Recensie: Sneeuw in September RECENSIE

Recensie: Sneeuw in september – Kathelijn Vervarcke

Met Sneeuw in September is Kathelijn Vervarcke aan haar derde Young Adultroman toe. De Oostendse lerares Nederlands put voor haar verhalen uit het leven van de jongeren waarmee ze elke dag in contact komt. Ze zoomt vooral in op zware morele thema’s en tracht zonder te (ver)oordelen levenslessen mee te geven aan de jeugd van vandaag. Zowel Zwerfsteen als Tot de zon aan de horizon vriest werden zeer goed onthaald. De beproefde succesformule paste ze ditmaal ook toe op haar nieuwe ontroerende verhaal waarin veerkracht centraal lijkt te staan.

Het hoofdpersonage in Sneeuw in September is Jutta, een hippe meid van 19, die na het overlijden van haar moeder volledig steunt op haar vader. Jutta, die al jaren last heeft van hevige gewrichtspijnen en reuma, krijgt te horen dat ze nooit zal kunnen werken, huwen of kinderen krijgen. Ook haar beste vriendin Maud, eveneens reuma-patiënte, krijgt hetzelfde nieuws. Sneeuw in September focust op de manier waarop beide vriendinnen met het slechte nieuws omgaan. Jutta is vastbesloten de ziekte te overwinnen, Maud kiest ervoor de strijd op te geven en vraagt om euthanasie. Voor Jutta is dat laatste een harde noot om te kraken. Ze spiegelde zich altijd aan Maud en wordt enorm beïnvloed door haar. Jutta stort zich aanvankelijk op allerlei alternatieve en experimentele methodes om haar ziekte te overwinnen, maar dat blijft zonder resultaat. Maud glijdt steeds verder weg in zelfbeklag en cynisme, tot ze de toestemming krijgt tot euthanasie en de dagen aftelt. Ondertussen is er ook nog Tibo, de ex van Maud, die nu toenadering zoekt tot Jutta. Hij heeft een positieve invloed op haar, maar toch durft ze zichzelf niet volledig te geven. 

De stijl van Kathelijn Vervarcke is op zijn minst meeslepend te noemen. Ze slaagt erin in korte hoofdstukken de lezer op sleeptouw te nemen door het heden en verleden van Jutta en Maud. Haar personages zijn levensecht en goed uitgebalanceerd, zowel de jongeren zelf die centraal staan in het verhaal, als de ouders die geconfronteerd worden met de moeilijke keuzes en zware lotgevallen van hun kinderen. De thema’s zijn uiterst gevoelig, chronische ziektes en euthanasie, maar ze schrijft er niet omheen. Op geen enkel moment wordt het melig of worden de zaken omfloerst aangepakt. Vervarcke schrijft rechttoe rechtaan waardoor ze af en toe een schokeffect creëert. Dat maakt precies de sterkte uit van Sneeuw in September. Het is haar grote verdienste om emoties op te wekken op een zakelijke, reële manier. Desondanks treedt de moraal van het verhaal duidelijk op de voorgrond. De boodschap aan alle jongeren die met tegenslag geconfronteerd worden: blijf geloven in jezelf en ga ervoor. Als er een woord het hele boek samenvat is het wel veerkracht. Zowel Jutta in haar loskomen van Maud en het aanvaarden van haar ziekte, als Maud in het ultieme besef dat euthanasie de enige uitweg is, als Tibo in het omzetten van zijn ultieme droom in een positief verhaal voor de toekomst, tonen alle drie een enorme veerkracht die als voorbeeld kan dienen voor alle jongeren die vandaag vechten tegen de vele demonen van de moderne maatschappij.

Recensie: Sneeuw in september – Kathelijn Vervarcke