Recensie: Mijn broer heet Jessica RECENSIE

Recensie: Mijn broer heet Jessica - John Boyne

Wanneer Jason Waver zijn ware gevoelens niet meer voor zich kan houden, biecht hij aan zijn ouders en broertje Sam op dat hij zich al zijn hele leven een meisje voelt. Een grote schok. Zijn ouders snappen niet hoe hij zich een meisje kan voelen, terwijl hij toch echt een jongen is. Bovendien is zijn moeder staatssecretaris, met de grote ambitie om premier te worden, en een transseksueel kind staat daarbij alleen maar in de weg. Wanneer de spanningen teveel worden besluit Jason bij zijn tante te gaan wonen. Hoe lang houdt hij het vol zonder de acceptatie van de mensen van wie hij het meest houdt?

John Boyne heeft Mijn broer heet Jessica geschreven vanuit het perspectief van het jongere broertje Sam. Hij kijkt tegen zijn grote broer op en snapt niet waarom Jason ineens een meisje wil zijn. Hij voelt zich vaak onzichtbaar thuis, met ouders die er alles aan doen om het glibberige pad naar de (carrière)top te beklimmen, en heeft door zijn dyslexie moeite met lezen. Hij heeft zijn grote broer nodig en niet een grote zus. Bovendien wordt hij, wanneer het nieuws van Jason als een lopend vuurtje de ronde doet, dagelijks gepest. Waarom kan Jason zich niet gewoon normaal gedragen en de jongen zijn die hij is?

Doordat Boyne in Mijn broer heet Jessica het perspectief vanuit het dagelijkse leven van een kind vertelt, is het eenvoudig voor jongeren om zich te identificeren met Sam. Niet alleen degene die het gevecht aangaat met zijn/haar geaardheid is verward, maar ook zijn/haar omgeving. Het niet begrijpen van wat er gebeurt, dat vervolgens resulteert in onbegrip. Deze gevoelens, van zowel Sam als zijn ouders, weet Boyne goed in kaart te brengen. Het verdriet van Sam en de schaamte die hij voelt om zijn broer te zijn, komen hard aan. En ook zijn ouders, die het veel te druk met zichzelf hebben om hun zoon te kunnen steunen. Zij zijn teleurgesteld en schamen zich voor hem, en dat kunnen ze niet gebruiken in combinatie met hun politieke ambitie. Het dagelijkse leven gaat dan ook gewoon door alsof het gesprek nooit heeft plaatsgevonden en zijn ‘probleem’ vanzelf weer over gaat.

Het is knap van Boyne hoe hij erin slaagt een veelbesproken en gevoelig onderwerp toegankelijk te maken in Mijn broer heet Jessica. Hoewel je in eerste instantie misschien totaal geen begrip kunt opbrengen voor de reacties van Jasons omgeving, krijg je inzicht in de achterliggende beweegredenen. Iedereen heeft zijn eigen manier om dit proces tot zich te nemen en te verwerken. En hoewel we door de ogen van zijn broertje, en in zekere zin die van zijn ouders, kijken,  krijgen we ook genoeg inzicht in de verwarring en onzekerheid die het proces voor Jason met zich meebrengt.

Het einde zit wellicht wat makkelijk en voorspelbaar in elkaar, maar dat neemt de mooie boodschap die erin verwerkt zit niet weg. Boyne weet het onderwerp transseksualiteit op een respectvolle manier neer te zetten en creëert begrip voor beide kanten van het verhaal. Met Mijn broer heet Jessica hoopt Boyne dat jongeren (maar uiteraard ook oudere lezers) inzien hoe dapper transgender jongeren zijn en hoeveel moed en kracht zij bij elkaar moeten rapen om hun gevoelens te delen met de mensen van wie ze houden. Met dit boeiend geschreven boek, draagt hij absoluut bij aan het begrip en de acceptatie van transgenders in de samenleving.

Recensie: Mijn broer heet Jessica - John Boyne