking van de kolonies. Er is op zich niets mis met dit element in een YA, het hoort bij de ontwikkelingsfase van pubers, maar de auteur gaat een beetje uit de bocht wanneer hij een meisje van ‘nog net geen twaalf’ omschrijft als zo geil als een otter. De terloopse verwijzingen naar mogelijkheden die de Turing bieden om tegemoet te komen aan de seksuele noden zijn eigenlijk in z’n geheel overbodig, want ze hebben geen echte functie in het verloop van het verhaal. Komt dit aspect misschien voort uit de nood die de schrijver voelde om het gebrek aan mannen in de plot te compenseren en te verklaren? Daarnaast zit er ook onvoldoende diepgang in de ontwikkeling van de toch ook vrij directe aanpak van de relatie tussen Britt en Ces. Wat dit aspect betreft komt zeer duidelijk een mannelijke manier van schrijven naar voren die botst met een tienermeisje in de hoofdrol.  

Enigma is een degelijk toekomstverhaal dat helaas verkeerd verpakt werd. Met het idee achter dit boek en het goed uitgewerkte universum is niets mis. Wie houdt van SF-verhalen ziet de kolonie zo voor zich en kan zich de vijandelijke omgeving goed inbeelden. Dat is te danken aan de delen waarin de auteur de lezer de vrijheid geeft om Titan en zijn bewoners zelf tot leven te laten komen. Het is de stijl van het verhaal en een aantal overbodige uitweidingen die de pret bederven, nochtans is Eekhaut geen slechte auteur. Hier heeft hij zich jammer genoeg wat vergaloppeerd.

Recensie: Enigma – Guido Eekhaut